Yapılan araştırmalara gore ulkemizde 1,5 milyon cift cocuk sahibi olma sıkıntısı yaşıyor. Bu sıkıntıyı aşmak icin, kadın ve erkeğe ait ureme hucrelerinin vucut dışı koşullarda dollenme işlemine TUP BEBEK adı veriliyor.
Tup bebek tedavisinde once ceşitli ilaclarla kadının yumurtalıklarının uyarılması sağlanıyor. Yumurtalıkların uyarılmasının amacı, cenin oluşturmaya aday cok sayıda yumurta elde etmek... Daha sonra elde edilen erkek ve kadın ureme hucreleri vucut sıcaklığındaki uygun bir ortamda 48 saat bekletiliyor. Bu surede elde edilen yumurtaların yaklaşık yarısında dollenme oluşuyor. Bu dollenmiş yumurtalar embriyo yani cenin olarak adlandırılıyor, bu cenin rahim icerisine rahim ağzından ince bir katater ile yerleştiriliyor ve buna cenin transferi adı veriliyor. Bu işlemler sonucunda kadınların yaklaşık % 50'sinde gebelik oluşuyor. Ancak bu gebeliklerin bir kısmı duşuk ile sonlanıyor. Tedaviye giren ciftlerin uygulama başına yaklaşık % 40'ında başarı elde ediliyor. Bu oran bircok uygulama sonucu % 70 - 80'lere cıkabiliyor. Geri kalan % 20 - 30'luk grup ise modern tıbbın butun olanaklarına rağmen gunumuzde cocuk sahibi olamıyor.
KADINLARA ONERİLER...
Tup bebek tedavisinde kadınların yalnız olmadıklarını bilmeleri ve eşlerinden destek almaları onem taşıyor. Bunun icin kadınların tedavi sureclerini ve bu surcte yaşadıklarını, duygularını, korkularını, endişelerini eşlerine anlatmaları ve tedavinin sorumluluğunu tek başlarına ustlenmemeleri gerekiyor. Kadınlar eşlerini uzmemek icin konuşmadıklarında, hassas konuları acmaktan cekindiklerinde, zamanla aralarındaki mesafe acılabiliyor ve asıl o zaman ilişkileri kırılganlaşabiliyor. Bu nedenle kadınların suclayıcı olmadan kendilerini ifade etmeleri, onları rahatlatıyor, eşlerinin de kendilerini ifade etmeleri icin kolaylık sağlayabiliyor.
ERKEKLERE ONERİLER...
Erkekler tup bebek meselesini konuşmamayı, iclerinde yaşamayı tercih ediyor. Hatta erkeğin cocuk sahibi olamaması iktidarsızlık olarak algılanıyor ve bu nedenle erkekler coğu zaman problemi eşlerinden kaynaklanıyormuş gibi gosterme eğiliminde oluyor. Erkekler ice donuk oluyor, sigara veya alkol kullanımlarını artırıyor, evden uzaklaşma dahi yaşayabiliyor. Kadının her soylediğini suclayıcı bir yorum olarak algılayabiliyor, ofke kusuyor, kendilerini kusurlu ve ozurlu olarak algılayabiliyor. Cevresel ve ailevi faktorlerden daha az etkileniyor, en azından dışarıya karşı oyle bir tavır alıyor. Cunku tup bebek tedavisi sırasında neredeyse tum işlemler kadına uygulanıyor. Tabi tedavide uygulanan protokollere gore değişiklikler olabiliyor ve erkekler uzerinde de bir takım tedaviler uygulanabiliyor ama kadınlar daha cok zahmete giriyor. Sonucta eşlerinin hayatındaki zorluklar erkeklerin de hayatında etkili oluyor. Kadınlar tedavi sureclerinde bir takım testlerden geciyor, ilaclar alıyor, iğneler vurduruyor. Bu ilaclar ve iğneler hormonları direkt etkilediğinden, kadınlarda gozle gorulur şekilde değişiklikler olabiliyor. Hormonlar değişiyor, kadınların psikolojileri bozuluyor. Cunku birkac ay boyunca her gun iğne olmak, hormon ilaclarını almak hic kolay değil... Bu nedenler zor bir surec olan tup bebek tedavisi sırasında erkeklerin mutlaka eşlerinin yanında olması, onları dinlemesi, anlaması, duygularını ifade etmelerine olanak tanıması, daha cok dokunması ve hep destekleyici olmaları gerekiyor. Cunku kadınlar ceşitli zorluklara baş etmeye calışırken gergin, stresli, huysuz, aksi, bircok şeyden bunalan bir insan haline gelebiliyor. Bu nedenle erkekler eşlerinin duygularını gostermelerine, ağlamalarına ya da kendilerini ifade etmelerine izin vermeli... Ve bu arada kendi duygularını yoklamalı, ifade etmeyi denemeli... Duyguları gostermek erkekler icin zayıflık demek değil... Bazen ciftten birisinin sağlam durması, diğerine yardımcı olması gerekebiliyor, fakat sonrasında uzuntunun ifade edilmesi her iki tarafa da gercekten iyi geliyor ve cifti birbirine daha cok yakınlaştırıyor.
