Buyurken buyuk bir coğunluğumuz zamanı geldiğinde evleneceğimizi ve sonra da cocuk sahibi olacağımızı duşunuruz. Cocuk sahibi olmak her evli ciftin belli bir sure sonra otomatik olarak yaşadığı bir deneyim gibi algılanmaktadır. Oysa evli ciftlerin %12’i ureme ile ilgili sorunlar yaşamakta ve bu konuyla ilgili tedavi gormektedirler.
Cocuk sahibi olmak icin zorluklar yaşandığının anlaşıldığı ilk donemde ciftler bu problemi kabul etmekte gucluk cekebilir. O yuzden ilk tepki inanmamak ve inkar şok duygusu olabilir ve bu hisler var olan problemi inkar edilebilir. İnkar yaşandığı zaman ciftler kısırlık problemi ile yuzleşmektense, bu problemden uzak durmayı tercih etmektedir. Eğer inkar donemi uzun surerse, problem ile ilgili bir cozum arayışına başlamak da gecikecektir. Burada sağlıklı olan, ciftin var olan ureme sorununu kabul ederek, bu konuda cozumsuz ve caresiz olmadıklarını kendilerine hatırlatmaları ve hazır hissettikleri bir zamanda bu konuda doktorlarından yardım almalarıdır. Ayrıca psikolojik destek hypnofertility Kursu ile desteklenebilir.
Tup bebek yapmaya karar vermiş olan ciftler şok ve inkar aşamalarından gecerek, kabul aşamasına gelmişler ve cozum arayışına başlamışlardır. Tup bebek duygusal, fiziksel ve ekonomik gucu zorlayan bir tedavi ceşididir. Bu noktada ciftlerin, guven duydukları bir doktor ve infertilite tedavi merkezi secmeleri cok onemlidir. Cunku tup bebek tedavisi boyunca, cift bircok kez doktor kontrolune gelip gidecek ve doktor ve ekibi ile yakın bir ilişki icinde olacaktır. Sadece eşler arasında konuşulagelmiş olan ozel konular doktor ile de paylaşılmaya başlanacaktır. Ayrıca tedavi boyunca duyulan kaygılardan dolayı ciftin aklına takılan bircok konu olacak ve doktorlarına bu konu ile ilgili sorular sormak isteyeceklerdir. Eğer cift doktorlarına yeterince guvenmez ya da soru sormaya cekinir durumda olursa, tedavinin duygusal ayağında zorlanmalar yaşanabilir.
Cifti psikolojik olarak tup bebek tedavisine hazırlayacak olan diğer onemli husus, tedavi hakkında geniş caplı bir bilgiye sahibi olmaktır. Bu bilgilerin bir bolumu doktor ve ekibinden (hemşireler, embriyolog, psikolog) sağlanabilir. Aynı zamanda ciftler kendileri de ceşitli kitaplar ve internetten bu konu ile ilgili araştırma yapabilirler. Fakat tup bebek tedavisine başlamış olan bir cifte en buyuk bilgi ve deneyim desteğini sağlayabilecek kişiler bu sureci daha once yaşamış olan ciftlerdir. Daha once benzer bir deneyim yaşamış olan bir insanın aktaracakları, tedaviyi goren kişinin ne gibi aşamalardan gececeği, hangi duygusal durumları yaşayacağı ve bunlarla nasıl başedebileceği konusunda ışık tutacaktır. Boylece tedavi goren kişi, yaşadıkları konusunda yalnız olmadığını, benzer hatta aynı duyguları başka insanların da yaşadığını ve bunlara cozum getirdiğini farkına varır. Kendisinin de yalnız ve cozumsuz olmadığını hisseder.
Tedaviye psikolojik olarak hazırlanmak icin akılda tutulması gereken diğer onemli husus ise şudur: Tup bebek tedavisi fiziksel ve duygusal acıdan yukludur ve cifti yoracaktır. Bu sebeple hayatın diğer alanlarındaki stresi ve yuku mumkun olduğunca sabitlemek ve minimumda tutmak yerinde olur. İş ya da ev ile ilgili onemli kararlar tedavi surecinden sonraya ertelenebilir. Erkeğin ya da kadının iş değişikliği ya da ciftin taşınması gibi major değişiklikler tedavi ile aynı doneme denk getirilmemelidir. Aynı zamanda aile ici ya da arkadaşlar arasında yaşanan stresli durumlardan tedavi suresince uzaklaşmak, ciftin, tedavinin duygusal yukunu daha rahat taşımasını sağlayacaktır.
