[h=3]Tup Bebek terimi sperm ve yumurtanın vucut icinde doğal ortamında değil de; laboratuvar ortamında bir araya getirilmesini ve dollenmesini ifade eder.[/h]Dollenmiş yumurtalar belirli bir sure ozel besleyici sıvılar (kultur ortamı) icerisinde tutularak bolunmeleri sağlanmakta ve daha sonra gelişen embriyolar normal gelişimini surdurebilmeleri amacıyla rahim icine yerleştirilmektedir. Klasik tup bebek ve mikroenjeksiyon arasındaki tek fark dollenmenin şeklindedir. Klasik tup bebek, genellikle tuplerin tıkalı olması nedeniyle gebe kalamayanlarda tercih edilir. Her yumurta,50000 ve uzeri sperm ile aynı kaba koyulur. Bir spermin yumurtanın icine kendi başına hareket ederek girmesi ve boylece dollenme işleminin gercekleşmesi beklenir.
[h=3]Mikroenjeksiyon(ICSI) Nedir?[/h]Mikroenjeksiyon ya da kısaca ICSI, yardımla ureme tekniklerinde gelinen en son noktalardan biridir. Mikroenjeksiyon işleminde ise , sperm hucreleri ozel mikro aletler yardımıyla yumurtanın icerisine yerleştirilmektedir.Mikroenjeksiyon ( ICSI )'nin uygulamaya girmesi ile tup bebek uygulamalarının ve ozellikle de erkek problemlerine bağlı kısırlığın tedavi edilebilme şansı oldukca yukselmiştir.
Merkezlere ve hastaların kişisel faktorlerine gore değişse de tup bebeğin ortalama başarısı % 40 lardadır.
[h=3]Tup Bebek Tedavisi Kimlere Yapılır?[/h][h=3]1. Tuplerle İlgili Problemler[/h]Her iki tupu ameliyatla alınmış veya tupleri tıkalı olanlara (gecirilmiş dış gebelik, enfeksiyon, endometriosis nedeniyle oluşan tıkanıklık v.s.)
[h=3]2. Yumurtlama ve Yumurtalık Problemleri[/h]Polikistik Over Sendromu (PCOS) gibi yumurtlama problemleri,ileri yaş nedeniyle olan yumurtalık rezervi azlığı
[h=3]3. Yumurtalık Kistleri (orn: Cikolata kisti)[/h]Ozellikle endometrioma adı verilen cikolata kistleri yumurtalık rezervini ve yumurtaların kalitesini azaltarak gebe kalmayı zorlaştırabilir.Basit kistler de yumurtalık dokusuna mekanik baskı yaparak ve hormonal dengeyi bozarak gebe kalmayı engelleyebilirler.
[h=3]4. Rahim(Uterus) Bozuklukları[/h]Rahim ici yapışıklıklar
Myom , polip gibi oluşumlar
Rahimi ikiye bolen perde oluşumları ( “T” veya “Y” şeklinde uterus )
[h=3]4. Endometriosis[/h]Rahim ic dokusunu (dolyatağı) oluşturan endometrium hucrelerinin, bu bolge dışındaki yerlerde yerleşmesidir.
5. Kadının 40 yaş ustunde olduğu ve hamile kalınamadığı durumlarda
[h=3]6. Erkekte Spermle İlgili Problemler Olduğunda[/h]Sperm sayısının az olması (Oligozoospermi)
Ejekulatta hic sperm hucresi olmaması (Azoospermi)
Sperm hareketliliğinin az olması veya hic olmaması (Astenozoospermi)
Normal sperm şekil ve yapısının (morfolojisinin) duşuk oranda olması (Teratozoospermi)
Ejekulat miktarının az olması
Ağır sperm patolojileri (orn: Globozoospermi )
[h=3]7. Ciftlerde Genetik Hastalıklar Olması[/h]Turner,
Klinefelter,
Translokasyonlar,
Talesemi,
Tek gen hastalıkları vb.
8. Acıklanamayan infertilite durumunda
9. İmmunolojik (bağışıklık sistemini) ilgilendiren infertilitede
10. Bazı hormonal bozukluklarda
11. Diğer tedavi yontemleri ve aşılamayla gebe kalınamamış ise
[h=3]12. Tekrarlayan Duşuklerde[/h]Tup Bebek;kısırlığa yol acan nedenlerin tamamına yakınında uygulanabilmektedir. Nadiren bazı ozel durumlarda yapılamamaktadır.(Hic yumurta olmaması,kadının hormon tedavisi alamayacak kadar ağır sistemik hastalıklarının olması,erkekte ozel yontemlerle bile sperm bulunamamış olması vb…)
[h=3]Tup Bebek Tedavisinin Aşamaları Nelerdir?[/h]Kadınlar normalde her ay bir yumurta oluştururlar.Bazı durumlarda ise; o ay icin hic yumurtlamamış olabilirler. Tup bebek tedavisinde ise istenen, cok sayıda yumurtayı aynı anda elde etmektir. Bu amacla yumurta geliştirici ilaclar tedavide kullanılır. Bu ilacların bir kısmı cilt altına uygulanırken bir kısmı da kas icine uygulanır.
