VAJİNİSMUS NEDİR?
Kısaca vajinal kasların kişinin iradesinden bağımsız olarak cinsel birleşme esnasında istemsiz bir şekilde kasılarak cinsel birleşmeyi imkansız kılan coğu zaman psişik kokenli yaşanan cinsel bir problemdir. Bu durumu goz kaslarımızın reflekslerine benzetebiliriz nasıl ki dışarıdan gelen her hangi bir tehlike karşısında goz kaslarımız irademizden bağımsız olarak korunma refleksiyle goz kapaklarımızı aniden kapatır ve dışarıdan gelen yabancı bir etkenin goz ile temasını engeller genelde vajinismusda da bu tarz bir dinamik soz konusudur. Vajinal kaslar ile kişinin bedenide senkronize olur ve penis girişini bir tehlike korku yada acı duyulacak bir nesne olarak algılar ve ilişkiyi reddeder. Ulkemizde kadınlarda gorulen yaygın cinsel işlev bozukluklardan biridir. Cinsel terapiye yanıt oldukca iyidir.
VAJİNİSMUSUN BELİRTİLERİ
Belirtiler coğunlukla ilk deneyim ile kendini gostermekte, ilişki oncesinde, ilişki esnasında ve daha sonrasında olmak uzere bu belirtileri birkac başlıkla yazacak olursak.
İlişki oncesinde duyulan yoğun heyecan belirtileri endişe, korku, kaygı, tedirginlik vb duygular.
İlişki esnasında yaşanan aşırı heyecan, titreme, kasılma gibi fiziksel ve duygusal bir takım tepkiler. Butun bedeni eşe karşı kapatma ve eşi itme davranışı (ciftler tarafından kilitlenme diye adlandırılır)
İlişki sonrasında ise cinsel istek ve duygusal tatminde gorulen azalma, Sucluluk, kişinin kendisine beslemeye başladığı nefret duygusu, hayal kırıklığı…
VAJİNİSMUSUN SINIFLANDIRILMASI
-DSM-IV’ te ( Amerikan Psikiyatri kurumunun kabul ettiği psikolojik hastalıklar ile alakalı tanı olcutleri kitabı ) vajinismus bir cinsel işlev bozukluğu olarak sınıflandırılmıştır ve cinsel ağrı bozukluklarının alt kategorisine dahil edilmiştir.
-Ana tanı kriteri; “vajinanın dış ucte birindeki kaslarda, tekrarlayan yada surekli, istem dışı ve cinsel ilişkiye engel olan spazmın” olmasıdır.
-Vajinal kas spazmı, kolaylıkla gozlemlenebilir ve bazı vakalarda ağrıya sebep olacak kadar şiddetli yada uzun sureli olarak tanımlanır.
-Vajinismus her ne kadar bir cinsel ağrı bozukluğu olarak kabul ediliyor olsa da, tanısı icin ağrının gercekleşmesi gerekli değildir.
ICD-10’da ( Dunya genelinde uzmanlar tarından kullanılan hastalıkların uluslar arası bir kodlama sistemidir) vajinismus, ya dişi genital organları ve menstrual dongu (halk arasında ‘adet kanaması ‘veya ‘regl’olarak bilinen aylık dongu) ile ilintili bir ağrılı bozukluk yada organik bir bozukluk veya herhangi bir hastalığın sebep olmadığı cinsel işlev bozukluğu olarak tanımlanmıştır.
-Uluslararası Ağrı – Ağrı Sınıflandırma Calışmaları Birliği; vajinismusu boyutsal ağrı bozuklukları kategorisine dahil etmektedir.
Ulkemiz dışındaki cinsel terapi litaraturunu incelediğimizde vajinismus şu şekilde tanımlanmaktadır; vajinanın girişindeki kasların istem dışı kasılarak cinsel birleşmenin ağrılı ve acılı yada birleşmenin imkÂnsız olarak algılanmasına vajinismus denildiği gorulur.
