Tup bebek nedir? Nasıl uygulanır?Tup bebek tedavisi, doğal yollarla gebe kalmayı başaramayan ciftlere uygulanan bir tedavi yontemidir. Dunyada ilk tup bebek 1978 yılında dunyaya gelmiştir. Tup bebek denemeleri daha eski zamanlara kadar dayansa da, ilk bebek 1978 senesinde doğmuştur ve o zamandan beri tup bebek tedavisini geliştirmek amacıyla oldukca başarılı yontemler geliştirilmiştir.
Tup bebek tedavisi kısa tanımı ile, anne adayından alınan yumurta hucresinin, baba adayından alınan sperm hucresi ile laboratuar ortamında dollendirilmesidir. Dollenen bu hucreler embriyoyu oluşturmaktadır. Oluşan embriyo ise anne adayının rahmine transfer edilir ve tup bebek tedavisi tamamlanır.
Tup bebekte başarı oranları nedir?
Herhangi bir sağlık sorunu olmayan ciftin, korunmasız ve duzenli olarak cinsel ilişkide bulunması sonucunda gebelik şansı yaklaşık olarak %20’dir. Tup bebek tedavisinde ise başarı oranı aylık olarak %60’a kadar cıkartılabilmektedir.
Yardımla ureme yontemleri ne demektir?
Yardımla ureme yontemleri yumurtalıklardan (over) yumurtalık (oosit) elde edilmesi ve hamilelik sağlanması icin uygulanan butun tedavi yontemlerini kapsamaktadır.
İn vitro fertilizasyon (klasik tup bebek):
Yumurtalıklardan elde edilen yumurtaların, baba adayından temin edilen sperm hucreleri ile laboratuar koşullarında dollendirilmesi ve oluşan embriyoların 3 ya da 5 gun sonra anne adayının rahmine transfer edilmesi anlamına gelmektedir.
Gamet intrafallopian trasfer (GIFT):
Bu yontemde ise yumurtalıklardan temin edilen yumurta ve baba adayından temin edilen sperm hucresinin, kadının fallop tupu icerisine yerleştirilmesi soz konusudur. Bu sayede gebelik oluşması beklenir. Ancak sıkca kullanılan bir yontem değildir.
Zigot İntrafallopian transfer (ZIFT):
Yumurtalıklardan temin edilen yumurtaların, baba adayından temin edilen sperm ile laboratuar koşullarında birleştirilmesi ve ertesi gun fallop tupu icine yerleştirilmesi olarak ozetlenebilmektedir
İntrasitoplazmik sperm Enjeksiyonu (ICSI):
Bu yontemde yumurtalıklardan temin edilen yumurtanın (oosit) icerisine spesifik iğne yardımı ile sperm hucresi enjekte edilir ve dollenme sağlanır. Şiddetli erkek kısırlıklarında yaygın olarak kullanılan başarılır bir yontemdir.
İn vitro maturasyon (IVM):
Normal siklus ya da medikal tedavi sayesinde uyarılan yumurtlama sikluslarında, yumurtalıklarda olması gerektiği kadar olgunlaşmamış olan yumurta hucrelerinin laboratuar koşullarında olgunlaştırılması ve embriyo elde etmek uzere kullanılması prensibi ile uygulanmaktadır. Ancak yaygın olarak kullanılmaz.
[h=3]Tup bebek tedavisinde başarısızlık nedenleri nelerdir?[/h]Tup bebek tedavisinde; başarı sağlamak icin doğru ekiple calışmak oldukca onemlidir.
Tup bebek başarısını belirleyen en onemli faktorler ise, anne adayının yaşı ve kısırlık sebebidir. Yumurtalık rezervi azalmış olan hastalarda ise başarı şansı, diğer hastalara gore %15 daha azdır.
Tup bebek tedavisinde başarısızlığa yol acacak ceşitli faktorler soz konusudur. Bunlar:
Anne adayının yaşının ilerlemesi: Bu faktor, yumurtalık rezervlerinin azalmasına, kalitesinin duşmesine işaret. Bu sebeple de embriyonun dollenme şansı ya da kalitesi olumsuz etkilenebilir.
Rahme ait doğumsal ya da sonradan gelişen sorunlar: Bu sorunlar, rahim ic duvarı embriyonun yerleşimine hazır olsa dahi, embriyonun tutunmasını engelleyebilir.
