Vitaminler vucuttaki temel biyokimyasal tepkimelerin işleyebilmesi icin gereklidir.Organizmanın normal fonksiyonları,buyume-gelişme,doku onarımı icin vitaminlere ihtiyac vardır.
Yetişkin ve cocukların gunluk vitamin ihtiyacları ne kadardır? Bu miktardan fazla almanın bir yararı var mıdır?
Vitamin A :erkeklerde 1000,kadınlarda 800mikrogram
Vitamin B1:erkeklerde 1,2-1,5 mg,kadınlarda 1-1,1 mg
Vitamin B2: erkeklerde 1,3 mg,kadınlarda 1,1 mg
Vitamin B3:erkeklerde 16 mg,kadınlarda 14 mg
Vitamin B5 :Pantotenik asit:erkek ve kadınlarda 5 mg
Vitamin B6: erkeklerde 1,7 mg kadınlarda 1,5 mg
Vitamin B12: erkek ve kadınlarda 2,4 mikrogram
Vitamin C:erkeklerde 90, kadınlarda 75 mg
Vitamin D :erkek ve kadınlarda 5-10 mikrogram
Vitamin E: erkeklerde 10 mg,kadınlarda 8 mg
Vitamin K:erkek ve kadınlarda 70 mikrogram
Pantotenik asit:erkek ve kadınlarda 5 mg
Bu miktarlardan fazla alınmasının bir yararı yoktur.Aşırı miktarda alımlar toksik etki yapabilir.
Hangi gıda hangi vitaminler acısından zengindir?
Vitamin A:Karaciğer,balık,yumurta,sut,koyu yeşil sebzeler,koyu renkli meyvelerde bulunur.
Vitamin B1:Baklagiller,kırmızı et,işlenmemiş tahıl urunleri,fındık
Vitamin B2:Sut ve sut urunleri,tahıllar,balık,yumurta,karnabahar,baklagi ller
Vitamin B3: Sut urunleri,balık,yumurta,fındık,kumes hayvanları
Pantotenik asit:Karaciğer yumurta sarısı sebzeler
Vitamin B6: Baklagiller,fındık,buğday kepeği,et,tavuk,muz,patates,kavun,ıspanak
Vitamin B12:Sut urunleri,alabalık,somon,kırmızı et,tavuk,yulaf ezmesi
Vitamin C:Turuncgiller,yeşil sebzeler,domates,patates
Vitamin D:Sut,yumurta,margarin,somon,yulaf ezmesi
Vitamin E:Aycicek yağı,bugday tohumu yağı,fındık,badem,et,zeytin yağı
Vitamin K:Yeşil yapraklı sebzeler,tereyağı,margarin,karaciğer,sut,kırmızı et,kahve,armut
Surekli vitamin almak doğru mudur?
Vitamin eksikliğine yol acan bir hastalık ya da yetersiz gıda alımı,beslenme bozukluğu gibi bir durum yoksa surekli vitamin alınmasına gerek yoktur.
Bazı vitaminlerin fazla alınması vucutta toksik etkiye ve hastalığa neden olur.
Vitaminin eksiklikleri nelere yol acar?
Vitamin eksikliği,eksik olan vitaminin vucutta rol aldığı fonksiyonların bozulmasına neden olur.
Vitamin A eksikliğinde gece korluğu,deri lezyonları,goz kuruluğu,cocuklarda enfeksiyonlara eğilim gorulur.
Vitamin B1 eksikliğinde kalp ve sinir sistemi bozuklukları,B2 eksikliğinde ağız ve deride yaralar,B3 eksikliğinde ağızda yaralar,cilt dokuntuleri,depresyon,nobetler,karın ağrısı,ishal,B5 eksikliğinde ayaklarda yanma,kronik yorgunluk,depresyon ve huzursuzluk,baş ağrısı karın ağrısı,enfeksiyonlara eğilim,B6 eksikliğinde cilt lezyonları,ağız ve dilde yaralar,depresyon,yaygın gucsuzluk,bebeklerde ishal,nobetler ve kansızlık,B12 eksikliğinde kansızlık,el ve ayaklarda uyuşma,denge kaybı,hafıza kaybı,huzursuzluk,depresyon,halusinasyon,tansiyon duşukluğu gorulur.
Vitamin C eksikliğinde skorbut denilen hastalık gelişir.Skorbut belirtileri cilt icine,eklem aralığına,karın boşluğuna kanama,diş eti kanamasıdır.Halsizlik,gucsuzluk,depresyon,cocuklar da kemik gelişim bozukluğu gorulebilir.
Vitamin D eksikliğinde raşitizm ve osteomalazi denilen kemik gelişimi ile ilgili bozukluklar meydana gelir.
Vitamin E eksikliğinde norolojik bozukluklar, hemolitik anemi,bağışıklık sisteminde zayıflama,katarakt ve retina dejenerasyonu oluşur.
Vitamin K eksikliğinde kolay kanama ve kanamaya ait bulgular gozlenir.
Cocuklarda vitamin eksikliğinin belirtileri nelerdir?
Vitamin eksikliği belirtileri eksik olan vitaminin vucutta oynadığı role gore değişir.Cocuklarda buyume gelişme geriliği halsizlik davranış bozukluğu infeksiyonlara eğilim gorulebilir.