GORULME SIKLIĞI
Yurt dışında yapılan klinik calışma ve vaka raporlamaların bu durumun gorulme sıklığının %12 ile % 17 arasında değişiklikler gosterdiği gorulmuştur. Ulkelerde gorulme sıklığı kulturel alt kodlar ve bireylerin psikososyal yaşantılarıyla alakalıdır.
Ulkemizde ise gorulme sıklığı oldukca yuksektir. Cinsel terapi hizmeti veren ozel ve resmi kurumlara başvuran kadınların %60 ının vajinismus şikayeti ile başvurduğu gorulmektedir. Yapılan istatiksel calışmalar, kullanılan tanımlamalara, yaş faktorune, raporlama ceşitlerine gore değişkenlik gosterebilmektedir. Bu duruma tedavi arayışına girmeyen kadınlarıda dahil edebiliriz.vajinismusun bir diger ozelliği ise bir kacınma ve erteleme problemi olmasıdır. Genel itibari ile tedaviden kacınılmaktadır. Neden olarak ise cinsellik kavramının ve cinsel sorunların konuşulması ayıp, gunah, yasak, utanc verici olarak algılanması ile alakalıdır.
VAJİNİSMUSUN TİPLEMELERİ
Vajinismusun Primer,sekonder ve atipik olmak uzere iki tiplemesi vardır.
Kısaca vajinismusu coğu zaman psişik kokenli cinsel birleşme esnasında kişinin iradesinde bağımsız vajinal kasların kasılarak birleşmenin imkansız olması durumu diye tanımladık.İstem dışı yaşanılan bu durum ilk seferde hafif ve orta duzeyde yaşanır ve ilişkiye izin vermeyecek şekilde ağrılı ve acılıdır.Bu durum Primer Vajinismus diye adlandırılır.Bu durumda kişi hayatında hicbir şekilde cinsel deneyim yaşamamıştır. En buyuk neden psikolojik kokenli kaygı ve korkulardır.
Daha oncesinde hic vajinismus belirtileri yaşamamış daha sonra bir takım travmatik yaşantılar neticesine (doğum,duşuk,kurtaj,travmatik jinekolojik muayne vb) bağlı geliştirilen ve nadir gorulen duruma ise Sekonder Vajinismus denilmektedir.
Atipik vajinismus ise nedeni tam olarak bilinmeyen psişik ve organik nedenlerin hicbirini barındırmayan vajinismus tiplemesidir. Vaka oykusune bakıldığında aile ve kulturel dinamiklerde herhangi bir tuhaflık yoktur. Bireyin eğitim duzeyim son derece yuksektir. Kişinin samimi soylemlerine dayanarak alınan oykusunde vajinismus karşımıza bilinmeyen bir nedenden oturu cıkmaktadır.
VAJİNİSMUSUN NEDENLERİ
Herkesin bir oykusu vardır sozunden yola cıkarak duşunduğumuzde vaka orneklemeleri bize şunu gosterir ki her vajinismus vakası kendine ozgu bir takım nedenlere sahipdir. Cinsel terapi uzmanlarına ve Cinsel terapi kiliniklerine yapılan başvurularda alınan oykuler sık gorulen nedenleri derlememize yardımcı olmuştur. Alınan vaka oykulerinde ve orneklemelerinde aşağıda sıraladığımız yaygın nedenler gorulmektedir.
En buyuk neden cinsel bilgi ve cinsel eğitim eksikliği ve bunun getirisi olarak yanlış oğrenme ve bilişsel carpıtmalar.
Psişik yani psikolojik kokenli kaygılar
Kulturel alt kodların beslemiş olduğu kızlık zarı algısı. Kızlık zarının korunması gereken cok değerli bir şey olduğu ve bunun neticesi olarak zarın aşırı onemsenip kutsallaştırılması. Bu problemin ortaya cıkmasında etkin olan nedenlerden biridir.
