Beyindeki buyuk ya da kucuk damarların kan akımındaki azalma ya da tıkanıklıklar sonucu ortaya cıkan genelde ani başlayan bilişsel bozulma, basamaksı kotuleşme ve bazen bolgesel norolojik bulgular ile giden bir demans turudur.
Vaskuler Demansın Belirtileri Nelerdir?
Klinik belirtileri lezyonun/lezyonların beyindeki yerleşimine (kortikal veya subkortikal) gore değişmektedir. Bellek bozukluğu, on beyin (frontal) yuru­tucu işlevlerde bozukluk, bilinc bulanıklığı ve bilinclilik duzeyinde oynamalar gorulebilir. Davranışsal olarak depresyon, kişilik değişiklikleri ve duygudurumunda bozulmalar sık gorulur. Fokal motor bulgular, yuruyuş bozukluğu, idrar tutamama, ilgisizlik (apati) ve psiko­motor yavaşlama sıktır.
Bazen beyindamar hastalığı ile giden Mikst Alzheimer Tipi demans da gorulebilir. Bu ozellikle daha yaşlı hastalarda beyin damar hastalığına bağlı lezyonlar ile Alzheimer demans'ni eşzamanlı olarak bulunduğu pek cok noropatolojik calışmada gosterilmiştir. Bu birlikteliğe mikst demans adı verilmiştir.
Vaskuler Demans Tanısı Nasıl Konur?
Tanı koyma aşamasında yapılacak olan Bilgisayarlı Tomografi ya da MR’da bilişsel veya işlevsel kayıplar ile korelasyon gostermese de lezyonların varlığının doğrulanması gerekmektedir. Lezyon­lar buyuk ya da kucuk damarların etkilenmesine bağlı olarak değişen duzeyde beyin iskemisi olabilir.
Vaskuler Demans Kimlerde Gorulur?
Vaskuler demansın gorulme sıklığı yaşa bağımlıdır ve her beş yılda bir ikiye katla­nır. Erkeklerde belirgin olarak daha sıktır. Ayrıca bu demansın sıklığı ulustan ulusa farklılık gosterir. 70-79 yaş arası kadınlarda % 2,2'den, 80 yaş ustu erkeklerde % 16'ya dek uzanan bir gorulme sıklığı ile seyreder.
Vaskuler Demanstan Korunma ve Tedavisi Nasıl Olur?
A) Birincil korunma
Birincil korunma hastalığın nedenini ve risk faktorlerini elimine etmektir. VD'de hedef, inme gercekleşmeden once beyindamar hastalığı risk faktorlerinden kurtulmaktır. Tedavi edil­mesi gereken risk faktorleri şunlardır:
Hipertansiyon
Lipid anormallikleri (Kolesterol ve TG yukseklikleri)
Atrial fibrilasyon
Miyokard enfarktusu
Koroner kalp hastalığı
Diyabet,
Ateroskleroz,
Sigara icimi
Hiperhomosisteinemi
B) İkincil korunma
İkincil korumada ise hedef inme ile başa cıkmak ve inme­yi onlemektir. Bunun icin de:
Akut inmenin erken tanısı ve uygun tedavisi
İnmelerin yinelemesinin onlenmesi
VD surecinde de­vam eden beyin değişikliklerinin hızının risk faktorleri ile ba­şa cıkılarak yavaşlatılması.
VD tedavisinde potansiyel hedefler şunlardır
İşlevsel, bilişsel ve davranışsal ana belirtilerde sempto­matik iyileşme.
İlerlemenin yavaşlaması.
Noropsikiyatrik belirtilerin (depresyon, anksiyete, aji­tasyon vb. gibi.) iyileşmesi.
Vaskuler Demans hastaları hem noroloji hem de psikiyatri uzmanları tarafından takip ve tedavi edilmelidir. Bu hastalara verilecek tedaviler ile bilişsel işlevlerde, davranışlar­da ve bakım veren stresinde iyileşme sağlanabilir. Ayrıca inmelerin tekrar etme riskini azaltacak ilaclar ile hastalığın ilerlemesinin de onune gecilmesi sağlanabilir.

[h=2]Bursa Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]