Yetişkinlerde vitamin eksikliği nasıl anlaşılır?
Yetişkinlerde vitamin eksikliği kendisini en cok vitamin eksikliğine bağlı gelişen anemi sonucu halsizlik yorgunluk ile belli eder.Bunun yanı sıra sac dokulmesi,ağız ve dilde tekrarlayan yaralar,kas gucsuzluğu,kilo kaybı,el ve ayaklarda uyuşma,unutkanlık,sinirlilik gibi belirtiler gorulur.
Vitaminlerin tamamını beslenerek almak mumkun mudur?
Gıda emilim bozukluğu yoksa vitaminlerin beslenme yoluyla alınması mumkundur.Ancak Vitamin D icin guneş ışığı gereklidir.Vucuttaki vitamin D oluşumu guneş ışığına yanıt olarak gercekleşir
Besinlerin vitaminlerinden daha iyi yararlanabilmek icin ipucları nelerdir?
Vitaminler suda ve yağda eriyenler olmak uzere 2 gruptur.B vitaminleri ve C vitamini suda ,A,D,E,K vitaminleri yağda erir.Yağda eriyen vitaminleri iceren gıdaların bir miktar yağ ile alınması vitamin emilimini arttırır.Gıdalar ile birlikte fazla miktarda tuketilen cay kahve alkol vitamin emilimini azaltır.Sebze ve meyveleri taze olarak tuketmek,tahılları işlenmemiş olarak kullanmak vitaminlerden daha fazla yararlanmayı sağlar.
Vitamin desteği yapılması gereken durumlar nelerdir?
Besinlerle alınan vitaminlerin kana gecmesine engel olan emilim bozukluğu hastalıklarında,mide –barsak ameliyatı gecirenlerde,alkolizmde,kanserlerde,hemodializ hastalarında,beslenme sorunu olan yaşlılarda,gebelerde ,vejeteryan beslenenlerde,zayıflama rejimi yapanlarda vitamin desteği yapılmalıdır.
İhtiyac olmadığı halde vitamin alınmasının zararı var mıdır?
Ozellikle yağda eriyen vitaminlerin fazla alınması toksik etkilere neden olur.Bu yuzden gereksiz vitamin kullanılmamalıdır.
Hangi vitaminlerin fazla alınması sağlık icin risk oluşturur?
Yağda eriyen vitaminlerin fazla alınması vucutta bazı zararlı etkilere neden olabilir.
A vitamini fazlalığı kafa ici basınc artışı,karaciğer hastalığı,gebelerde duşuklere ve bebekte anomalilere yol acabilir.D vitamini fazlalığı kabızlık iştahsızlık bulantı bobrek yetmezliği yapabilir.K vitamini fazlalığı karaciğer hasarına neden olabilir.
Vitaminlerin etkin bir şekilde emilmesi icin nasıl kullanılması-tuketilmesi gerekir?
Yağda eriyen vitamin iceren gıdaların bir miktar yağ ile alınmaları gerekir.Suda eriyen vitaminleri iceren gıdalar bu vitaminler ısı ışık alkali ortamlara duyarlı olmaları nedeniyle taze ve bekletilmeden,fazla işlemden gecirilmeden tuketilmeleri yararlanımı arttırır.
Hangi gıdaların hangi vitaminlerle birlikte alınmaması gerekir?
Cay kahve alkol tuketimi vitamin emilimini azaltır.
Vitamin eksikliklerinden kaynaklanan hastalıklar var mıdır?
Vitamin eksikliğine bağlı hastalıklar:Skorbut,Raşitizm,Osteomalazi,Beriberi, Pellegra,Pernisiyoz anemi
Skorbut:C vitamini eksikliği ile gelişir.Halsizlik kemik ağrıları deri ve diş etlerinde kanamalar enfeksiyonlara eğilim ile seyreder.
Raşitizim
vitamini eksikliğinin cocuklarda ortaya cıkan şeklidir.Cocuklarda kemik gelişiminde bozukluk,huzursuzluk,aşırı terleme,karın şişliği ishaller,diş cıkmasının gecikmesi ,kas gucsuzluğu gorulur.Osteomalazi
vitamini eksikliğinin erişkinlerde gorulen şeklidir.En onemli belirtisi bel kalca ve bacak ağrılarıdır.Beriberi:B1 vitamin eksikliği ile oluşur.İştahsızlık gucsuzluk odem kalp buyumesi sinir sisteminde bozukluk meydana gelir.
Pellegra:B3 vitamin (niasin) eksikliği ile gelişir.Deri lezyonları,ishal ve norolojik bozukluk(demans) gorulur.
Pernisiyoz anemi:B12 eksikliği ile ortaya cıkan bir kansızlık tablosudur.Norolojik belirtiler eşlik eder.
Mevsimlere gore kullanacağımız vitaminler farklılaşır mı?
Vitamin desteği almak vitamin eksikliğini ortaya cıkaran durumun varlığı ve ciddiyeti ile ilgilidir.Dolayısıyla mevsimsel değişiklik gostermez.Ancak belirgin kanıt olmasa da kış aylarında C vitamini tuketiminin infeksiyonlara karşı koruyucu ve iyileşmeyi hızlandırıcı olduğu duşunulmektedir.
[h=2]İstanbul Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]