Tedaviye başlamadan once en uygun ortam hazırlanmalı, ciftler kendi aralarındaki ilişkiye, kendi bedenlerine (spor, yeme, uyku alışkanlıkları, sigara ve icki tuketimi) ozen gostermelidirler. Bedenin yorgun ve bakımsız olduğu yerde kişinin psikolojisi de paralel olacaktır. Aynı şekilde psikolojinin sağlam olmamasından fiziksel beden de olumsuz etkilenir. Her ikisine de iyi bakmak tedavinin başarısı ve ciftlerin tedaviyi guclu şekilde atlatmaları icin onemlidir.
Eğer cift tedavi oncesinde psikolojik anlamda zayıf hissediyorsa,bu aşamada hypnofertilty kursu cok yararlı olacaktır.
EŞLERİN TUP BEBEĞE HAZIRLIĞI
Infertilite tedavisi bir evliliğin yaşayabileceği en zorlu sınavlardan biridir. Ciftlerin karşılıklı duygusal destek vermesi bu donemin daha kolay atlatılmasını sağlayacaktır. Aslında bircok cift bu donemde birbirlerine yaslanarak, eskisinden daha da guclu bir ilişki icine girer ve evlilik bağlarını kuvvetlendirir. Kısırlık sadece “kadına” ya da sadece “erkeğe” ait bir problem değildir. Bu, “ciftin” problemidir ve hem kadın hem de erkeğin katılımı ile cozum bulacaktır.
Ciftlerin birbirine destek olabilmesi amacıyla doktor kontrollerine birlikte gitmesi faydalı olur. Birlikte gitmek hem problemin ortak goğuslendiği hissini pekiştirir hem de doktorun, tedavinin gidişatı ve bundan sonraki aşamaları ile ilgili soylediklerini iki kişi dinlemiş olur. Boylece alınacak kararlar ve atılacak adımlar daha sağlıklı hale gelir.
Tup bebek tedavisinde ciftlerin yaşadığı sorunlardan biri duyguların farklı şekillerde dışarı vurulmasıdır. Erkekler ve kadınlar aynı olaya farklı zamanlarda farklı tepkiler verebilirler. Erkekler bu konuda duygularını konuşmaktan kacınma eğiliminde olabilir ve eşlerinin durumu cok buyuttuğu konusunda sitem edebilirler. Kadınlar da eşlerini duyarsız ve ilgisiz bulabilirler. Dışa vurulsun ya da vurulmasın yaşanan durum hem kadını hem erkeği etkilemektedir. Eşler birbirlerinden farklı tepkiler veriyorsa, bu durum anlayışla karşılanmalıdır. Taraflar birbirlerini ceşitli şekillerde davranmaya zorlarlarsa, evlilik ilişkisi ekstra gerilim yaşamak zorunda kalır. Bu durumun da ne ilişkiye ne de tedaviye faydası vardır.
Tedavi surecinde evlilik ilişkisinde yoğun gerilimler yaşanırsa, bu durumun tedaviden mi yoksa gecmişten mi kaynaklandığını ayrıştırmak gerekir. Bunu eşler kendi aralarında konuşarak anlayabilirler. Cift daha once yaşadıkları sorunları nasıl cozmuş olduklarını hatırlayarak, bu cozum yolunu yeniden uygulayabilir. Eğer sonuc alınamıyorsa bu konuda bir danışmana başvurulabilir.
Tup bebek tedavisi goren ciftler doğal yolla bebek sahibi olamadıkları icin cinsellik yaşamanın anlamsız olduğu hissine kapılabilirler ve cinsel hayatları sekteye uğrayabilir. Bu noktada cinselliğin tek amacının bebek yapmak olmadığı, cinselliğin ilişkideki yakınlık ve birliktelik hissini kuvvetlendiren, aynı zamanda da ilişkiye keyif katan bir aktivite olduğu hatırlanmalıdır.
Ciftler infertilite ile uğraşırken ilişkilerinin sadece cocuk yapma olgusuna dayanmadığını, ilişkilerinde cocuktan bağımsız tatlar ve amaclar olduğunu unutmamalıdırlar. Bebek, tedavi, ilaclar ve doktorlar ev icinde konuşulan tek konu haline gelirse evlilik ilişkisi bundan zarar gorur. Evlilik ilişkisinin de bakılmaya ve ozen gosterilmeye ihtiyacı vardır. Bunu gormezden gelmek, bebek sahibi olma uğruna, sahip olduğumuz değerli bir birlikteliğin yara almasına yol acabilir.
TUP BEBEK HAZIRLIK ve DESTEK PROGRAMI (HypnoBirthing Fertility Support Program)
İstenilen, arzulanan bir şeyin olmaması insan hayatında stres yaratır hele bu cocuksa… Tup bebek tedavisinde eşler arasında kadında stres ve diğer olumsuz etkiler daha fazla goruluyor. ‘’Kadın’’ olmak pek cok rolu, kimliği ve toplumsal surecleri beraberinde getirir. Yaşadığı yer dunyanın neresinde olursa olsun tum toplumlarda bir kadının en onemli rolu “annelik”tir. Bu nedenle doğurmamış kadın “yarım kadın, eksik kadın, ezik kadın…” olarak hisseder kendini bu da cok ağır bir yuktur.
