Over kistleri her yaşta gorulse de coğunlukla ureme cağlarında ortaya cıkarlar. Kistler coğunlukla fonksiyonel ve zararsızdırlar. Yumurtalık (over) işlevi itibarıyla kist uretebilir. Ureme cağındaki her kadın her ay follikul adı verilen ve icinde yumurta hucresini iceren kucuk bir kist geliştirir ve ortalama 2 cm capa erişen bu yapı adet doneminin ortasına tekabul eden gunlerde catlar. Her ay yumurtlama dediğimiz bu olay olur. Ancak bazı adet donemlerinde follikuller yani icinde yumurta barındıran kistler aşırı buyuyebilir.

Yumurtalık(over) kistlerinin tanısı, genellikle rutin jinekolojik muayene esnasında konur. Kist tanısını doğrulamak icin vajinal yolla veya karından ultrasonografi yapılır. Bu şekilde kistin tipi ve kotu huylu olup olmadığı hakkında bilgi almak mumkun olur. Nadiren bilgisayarlı tomografi, MR gibi ek goruntuleme tekniklerine de gerek duyulabilir. Kistin tipinin belirlenmesine yonelik olarak tumor belirtecleri adı verilen kan incelemelerinin yapılması gerekebilir. Yumurtalık kistlerinin coğu iyi huyludur. Bu tumor belirteclerinden bir tanesi CA-125 dir. Ailede yumurtalık kanseri oykusu olanlarda, menopoz sonrası gelişen kistlerde veya kanser şuphesi olan durumlarda kanda CA-125 adlı tumor markerin seviyesine bakılabilir. Tanı koymak veya kitlenin kotu huylu olup olmadığının belirlenmesi icin gerekirse laparaskopi de yapılabilir. Yumurtalıklara yakın komşulukta oluşabilecek diğer organlara ait kitleler yumurtalık kistlerinin ayırıcı tanısında dikkate alınmalıdır.

Yumurtalık kistleri coğu zaman belirti vermezler. Aşağıdaki belirtilerden herhangi biri veya birkacı bir arada gorulebilir:

-Adet duzensizliği, lekelenme veya adet gorememe
-Ağrılı adet gorme ve zaman icinde ağrı şiddetinin artması
-Kasıklarda ağrı
-Karında dolgunluk ve basınc hissi
-İlişki esnasında ağrı
-Buyuk boyutlu kistlerde ele kitle gelmesi veya karında şişme
-Goğuslerde dolgunluk
-İdrar ve barsak şikayetleri
-Kilo alma
-Bulantı, kusma
-Tuylenmede artış
-İnfertilite (Kısırlık)
-Kist torsiyonu (boğulması) belirtileri
-Ani şiddetli keskin ağrı hissedilmesi kist rupturu (yırtılması) belirtisi olabilir.

YUMURTALIK KİSTLERİ TİPLERİ

-Fonksiyonel (İşlevsel) Kistler
-Folikul Kistleri
-Endometrioma (Cikolata Kisti)
-Dermoid Kist (Teratom)
-Kistadenom

Yumurtalık Kistleri Kanserleşir mi?

Yumurtalık kistlerinin coğu iyi huyludur (yuzde 80-85). İleri yaşlarda ortaya cıkan, bilateral (iki taraflı), solid (katı), yapışık, duzensiz yuzeyli ve hızlı buyume eğiliminde olan, birden fazla sayıda, iclerinde katı kısımlar bulunan, karın icinde sıvı birikmesine (asit) neden olan, belli bir sure sonunda kendiliğinden kaybolmayan veya buyume gosteren, tumor markeri adı verilen bazı kan parametrelerinde yukselmelerle beraber olan kistik oluşumların kotu huylu olabilme ihtimalleri nedeniyle ameliyat edilmeleri onerilir. Şuphelenmemizde muayene ve ultrasonda elde edilen bulgular yardımcı olur.

Yumurtalık kistinin kanser olduğundan şuphelenilmesi durumunda ameliyat sırasında hızlı doku tanısı (Frozen section) imkanı olan bir merkezde ve bu konuda deneyimli bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından gecikmeden ameliyat yapılması gerekir.

Yumurtalık Kistinin Torsiyonu ne demektir?

Kistin kendi etrafında donerek kendi kan dolaşımını bozmasıyla ortaya cıkar. Kan dolaşımı bozulur ve dokular canlılığını yitirir. Bu oldukca ağrılı bir durumdur. Torsiyon riski ozellikle capı buyuk kistlerde ve dermoid kistlerde daha fazladır. Bu durumda operasyon icin erken davranılmalıdır. Ama coğu zaman dokular canlılığını tamamen yitirdiği icin torsiyone olan yumurtalığı korumak mumkun olmaz ve yumurtalığın cerrahi olarak cıkarılması gerekir.

Yumurtalık Kistleri ne zaman ameliyat edilmeli?

1. Kitle solid (katı) veya semisolid ise (yarı katı)
2. Postmenopozal (menopoz sonrası) veya premenarş (ilk adetten onceki) kistler
3. 5 cm den buyuk ve persiste eden (gozlem veya doğum kontrol hapları ile baskılanmaya rağmen devam ediyorsa) kist
4. Malin intibaını (kotu huylu veya kanser olma riski olan kist) veren kist
5. Hızlı buyuyor ise
6. Pelviste asit ve metastaz belirtileri varsa
7. Torsiyon durumunda

Yumurtalık Kistlerinde Başlıca Cerrahi Tedaviler Nelerdir?

Kistin boyutu, sonografik goruntusu, iyi yada kotu huylu olma şuphesine gore cerrahi yontem secimi yapılır.

Laparaskopi

Kist kucuk olup iyi huylu olarak gorundu ise, sadece tanısal bir laparaskopi ya da ek olarak kucuk bir operasyon gerekebilir. İnce ozel cerrahi aletler kullanarak gobeğin hemen altında ve bir iki tane daha karında kucuk insizyonlarla (kesilerle) ve bu insizyonlardan teleskopik sistemlerle batın icinin goruntulenmesine dayanır. Kistler bu yontemle cıkarılabilir. Bu yontem daha az ağrılı olup, hastanede yatış sureleri ve işe donuş sureleri daha kısadır. Estetik olarak acık ameliyata (Laparatomiye) gore sonucları daha iyidir.

Laparotomi

Buyuk kistler icin ve kotu huylu olma ihtimali olan kistlerin cıkarılması icin kullanılan yontemdir. Ameliyat esnasında kistle birlikte gerektiği zaman yumurtalığı da cıkarmak zorunlu olabilir.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]