Embriyo transferi aşamasında meydana gelen sorunlar, embriyonun tutunması acısından sorunlar meydana getirebilir.
Bu noktada, tup bebek tedavisinin başarısız olmasına yol acabilecek cok ceşitli faktorler olduğu unutulmamalıdır. Şayet bir deneme başarısızlıkla sonuclanmış ise, gelecek denemede başarısızlık nedenleri araştırılmalı ve duzeltilmeden ikinci tedaviye başlanmamalıdır.
[h=3]Tup bebek tedavisinde ortaya cıkabilecek sorunlar[/h]Yumurtalıkların ilacla uyarılması ardından, şayet yumurtalıklar aşırı uyarılırsa, ozellikle de polikistik over sendromuna sahip olan kadınlarda hiperstimulasyon sendromu denilen bir sorunla karşılaşmak mumkundur.
Karın ici kanama riski
Alerjik tepkiler
Enfeksiyon riski
Anesteziye ozgu riskler
[h=3][/h][h=3]Tup bebek tedavisi kimlere uygulanır?[/h]Bir sene boyunca duzenli ve korumasız cinsel ilişkide bulunan, ancak gebelik sağlayamayan ciftlere, gerekli muayeneler yapıldıktan sonra tup bebek tedavisi uygulanabilir. Bu durumlar:
Baba adayına yapılan semen analizi sonucunda, sperm sayısının yetersiz olduğunun tespit edilmesi ya da sperm hucrelerinin morfolojik olarak sorunlu olması,
Anne adayının yaşının genc olması ancak buna rağmen yumurtalık rezervlerinin az olması durumunda,
Kadının yaşının 35 ve uzeri olması durumunda 6 ay boyunca duzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebelik oluşmaması,
Endometriozis’in yumurtalık-tup ilişkisinin bozulmasına yol acması,
Yumurtlama işlevlerinin bozulması,
Fallop tuplerinin tıkalı olması,
Yapılan muayenelerde herhangi bir sorun olmaması ancak cocuk sahibi olamama, yani acıklanamayan kısırlık sorunu, durumlarında tup bebek tedavisi uygulanabilmektedir.
[h=3]Kadın yaşı tup bebek tedavisinde ne kadar onemlidir?[/h]Mikroenjeksiyon yontemi, ozellikle şiddetli erkek kısırlıkları icin oldukca başarılı bir yontem olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Klasik tup bebek yonteminde, anne adayından alınan yumurta hucresinin etrafına sperm hucreleri konur. Bu hucreleri arasından bir tanesinin yumurtayı dollemesi beklenir.
Mikroenjeksiyon yonteminde ise, alınan tek sperm hucresi, yumurta hucresinin icine enjekte edilir ve dolleme boylece dış mudahale ile gercekleştirilmiş olur. Bu uygulama ozel bir mikroskop altında mikromanipulator denilen ozel alet ile uygulanır. Mikroenjeksiyon uygulaması 1992 senesinden beri uygulanmaktadır. Erkek kısırlıkları icin devrim niteliğindedir. Oldukca başarılı bir şekilde uygulanmaktadır.
[h=3][/h][h=3]Kadın yaşı tup bebek tedavisinde ne kadar onemlidir?[/h]Kadınların yaşının ilerlemesi durumunda yumurtalıkların yumurta kapasitesi azalmaktadır. Yani yumurtalar sayıca azalmaktadır. Bununla beraber yumurtaların kalitesi de duşmektedir. Yaşın ilerlemesi ile beraber gebelik oluşması bu sebeple zorlaşır, gebelik oluşsa dahi duşuk riski artar.
Anne adayının adet gormesi, yumurtaların kaliteli olduğuna işaret etmemektedir. 35 yaşından sonra kadınlarda, tıpkı normal gebeliklerde olduğu gibi gebe kalma şansı azalmaktadır.
[h=3]Mikroenjeksiyon uygulaması kimlere yapılır?[/h]Şiddetli derecede sperm sayı ve morfolojik bozuklukları olan erkek hastalara,
Azoospermi sorunu olan hastalara,
Daha once klasik tup bebek tedavisi ile dollenme başaramamış olan hastalara,
Embriyolarına Pre-implantasyon genetik tanı (PGD) uygulanacak hastalar
Tup bebek tedavisinde şansı az olan hastalara.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]