Abartılmış ilk gece hikayeleri: Genel olarak akran gruplarının yada abla,hala,teyze gibi otoritelerin kendi aralarında yapmış oldukları cinsel yaşantılara konuşmalara kişinin direkt yada dolaylı şekilde muhatap olması şeklinde olur.İlk geceye dahil bu konuşmaların iceriği genellikle kulaktan dolma ve yanlış abartılmış bilgilerdir.(cok acırmış, sabaha kadar kanama durmamış, zor yetiştirmişler,hastaneye kilitlenmiş vaziyette goturmuşler vb şeklinde) bilinc ve bilinc dışının en direkt olarak bilgiye maruz kalması ve koşulsuz kabullenmesi sonucunca geliştirilen bir takım psikoanatomik tepkiler.
Baskıcı ve otoriter bir aile yapısı.
Odipal catışma yada odipal kompleks
Takıntılı (obsesif) borderline kişilik yapılanmaları.
Eşler arasında yaşanılan uyg
Hamile kalma korkusu
Cinsellik kavramının konuşulmadığı otelendiği,ayıp ve yasaklandığı ortamlarda yetişme.
Pasif,bağımlı,aşırı tolere edici ve anlaşışlı bir eş tiplemesi
Cinselliğin kotu ve pis olduğu oğretilen bir ortamda yetişmek
Cocukluk doneminde kişiyi yanlış bilişsel yapılandırılmaya ve oğrenmeye maruz kılan en direkt telkinler ( Doğru otur ,bacaklarını kapat,eteğini ort vb )
Travmatik cinsel yaşantılar ( taciz,tecavuz,cinsel şiddet,ensest vb)
Cinsel mitler ( cinsellik hakkında bilinen tecrubeye dayanmayan kulaktan dolma yanlış bilgiler )
Aşırı katı dini ve ahlak kuralların yaygın olduğu toplumsal yaşantı.
İlk geceye dair geliştirilmiş korkular
Bazı enfeksiyonik durum ve anormalliklerde vajinismusa yol acmaktadır.
Ağrılı ve acılı deneyimlenen jinekolojik muayne
Yukarıda sıralanan nedenlere baktığımızda vajinismusa neden olan faktorlerin psiko,sosyokulturel nedenlere alakalı olduğunu gormekteyiz. Bunun nedeni cinsellik kavramının oteden beri toplumumuzda otelenmesi,yadsınmış, tabu haline getirilmiş olmasında kaynaklanmaktadır. Ulkemizde cinsellik kavramının yeterli, sağlıklı aynı zamanda bilgilendirici bir cinsel eğitimin verilmemesi var olan cinsel eğitimin ise liselerde biyoloji kitaplarında yazan birkac yuzeysel bilgiden ibaret olması cinsel problemlerin gun gectikce daha da arttığını yapılan vaka calışmaları bizlere gostermektedir.
VAJİNİSMUS VE İLK DENEYİM
Vajinismuslu kadınlar oncesinde herhangi bir cinsel birleşme yaşamadığı icin genel itibarıyla bu sorunla yuzleşme ,duğun sonrası yaşanan:halk dilinde gerdek gecesi yada ilk gece diye bilinen zaman diliminde yaşanır.. İlk gecede yaşanılan başarısız deneyimin bir takım faktorlerden kaynaklandığı duşunulur (duğun stresi,yorgunluk,deneyimsizlik,heyecan vb) ve sorun daha sonrasında kendiliğinden cozuleceği duşunulerek ertelenir. Fakat bu durum sureklilik kazanmaya ve olduğu yerde saymaya başlayınca, kadın partnerde kendisinde bir eksiklik olduğu duşuncesi hasıl olmaya başlar. uzuntu, sıkıntı, gerginlik, sucluluk, değersizlik, her şeyin daha da kotuye gideceği duşuncesi ortaya cıkmaya başlar. Erkek Partnerde ise durum farklı değildir. Eşinin kendini istemediği, sevilmediği, reddedildiği duşuncesi yaygın olarak gorulmektedir. Buna bağlı olarak da erkek ofke ve kırılganlık duyguları gider gelir.

[h=2]Giresun Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]