Belirli bir uyaranın neden olduğu tepkinin acığa vurulması tehlikeli olduğunda, tepkinin o uyarandan bir başkasına yoneltilmesine ya da o tepkinin yerine başka bir tepki gosterilmesine yon değiştirme denir. Kişinin yonetmekte gucluk cektiği duyguların yoğun olduğu durumlarda kullanılan yon değiştirme mekanizması iki bicimde işler:
1.) Yonetiminde gucluk cekilen duygu, ait olduğu obje ya da durumla hic ilgisi olmayan bir obje ya da duruma yoneltilir ve
2.) ayrıca, tehlikeli sayılan duygunun yarattığı tepkinin yerine bir başka tepki gosterilir.
Birinci grup yon değiştirmeye gunluk yaşamda sık rastlanır. İşyerinde ustleri tarafından haksızca eleştirilen kişi, dışa vurulduğunda tehlikeli sonuclar yaratabilecek duygularını once baskıya alır, sonradan bu kızgınlığını yoktan bir neden yaratarak eşinden ya da cocuklarından cıkartabilir. Ozellikle reddedilmeye ve eleştiriye karşı aşın duyarlı kişiler, cevrelerine karşı geliştirdikleri uysal tutumların altındaki kızgınlık duygularını surekli bastırır ve sonradan, nasıl olsa kendilerine katlanmak zorunda olan “şamar oğlanları”na boşaltırlar.
Yon değiştirme mekanizması bazen simgesel bir cağrışım sure cinden gecerek karmaşık bir nitelik kazanabilir. Kufur, yıkıcı eleştiri ya da dedikodu, coğu kez birikmiş duşmanlık duygularının yon değiştirmiş anlatım bicimleridir.
İkinci tur yon değiştirme mekanizmasında, tehlikeli sayılan duygu, bir nesneden ya da durumdan diğerine yon değiştirdiği gibi, bu duygunun oluşturduğu tepkinin yerine bir başka tepki bicimi de geliştirilir. Nevrotik duzeyde işleyen ve fobi de denilen bu tur tepkilerde, tepkinin yoneldiği bu yeni obje ya da durum gercek bir tehlike niteliği taşımaz.

[h=2]Ankara Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]