Tup bebek tedavisinin kac gun sureceği kişilere uygulanan yontem ve aşamalara gore değişkenlik gosterir. Hangi protokolun ve ilacların uygulanacağına kadının yaşı, kilosu, ultrason ve hormon sonuclarına gore yumurtalık kapasitesine bakılarak karar verilir.
Yapılan işlemlerin aşamaları aşağıdaki gibidir:
Yumurtalıkların ilaclarla uyarılması (stimulasyon ve takip)
Erkekten sperm orneği alınması ve IMSI ile iyi kalite spermlerin secilmesi
Yumurtaların toplanması
Yumurtaların laboratuvar ortamında dollenmesi ve embriyoların geliştirilmesi
Oluşan embriyoların anne adayının rahmine tekrar geri yerleştirilmesi (embriyo transferi)
[h=3]Tup Bebek Tedavisi Ozetlenecek Olursa[/h]1. Kadına bazı ilaclar verilerek o ay icin yumurtalıklarında cok sayıda folikulun gelişmesi sağlanmaktadır (Stimulasyon ve Takip). Hangi tur stimulasyon uygulanacağına hastanın hormon değerlerine , yaşına ve gecmiş oykusune gore doktoru karar verir.
2. İlacları kullandığı sure icinde belli aralıklarla kadına vajinal ultrason ve kan testleri (E2, Progesteron) yapılmaktadır. Bu şekilde, folikullerin buyumesi takip edilmektedir. Ultrason takipleri sırasında folikullerin capları olculur. Yumurtalıklarda 18-20 mm uzerinde 2-3 adet folikul geliştiğinde catlatma iğnesi ( Ovitrelle,pregnyl gibi..) yapılır.İğneden yaklaşık 35- 36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılmaktadır.
3. Yumurta Toplama İşlemi kısa sureli genel anestezi ( Sedasyon) ile yapılmaktadır. Bu nedenle tamamen AĞRISIZ bir işlemdir.Ultrason kontrolu altında yumurtalıklardaki folikullere iğne ile girilerek her bir folikul icindeki sıvı boşaltılmaktadır. Her folikulden yumurta elde edilmeye calışılmaktadır.Aspire edilen yumurtalar anında laboratuvara iletilir ve mikroskobun altında incelenmeye başlanır.
4. Laboratuvarda folikul sıvısı icindeki yumurtalar tespit edilir . Yumurta sayısı hastadan hastaya değişmektedir. İdeali hasta başına 10-12 olabilse de; sayı aralığı 1-40 arasında da olabilmektedir.žHic yumurta toplanamaması durumu cok nadir gorulebilir. Hasta işlemden birkac saat sonra evine gidebilir.24 saat kadar evinde istirahat etmesi onerilir.
5. Aynı gun hastanın eşi masturbasyon ile sperm verir. Sperm yıkama ve hazırlama işlemleri yapılır.
Eğer erkekte Azoospermi ( ejekulatta sperm olmaması) durumu varsa erkekten PESA/MESA/TESE/TESA/MikroTESE yontemleri ile doğrudan testis veya epidimden sperm elde edilir. Bu işlemler onceden yapıldığı takdirde sperm veya testis dokusu dondurularak saklanabilir. Onceden dondurulmuş sperm veya testis dokusu, yumurta toplama gunu cozdurulerek ICSI icin hazırlanır.
6. Sperm secilmesi cok onemlidir. IMSI yontemi ile en iyi kalite sperm secimi yapılır. Ozel bir iğne ile sperm, yumurtanın sitoplasmasına bırakılır ve sperm hucresinin yumurta hucresini dollemesiyle, anne karnında gelişen bebeğin temel taşı olan EMBRİYO oluşur.
7. ICSI işlemi tamamlandıktan sonra yumurtalar inkubator denilen ozel cihazların icine yerleştirilir. Kultur solusyon mediaların icindeki ozel sıvılar, embriyoların beslenmesi ve buyumesi icin gerekli maddeleri icermektedir
8. Embriyo transferi gunune kadar 2-5 gun sureyle inkubatorde tutulan embriyolardan en kaliteli olanları anne adayının yaşına ve durumuna gore 1 ya da 2 tanesi rahim icine yerleştirilir. Transferin yapılış zamanını embriyonun sayı ve kalitesi belirler. Coğunlukla 3 veya 5. Gun transferi tercih edilir. Ozellikle yumurtalık kapasitesi iyi olan ve yeterli sayıda iyi kalitede embryosu olan hastalarda 5.gun transferi tercih edilir. Bu olgularda embryo transferi başına gebelik oranları %70 lere kadar cıkabilir.
9. Eğer geriye dondurulup saklanabilecek kalitede embriyo kalmış ise en gelişmiş yontem olan vitrifikasyon yontemi ile dondurulup saklanabilir.
10. Transfer sonrası progesteron ve ostrojen kullanımı ( luteal destek ) ile olabilecek duşuk riskleri azaltılır.
11. Yumurta toplama işleminden (OPU) itibaren 15 gun sonrasına denk gelecek gunde kanda beta Hcg değeri bakılarak gebelik oluşup oluşmadığına bakılır.
12. Gebelik oluşmuş ise beta Hcg değerleri takip edilerek embronun nereye yerleştiği ve sayısı ultrasonografi ile tespit edilir.
13. Sağlıklı bir gebelik oluştuğundan emin olunur ve gebelik takipleri duzenlenir.

[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]