Kadın hayatının her doneminde karşılaştığımız yumurtalık kistleri ozellikle ureme cağındaki bayanların yaklaşık olarak % 30-40 ında gorulur. Yumurtalıkta gorulen kistlerin %80 kadarı iyi huylu olmasına karşın yine de yarattığı sorunlar bakımından mutlak takip ve tedavi gerektirirler.
Neden yumurtalıkta kist oluşur?

Yumurtalıklar oldukca dinamik organlardır. Beyinde hipofiz adlı yapıdan salgılanan hormonlar ile yumurtalıklarda her ay, icinde yumurta barındıran kucuk kistcikler gelişir. Bunlara folikul kisti denir. Bazen yumurtlama sonrası bu folikul kistleri buyuyebilir ancak genellikle diğer adet donemine kadar yok olurlar. Bu fizyolojik bir sureci yansıtır. Bazen ise patolojik kistler oluşur. Bunlar uzerinde durulması ve tedavi edilmesi gereken yumurtalık kistlerini oluştururlar.

Kist gelişen bayanda gorulebilen şikayetler nelerdir?

Belirtiler kistin boyutuna veya salgıladığı hormonlara bağlı olarak değişkenlik gosterir. Kist capı buyudukce karın ve kasık ağrısı, karında kitle ele gelmesi, kabızlık, barsak alışkanlıklarında bozulma, sık idrara cıkma hissi gibi bası bulguları ortaya cıkar. Kist hormonal olarak da aktifse adet duzensizliği, aşırı kanama, kilo artışı, kıllanma, akne ve sivilce cıkması gibi bulgular ortaya cıkar. Kisti olan bayanlarda kistin sapı etrafında donmesiyle (torsiyon) veya kendiliğinden yırtılması ile cok şiddetli bıcak saplanır gibi ağrı oluşabilir. Bu durumda hemen en yakın hastahaneye gidilmelidir.

İyi huylu – kotu huylu yumurtalık kistleri ayrımı nasıl yapılır?

Oncelikle bayanlar rutin yıllık jinekolojik takiplerini ihmal etmemelidirler. Cunku yumurtalık kistlerinin ve yumurtalık tumorlerinin coğu gec belirti verdiklerinden onemli oranda ileri evrelerde ve cok buyumuş olarak saptanırlar. Belirtilen şikayetleri olan bayanlar yıllık muayeneyi beklemeksizin mutlaka jinekologlarına başvurmalıdırlar.
18 yaşından onceki kistler
40 yaşından sonraki over kitleleri
Hızlı buyuyen kistler
Tedaviye rağmen gecmeyen kistler
Menapoz oncesi 6 cm den, menapoz sonrası ise 3 cm den buyuk kistler
Ultrasonografide ic yapıları duzensiz olarak izlenen veya icinde solid kitleler olan kistler ozel takip gerektirir.
Bu hastalarda gerekli tetkikler yapılmalı ve gecikmeden tedavi edilmelidirler. Bu tetkikler;
Muayene
Jinekolojik ultrasonografi
CA12-5 gibi tumor belirtecleri
Renkli doppler ultrasonografi
BT (Bilgisayarlı tomografi) veya
MRI (Magnetik rezonans goruntuleme) dir.

Cikolata kistinden (Endometrioma) de biraz bahsedebilir misiniz?

Rahim icini doşeyen ve her adet dongusunde kalınlaşıp gebelik oluşmadığında adet kanaması ile atılan dokuya endometriyum denir. Nedeni net olarak anlaşılmamakla birlikte bu endometriyal hucreler karın icinde veya yumurtalık icerisinde bulunabilirler. Her ay bu kısımlardan da kanama olur. Genel olarak bu hastalığın adı endometriozis dir. Onemli bir kısırlık sebebi olmasının yanında adet ağrısı, ilişki sırasında ağrı (dismenore) ve surekli pelvik ağrıların da ana nedenidir. Yumurtalık icine her ay olan kanama zamanla yıkılır ve kist iceriği cikolata kıvamına geldiğinden dolayı bu kistlere cikolata kisti adı verilir.

Yumurtalık kistlerinde tek tedavi ameliyat mıdır?

Genel olarak kistlerde 3 ceşit tedavi seceneği vardır;
İlaclarla tedavi (Adet duzenleyiciler veya doğum kontrol hapları gibi)
Kistin iğne ile boşaltılması
Ameliyatla tedavi
Tum tetkikler yapıldıktan sonra kistin iyi huylu olduğu yuksek ihtimalle duşunulurse adet duzenleyici veya doğum kontrol hapları kullanılarak gerileme olup olmadığı takip edilebilir. Ozellikle tup bebek uygulamalarından once basit kistler tedavi oncesi jinekolojik ultrasonografi rehberliğinde ince bir iğne vasıtası ile boşaltılabilir. Tekrar etmekte fayda goruyorum, bu iki tedavi sadece basit gorunumlu ve iyi huylu olduğu duşunulen kistlerde uygulanmalıdır.

Kistlerin ameliyatla tedavisinden bahseder misiniz?

Ameliyat iki şekilde yapılabilir. Acık ve kapalı. Habis ozellik gosteren kistlerde, cok buyuk kitlelerde genellikle acık ameliyat tercih edilir. Biz genellikle laparoskopi denilen kapalı ameliyatları uygulamaktayız kliniğimizde.

Laparoskopi de hastanın uyumu daha mı fazladır?

Evet. Gobek deliğinden ince bir kamera ile karın boşluğuna giriliyor. Karın alt bolgelerinden cok kucuk iki kesi ile batın icine aletler iletiliyor. Bir monitorden izlenerek yapılıyor butun işlemler. Biz bu işlem sırasında hemen patolojik tetkikde baktırıyoruz ve daha ameliyat masasında on patolojik sonucları alıyoruz. Eğer kist kotu huylu ise ameliyatı genişletiyoruz, gerekirse yumurtalığı da alıp kanser cerrahisine ceviriyoruz ameliyatı.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]