Tup bebek tedavisi nedir?Tup Bebek tedavisi, erkeğin spermiyle kadının yumurta hucresinin vucudun dışında, bir laboratuar ortamında birleştirilmesidir. Klasik tup bebek tedavisinde yumurta ve sperm hucreleri bir tup icinde belli bir sure bırakılarak kendiliğinden dollenme olması beklenirken, mikroenjeksiyon yonteminde sperm hucresi, embryolog tarafından direk yumurta icine enjekte edilir. Bir sperm hucresiyle dollenmiş yumurtaya embryo denir. Oluşan embryolardan bir veya daha fazlası tekrar kadının rahim icine transfer edilerek, rahim ic duvarına tutunması ve gelişmeye devam ederek gebelik sağlanması beklenir. Ayrıca oluşan embrolardan geri kalanlar dondurulup saklanabilmektedir.
Tup bebek tedavisi kimler icin gereklidir?
Gecmişte tup bebek tedavisi Fallop Tupleri ( yumurtalık kanalları) hasar gormuş, tıkalı veya mevcut olmayan hastalar icin onerilirken, gunumuzde erkek faktoru, endometriozis hastalığı, acıklanamayan infertilite, polikistik over sendromlu hastalar icin de bir tedavi seceneğidir.
Tup bebek tedavisinin aşamaları nelerdir?
1. Yumurtalıkların uyarılması: Normalde kadınlarda her ay bir yumurta gelişirken, tup bebek tedavisinin bu aşamasında yumurtalıkların icindeki yumurtalar bazı ozel, genellikle enjeksiyon formunda ilaclarla uyarılarak cok sayıda yumurta gelişimi sağlanır.
Cok yumurta elde edilmek istenmesindeki amac ise şudur:
Bu tedavi sırasında elde edilen her yumurta hucresi dollenmeyebilir veya dollendikten sonra gelişmeye devam etmeyebilir. Bu olasılıklara karşı tedavinin sonunda icinden en iyi kalitede embriyo veya embriyoların secilerek transfer edilmesi icin coklu yumurta gelişimi şarttır. Yumurtalıkları uyarıcı ilaclar veya iğneler uygulanırken, yumurtaların gelişimi vajinal ultrasonografi ve kan testleri ile takibe alınır. Doktorunuz bu aşamada yumurtaların olgunlaşıp, yumurta toplama aşamasına hazır olup olmadığınızı yakından izler. Bu surec yaklaşık 7-14 gun surer.
Yumrtaların hazır olduğu duşunulduğunde, genellikle "HCG" hormonu iceren son bir iğne ile yapılarak ortalama 36 saat sonra ikinci aşama olan yumurta toplamaya gecilir. Tedavinin bu ilk aşaması yumurtalıkların yetersiz gelişimi veya yumurtalıkların aşırı uyarılması gibi nedenlerle iptal edilebilir.
2. Yumurta toplama aşaması: Vajinal ultrasonografi probuna (vajina icine uygulanan ince uzun kısım) eklenen bir kılavuz icinden gecirilen bir iğne ile ultrasonografi eşliğinde, gelişen yumurtaların negatif basınclı bir aspirator yardımıyla cekilerek vucut dışına alınmasına dayanan kucuk cerrahi bir işlemdir. Genellikle lokal veya genel anestezi altında yapılır ve coğu zaman 30 dakikadan kısa surer. İşlem sırasında veya işlem gunu hafif adet kramplarına benzer ağrılar olabilse de genellikle iyi tolere edilen bir işlemdir. Yumurtaların toplanmasına rağmen yumurtalıklar hacim olarak normale gore buyuk kaldığı icin şişkinlik ve kasıklarda baskı hissi gunlerce devam edebilir.
3. Toplanan yumurtaların dollenmesi ve embriyo kulturu: Yumurtalar toplandıktan sonra, embriyolog tarafından laboraturda olgunlukları ve kaliteleri acısından incelenir. Olgun yumurtalar medyum denen ozel bir sıvı icine alınır ve inkubator denen ozel bir dolapta sperm ile dollemek icin bekletmeye alınır. Sperm, erkekten genellikle masturbasyon yoluyla alınan meni sıvısından ayrılarak elde edilir. Bazen de erkeğin "Vas Deferens" adı verilen testislerden spermi taşıyan kanaları tıkalı olduğu veya mevcut olmadığı durumlarda ya da yetersiz sperm uretimi durumunda sperm hucresi eldesi icin testislerden iğneyle cekme veya minik bir kesiden sperm hucresi iceren testis dokusu elde etme gibi ozel işlemlere başvurulması gerekebilir.
Sperm hucreleri daha oncede bahsedildiği gibi yumurta hucreleriyle klasik tup bebek yontemi ile veya mikroenjeksiyon ( ICSI) yontemi ile birleştirilir. Ertesi gun yapılan kontrolde, icine yumurtanın başarıyla dollendiği, iki cekirdekciğin gorulmesi ile teyid edilir. Ortalama dollenme oranları %40 ile %70 civarındadır. Cok nadiren hicbir yumurtanın dollenmemesi de mumukundur. Yumurta toplama işleminden iki gun sonra, dollenmiş yumurta 2 ile 4 hucreli bir embryo halini alır. Uc gun sonra ise normal gelişen bir embryo 6 ile 10 arası hucreye sahiptir. Beşinci gun itibariyle embryo, icinde sıvı dolu bir boşluk olan, plasentayı oluşturacak hucrelerle fetusu oluşturacak hucrelerin ayrılmaya başladığı bir yapı halini alır ki buna blastokist adı verilir. Embryoların rahme transferi genellikle yumurta toplama işleminden 2 ile 6 gun arasında gercekleştirilir.
4. Embriyo transferi: Bu işlem genellikle hicbir anesteziye gerek duyulmadan, jinekolojik pozisyonda, vajinaya spekulum aleti yerleştirilerek temizlik yapıldıktan sonra, icine embryo veya embryolar yuklenmiş olan ince uzun şırıngaya benzer bir alet olan kateterin rahim ağzından gecirilip, embryoların rahim icine bırakılmasıdır. Embryo transferinde kac adet embryo verileceği ulkemizde Mart 2010 tarihinden itibaren yasal yonetmelik ile duzenlenmiş ve sınırlanmıştır.
5. Embryo dondurma: Embryo transferi sonrası eğer varsa, kalan embryolar dondurularak saklanabilir. Bu uygulama, yumurtalıkların uyarılması ve yumurta toplama aşamalarını gerektirmediği icin daha sonraki tup bebek tedavisinin cok daha kolay ve ekonomik olmasını sağlar. Ancak dondurularak yıllarca saklanabilse de, tum embryolar cozuldukten sonra canlılığını geri kazanamayabilir.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]