Bir yıllık korunmasız ilişkiye rağmen gebeliğin oluşmaması durumunda infertilite (kısırlık) tanısı konur. Bu tanı konulduktan sonra infertilitenin nedeni araştırılır ve diğer birinci basamak tedaviler uygulanılır. Uygulanan bu tedaviler sonuc vermezse yada yaş faktoru zaman kaybı gibi sebeplerle hemen tup bebek tedavisine gecilir. Tup bebek tedavisinde gebeliğin elde edilmesi icin tedavinin aşamaları vardır.
Polikistik over sendromu hastalarda tup bebek tedavisinin ilk aşaması onceden var olan yumurtalık kistlerinin baskılanması icin kullanılacak doğum kontrol hapları ile başlar. Tup bebek tedavisinin başlangıcı icin kullanılan GnRH analoğu isimli ilaclar ise yumurtaların normal donguyu baskılamamaları ve yumurtaların erken catlamasını engellemek icin kullanılır. Tedavinin diğer aşamalarını; yumurtalıkların (overlerin) uyarılması, yumurtaların olgunlaşması, yumurtaların toplanması (OPU), dollenme, embyroların transferi ve gebelik testi oluşturur.
Yumurtalıkların Uyarılması
Tup bebek tedavisinin bu aşamasında mumkun olan en fazla yumurtayı uyararak en iyi sonucu elde etmek amaclanır. Birden fazla yumurta oluşturmak istenilmesinin sebebi; embriyoların en iyisinin secilerek rahme yerleştirilmek istenmesidir. Bu surecte GnRH analoğu ilaclarla normal dongu baskılanarak uyarıcı ilaclarla (hormonlar- FSH-) yumurtalıklar uyarılır ve hastanın duzenli kan hormon ve ultrasonda yumurta buyuklukleri takip edilir. Bu takip ile ovaryan hiperstimulasyon sendromu dediğimiz yumurtaların aşırı uyarılması durumunu engelleyecek ve yumurta toplama zamanlamasını ayarlamamızı sağlayacaktır.
Yumurta Toplama
Yumurtalık uyarımı sonrasında yeterli buyukluğe ulaşmış follikuller (ultrasonografide gozlenen ici sıvı dolu yumurta iceren yapılar) vajinal ultrason eşliğinde ince bir iğne ile toplanılır. Toplanan yumurtaların catlamasını engellemek icin hCG, Profasi, Pregnyl veya Ovidrel gibi iğneler den birisi hastaya uygulanarak, uygulamadan 34-36 saat sonra yumurta toplama aşamasına gecilir. Yumurta toplama işlemi sırasında hasta jinekolojik masada yatar pozisyonda tam olarak uyutulmamakta ancak yuzeysel bir anestezi almaktadır. Yumurta toplama işlemi yaklaşık 15-20 dakika surer. Bir saat istirahat sonrası, hasta evine gidebilir
Mikroenjeksiyon
Mikroenjeksiyon (intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu) sperm sayısının ve kalitesinin klasik tup bebek (ivf) icin yetersiz olduğu veya klasik ivf yontemi ile dollenmenin sağlanamadığı durumlarda sperm hucresinin mikrocerrahi yontemler kullanılarak yumuta icerisine enjekte edilmesidir. Klasik tup bebek uygulaması olan IVF den tek farkı dollenme safhasıdır bunun dışındaki basamaklar ise tamamiyle aynıdır. Klasik tup bebek uygulaması sperm problemi olmayan olgularda tercih edilen bir yontemdir. Yıkanan sperm yumurta yanına konur ve sperm kendisi dollemeyi gercekleştirir. Mikroenjeksiyon yontemi ise spermin problemli olduğu durumlarda kullanılan bir yontemdir. Oncelikle, yumurta etrafındaki hucreler eritilir ve bu şekilde yumurta mikroenjeksiyona hazır hale getirilir. Yumurtanın olgunluğu değerlendirildikten sonra sperm yumurtalara mikroenjeksiyon yapılır.
Embriyo Transferi
Tup bebek uygulamasında dollenme (fertilizasyon) elde edildikten sonra belirlenen sayıda embriyo anne rahmi icerisine yerleştirilir, buna embriyo transferi denir. Embriyo transferi genellikle yumurta toplama işleminden 3 gun sonra yapılır. Bazı ozel durumlarda ise 5 gun sonra embriyo transferi yapılır. (blastokist transferi)
[h=3]Gebelik şansı ve coğul gebelik oranı transfer edilen embriyo sayısı arttıkca artmaktadır. Coğul gebeliklerde erken doğumla birlikte ceşitli komplikasyonların oranı arttığı icin amacımız coğul gebelik riskini arttırmadan gebelik şansını en yukseğe cıkarmaktır. Coğul gebelik riski nedeni ile coğu Avrupa ulkesinde transfer edilen embriyo sayısı konusunda kanuni sınırlama vardır. Ulkemizde de embriyo sayısının 3 den fazla olmaması ile ilgili Sağlık Bakanlığının tavsiye kararı vardır. Bazı ozel durumlarda transfer edilen embriyo sayısının arttırılmasına izin verilmektedir. Hastanın yaşı, embriyo kalitesi ve daha once tup bebek uygulaması yapılmasına gore embriyo sayısını belirliyoruz. Embriyo transferi genellikle cok basit 5 dakika suren bir işlemdir ve işlemin yapılacağı gun ozel bir hazırlığa gerek yoktur. İşlemden once vajene ozel bir speculum yerleştirilip ıslak gazlı bezle temizliği yapılır ve ozel kultur sıvısı ile rahim ağzı yıkanır. Laboratuardan getirilen embriyolar katetere yuklenerek getirilir ve embriyo transferi yapılır. Genellikle ağrısız bir işlem olsada cok nadir hafif kramp tarzı ağrılar yaşanabilir. Anestezi hemen hemen hic gerekmemektedir ve yarım saatlik istirahat sonrası hasta evine donebilir.[/h]
[h=2]İzmir Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]