CİFTLERE ORTAK ONERİLER...
Cocuk sahibi olamayan ciftler ceşitli psikolojik sıkıntılar yaşayabiliyor. Oncelikle birbirlerini sucluyorlar, sucluluk, ofke ve kızgınlık, kaygı, korku, umutsuzluk, değersizlik, eksiklik ve yetersizlik duygularıyla kıvranıyorlar, gerginleşiyorlar, depresyona giriyorlar, ağlama isteği duyuyorlar ve ağlama nobetlerine giriyorlar, sorunu inkÂr yoluna gidiyorlar, başka doktorlara muracaat ediyorlar, yakın cevredekilerin goruşlerine başvuruyorlar, sorunun kadına ait olduğunu duşunuyorlar, ilk başlarda kulaktan dolma ve coğu zaman da yanlış bilgilerden oluşan bazı uygulamalar yapıyorlar ve bazen ayrılıyorlar. Bu nedenle ciftin tedavi surecinde birbirlerine nelerde zorlandıklarını, nelerin onları rahatlatabileceğini sormaları onem taşıyor. Her ikisine de iyi gelecek, birlikte keyif alabilecekleri şeyleri yapmayı ihmal etmemeleri gerekiyor. Mesela cinsellik, tedavi sureclerinden doğal olarak etkilenebiliyor, fakat bu aynı zamanda ilişkinin temel taşlarından biri... Bu nedenle ciftin tedavi surecleri dolayısıyla kesintiye uğrayan cinselliğe onem vermeleri, birbirlerini zevke getirmenin, keyiflendirmenin ve yakınlıklarını korumanın ceşitli yollarını bulmaları gerekiyor. Ayrıca tedavi sureclerinde artan stresten dolayı zaman zaman olumsuzluklar yaşanabiliyor, iletişim hataları yapılabiliyor, bazen kavga da edilebiliyor ama onemli olan olumsuzluklara takılıp kalmamak, gerekirse sorunları aşmak ve mutlu evliliğin sırlarını keşfetmek icin bir terapistten yardım almak gerekiyor...
MUTLU EVLİLİĞİN SIRLARI...
Ciftler evlendikleri andan itibaren istedikleri anda cocuk sahibi olabileceklerini duşunuyorlar. Halbuki gunumuzde her 100 ciften 15’i istediği zaman anne baba olma yetisine sahip değil... Ciftler bunu fark ettiklerinde sadece tedavi surecine girmiyorlar, aşmaları gereken psikolojik bir surece de giriyorlar. Bu sureci kadın ve erkek farklı duygularla ve farklı tepkilerle yaşıyor, evlilik ilişkileri yara alıyor. Genellikle teşhis konulduktan sonra cocuk sahibi olamamayla ilgili olarak, ofke nobetleri, endişe, korku, kaygı, sucluluk gibi duygular yaşanabiliyor, doğurganlık yetisinin olmaması başarısızlık olarak algılanabiliyor, "Neden ben?", "Herkes gebe kalıyor, ben niye kalamıyorum?" gibi duşunceler akla gelebiliyor ve "Doktor yanlış teşhis koydu!", "Tahlil sonucları yanlış cıktı!" gibi soylemlerle inkar yoluna gidebiliyor. Aşırı sigara ve alkol tuketimi, dikkat gucluğu, ağlama krizleri, yeme bozuklukları, nedeni belli olmayan bedensel ağrılar ortaya cıkabiliyor. Sonucta teşhis ve tup bebek tedavi surecleri ciftin evlilik yaşamlarında aşmaları gereken onemli engellerden biri olabiliyor. Oysa mutlu evliliklerin sırları herkese gore her topluma gore değişkenlik gosterebiliyor ancak dunyanın her yerinde tum ilişkilere uyan bazı “iyi gecinme kuralları” var... Orneğin sevgi, saygı, guven, yakınlık, mahremiyet ve cinsellik eşleri bir arada tutan, evliliği yuruten cok onemli unsurlar... Coğu insan sevginin bir duygu olduğunu sanıyor, oysa sevgi duygudan ziyade bir mevcudiyet bicimi... Bu nedenle onemli olan ideal eşi bulmak değil, daha