Kadın, annelik kimliğini giyemediği icin asla tam bir kadın gibi hissetmez, kendine cocukluktan beri yuklenen tum değerlerin altında kalmış hisseder. Cocuk sahibi olmakta yaşanan gucluk ve mucadele kadının tum kimlikleri arasındaki dengeyi bozar ve hepsi zarar gorur.
Tup bebek ya da gebe kalamama oyle bir sorundur ki, sadece ciftin sorunu olmaktan cıkıp maalesef aileye, iş ortamına, arkadaş ortamına yansır ve ciftlerin tum sosyal yaşamını etkiler. İş yerinde bile kadın kendini başarılı hissedemeyebilir, ya da arkadaşlar arasında ve ailesinde eziklik duygusu yaşayabilir. Tum bu nedenlerle tup bebek tedavisindeki her cift tedavi surecine duygusal yuklerle başlar. Bu surecte herkes duygusal inişler ve cıkışlar yaşayabilir. Duygu dalgalanmaları, ağlama krizleri, yoğun stres ve kaygı yaşamalarına sebep olur. İlacların etkisi ve yaşanılan sorunun psikolojik yansımaları duygu dunyasındaki dengesizliklere neden olabilir ki bu da oldukca normal tepkilerdir.
Gebe kalamamanın nedeni fizyolojik (yumurta kalitesi, sperm kalitesi, yumurta-sperm birleşmesindeki sorunlar, embriyo-rahim uyuşmazlığı, genetik bazı sebepler…) olabileceği gibi psikolojik kokenlide olabilir ama nedeni ne olursa olsun, tedavinin onemli ve buyuk bir kısmı psikolojik destektir cunku tedavide kullanılan ilaclar ve surec başlı başına STRES faktorudur.
Tup bebek tedavisinin uzun suren, pahalı bir tedavi olması ve tedavinin nasıl sonuclanacağının belirsiz olması, toplumsal baskılar, tedavi surecini eşler icin duygusal acıdan daha zor bir hale getirmektedir. Tedavi surecinde eşler kendilerini donem donem veya surekli olarak kotu hissedebilirler. Sık ağlama ve umutsuzluk, yorgunluk, huzursuzluk ve aşırı kaygılı olma, sucluluk ve değersizlik duyguları, ofke ve kızgınlık duyguları, cevreden kopma, cinsel istek ve ilgi bozuklukları, uyku ve iştah bozuklukları, tedavinin başarısı konusuna aşırı yoğunlaşma ve bu konularda aşırı endişeli olma,…vb surecler yaşayabilirler. Bunun altında yatan sebep ”KORKU” dur. Anne olamama, gebe kalamama korkusu ve bu korkunun vucudunuzdaki fizyolojik etkileridir.
Tup bebek tedavisi butuncul bir tedavidir. Hastanın, klinik gebe kalamama bulgusu uzerine yapılan bir tedavi değildir, olmamalıdır. Turkiye’de ilk defa merkezimizde uygulanmaya başlandı. Geri donuşumler pozitif ve cok umutlu.
TUP BEBEK HAZIRLIK ve DESTEK PROGRAMI bu surecte; Stresle baş etmenin yolları, kaygıyı azaltma, tedaviyi, ilacların bedensel ve ruhsal etkilerini fark etmelerini, depresyonu kontrol etme, tıbbi tedaviler surecinde yaşanan hayal kırıklıklarının, sucluluk, değersizlik ve başarısızlık duygularının ortadan kaldırılması, eşlerin birbirlerini daha iyi anlamaları ve destek olmaları, olumlu duşunme, rahat ve huzurlu olmak icin neler yapılabileceği gibi konularda destek ve yol gosterici olmayı amaclar.
Gonul ister ki eğitimlere ciftlerin tum sosyal cevresini (kayınvalideler dahil
dahil edelim ve tum sosyal baskı ortadan kalksın ama tahmin edersiniz ki bu mumkun değil. Bu sebeple değişime once ciftlerden başlamak gerek.Tedavi surecini ve sonrasını rahat ve huzurlu geciren ciftlerin sorun yaşayan ciftlere gore tedavide başarı şansının daha yuksek olduğu yapılan calışmalarla kanıtlanmıştır. İşte bunun farkına varıp, tedavi konusunda da bilgilenip, zihin-beden butunluğunuzu sağlayabilirseniz tedavi başarısı artar. Siz ne kadar rahatsanız bedeninizde rahattır ve tup bebek tedavisinde rahat bir ruh ve beden en guzel yardımcılarınızdır.
Op.Dr.Ali Ata OZDEMİR
Tup Bebek Uzmanı-Hypnofertility Eğitmeni
[h=2]İzmir Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]