Vejeteryan beslenme kalınbağırsak kanseri riskini azaltıyor mu?Kalınbağırsak kanseri (kolorektal kanser), sağlık bakanlığının istatistiklerine gore en sık gorulen ve en cok yaşam kaybına yol acan ilk 5 kanser turu arasındadır. Kolorektal kanserlerin gelişiminde genetik faktorlerin de etkili olduğu bilinmekle beraber, en onemli etken yaşam tarzı ve cevresel faktorlerdir. Bunlar icerisinde de en onde gelen hic şuphesiz beslenmedir. Nitekim kolorektal kanserlerin gelişmiş batı toplumlarında, ulkemizde batı illerinde daha fazla goruluyor olması, yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarına bağlanmaktadır. Sigara, hareketsiz yaşam ve obezitenin; beslenme olarak da alkol ve kırmızı etin kalınbağırsak kanseri riskini artırdığı bilinmektedir. Bundan hareketle kırmızı etin tuketilmediği vejeteryan beslenmede, kalınbağırsak kanseri riskinin daha duşuk olduğu duşunulmektedir. Ancak bu konuda yapılmış calışmalar, bunu doğrulamak icin yeterli değildir.
Vejeteryanlık; ceşitli nedenlerle kırmızı et, balık, kumes hayvanları ve bazı durumlarda yumurta, sut ve sut urunlerini tuketmemek demektir. Vejeteryan beslenmenin; vegan (Yumurta, sut urunleri, bal gibi hicbir hayvansal urunu tuketmeyen), lakto-ovo vejeteryan (hayvansal gıdalardan sadece sut urunleri ve yumurta tuketen), pesko vejeteryan (hayvansal gıdalardan sut urunleri, yumurta ve balık tuketen), yarı vejeteryan (kırmızı et dışındaki tum hayvansal urunleri tuketen) gibi turleri de vardır. Bu kişiler tahıl, sebze, meyve gibi bitkisel gıdalarla beslenmeyi tercih eder. Boyle bir beslenme şeklinin tercih edilmesinde dinsel ve ahlaki bir takım inanışlar etkili olabileceği gibi, daha sağlıklı olduğu duşuncesi de etkili olabilmektedir.
Vejeteryan beslenmede; doymuş yağ ve kolestrol iceriği yuksek olan hayvansal gıdaların tuketilmemesi, kalp-damar hastalıkları riskini azaltır. Bunun yanı sıra, sebze ve meyvelerde yuksek oranda bulunan bazı vitaminler de bu beslenme şeklinde bolca alınmış olur ve buna ilişkin de bir takım faydalar elde edilir. Ayrıca vejeteryan beslenen kişilerde bobrek taşları ve safra taşları oluşumu riski de daha duşuktur. Bu tip beslenme posadan (liften) zengindir. Posa oranı yuksek gıdalarla beslenme, şeker hastalığından korunma ve bağırsak fonksiyonları acısından da fayda sağlar. Tum bunların yanında gectiğimiz gunlerde, vejeteryan beslenmenin yararlarına bir yenisini daha ekleyecek nitelikte kapsamlı bir calışma yayınlanmıştır.
Bu calışmada; anketlerle beslenme şekilleri belirlenen yaklaşık 75.000 kişi, vejeteryan olanlar ve olmayanlar olarak gruplandırılmıştır. Yine vejeteryan olanlar; vegan, lakto-ovo vejeteryan, pesko vejeteryan, yarı vejeteryan olarak alt gruplara ayrılmış ve gruplar yaklaşık 7,5 yıl takip edilerek kalınbağırsak kanseri gelişme oranları değerlendirilmiştir. Sonucta; genel olarak vejeteryan olanlarda, olmayanlara gore kalınbağırsak kanseri riski %22 daha duşuk olurken; ozellikle pesko vejeteryanlarda (hayvansal gıdalardan sut urunleri, yumurta ve bolca balık tuketenler) vejeteryan olmayanlara gore risk %43 daha duşuk bulunmuştur.
Sonuc olarak; vejeteryan beslenenlerde, vejeteryan olmayanlara gore kalınbağırsak kanseri riski anlamlı derecede daha duşuktur. Ancak, bu kesinlikle kanser riskini azaltmak icin vejeteryan olmamız gerektiği anlamına gelmemektedir. Cunku bu beslenme şeklinin yararlarının yanında birtakım zararları da mevcuttur. Ozellikle kırmızı ette bolca bulunan demir, B12 vitamini, aminoasitler gibi bileşenlerin eksikliğine bağlı bircok problem ortaya cıkabilmektedir. Bu yuzden en doğru yaklaşım, beslenmemizde kırmızı etin ağırlığını azaltmak ama genel anlamda bitkisel ve hayvansal gıdalarla dengeli bir şekilde beslenmek olmalıdır. Bu noktada; yapılan calışmalarla en sağlıklı beslenme şekli olduğu gosterilen Akdeniz diyetine uygun beslenmek en doğrusu olacaktır.

[h=2]Antalya Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]