sevgi dolu ve gercekci bir insan olabilmek... Olgun sevgi, “eşlerin birbirine dikkat, kabul, takdir, şefkat sunması” ve “kendileri olmakta ozgurluk tanıması” uzerinde yukselebiliyor. Bunlar sağlandığında evlilik; cocukluk yaralarının kanatıldığı bir arenaya değil, bu yaralara merhem olunabilen kutsal bir ilişkiye donuşebiliyor. Bu nedenle evlilik cok onemli bir kurum, işlerden arta kalan zamanlarda idare edilebilecek bir kurum değil... Evliliği surdurmek ve tup bebek surecindeki catışmaları buyumeden cozebilmek icin bazı “temel iletişim becerileri” var, bunlar sonradan oğrenilebilir şeyler... Sağlıklı iletişim; hak verilmese de anlayarak dinlemek, duşunce ve duyguları suclamadan paylaşabilmek, samimi ve durust olarak karşı tarafı adam yerine koymak, fikirlere ve tercihlere saygı duymak olarak tarif ediliyor. Bu tur iletişim becerilerini kazanmak zaman alabiliyor ama her eğitim seviyesinden insan bu becerileri sonradan oğrenebiliyor ve kendini geliştirilebiliyor.
SİGARA ALKOL VE STRESTEN UZAK DURMAK GEREKİYOR...
Tup bebek tedavisiyle cocuk sahibi olmak isteyen ciftlerin sigara, alkol ve stresten uzak durmaları, kahve ve kolalı icecekleri fazla tuketmemesi gerekiyor. Cunku tedavi surecinde anne ve baba adaylarının sigara ve alkol alması, strese girmesi gebe kalmayı zorlaştırıyor. Ozellikle stres cenin transferiyle gebelik oluşması ihtimalini duşuruyor. Erkeklerde sperm kalitesi, kadınlarda ise yumurta kalitesi ve rahim ici sigaradan olumsuz etkileniyor. Bu nedenle tup bebek tedavisinde de hem erkeğin, hem de kadının sigara kullanımı başarı oranlarını duşuruyor. Bu nedenle cok zahmetli, cok masraflı ve cok sıkıntılı bir surec olan tup bebek tedavisi oncesi ciftlerin sigarayı ve alkolu bırakmaları ve tedaviye ondan sonra başlamaları onem taşıyor. Ayrıca sigaranın icinde bulunan nikotin bebeğe giden kan miktarını azaltmak suretiyle erken doğum ve duşuk doğum ağırlığına yol acabiliyor, plasentanın bebek doğmadan ayrılmasına ve gebelikte tansiyon yukselmesine neden olabiliyor. Alkol ve her turlu bağımlılık yapıcı maddeler anne sağlığını olumsuz etkiledikleri gibi, erken doğum, gelişme geriliği ve bebeğin anne karnında olumune neden olabiliyor.
DUZENLİ EGZERSİZ YAPMAK GEREKİYOR...
Tup bebek tedavilerinden once kadınların ideal kiloda veya ideal kiloya yakın olmaları arzu edilen bir durum... Hatta fazla kilo soz konusuysa ve kadının yaşı uygunsa, kilo verilmesini amaclamak uzere tup bebek tedavisi birkac ay ertelenebiliyor. Genel yaşam tarzının duzenlenmesi, stresten uzak durulması, yeme ve icme alışkanlıklarının duzeltilmesi, duzenli beslenme, duzenli egzersiz, rahat bir yaşam tarzı, sigara ve alkol iciliyorsa bundan uzak durulması tedavi surecinde cok onem taşıyor. Cunku tup bebek tedavilerine başlamak icin en uygun zamanlama ciftin kendilerini bedensel, ruhsal ve sosyal olarak en rahat hissettikleri donem olmalı... Gergin, yorgun, aşırı stres yuklu olarak tedaviye başlamaktansa, bu durumları duzeltip, ideal zamanı yakalamak cifti başarıya ulaştıran onemli bir detay olabiliyor.

[h=2]Ankara Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]