Tup Bebek Nedir?
Tup Bebek tedavisi, yardım ile ureme tedavileri arasında en bilinenidir. Gunumuzde farklı kısırlık tiplerinin tedavisi icin, en iyi sonuc verecek şekilde farklı tup bebek tedavileri geliştirilmiştir.
Tup bebek tedavisinin işleyişinde kadın yumurta hucresi (oosit) ile erkek meni hucresi (sperm) vucut dışında, dikkatle hazırlanmış laboratuar koşullarında dollenir, ve bu dollenmiş olan yumurta hucreleri (embriyo) arasından belirli bir sayıda secilerek rahim icerisinde yerleştirilir.
Kimlere Tup Bebek Uygulanır?
Her iki tupu tıkalı olan kişiler:
Bu durumda sperm hucresinin yumurta hucresine ulaşıp onu dolleme şansı olmadığından, tup bebek tedavisi kullanılır.
Sperm sayı, hareket veya normal sperm oranındaki (morfoloji) duşukluk:
Sayı, hareket veya normal sperm oranındaki duşukluk problemleri hem ayrı ayrı, hem de birlikte gorunebilirler. Hastanın sperm sayısı ve hareketi normal fakat normal gorunumdeki sperm oranı sınırın altında ise hastaya tup bebek tedavisi gerekmektedir.
Rahim ici aşılama ile sonuc alınamayan hastalar:
Eğer rahim ici aşılama yontemi uc ile dort denemeden sonra başarılı bir sonuc vermez ise, hasta IVF uygulamasını tercih edebilir.
Sebebi acıklanamayan kısırlık vakaları:
Kısırlık vakalarının %20 lik bir oranı, butun araştırmalara rağmen acıklanamayabilmektedir. Bu gibi durumlarda, ozellikle 36 yaş ve uzerindeki bayan hastalarda, IVF tedavisi duşunulmektedir.
Şiddetli endometriozis vakaları:
Kadınların duzenli adet olmasını sağlayan, endometrium adı verilen rahim icindeki zar dokusunun rahim ici dışına, yumurtalıklara, karın ici zarına veya tuplere yerleşmesi durumuna Endometriozis denir. Rahim dışı bolgelerde adet donemlerinde oluşabilecek kanamalar sonucu tuplerde, karın zarında yapışıklıklar ve yumurtalıklarda kist oluşumu gorulebilir. İlerlemiş endometriozis vakalarında IVF tedavisi gerekebildiği gibi, ozellikle 35 yaşını gecmiş, cocuk sahibi olamayan endometriozis vakasından muzdarip hastalarımız icin IVF tedavisi ilk secenek olabilmektedir.
Tup Bebek / Mikroenjeksiyon Tedavisi
Tup bebek tedavilerinin turlerine gore sureleri de değişim gorsterebilse de, en yaygın olarak uzun protokol uygulanmaktadır. Uzun protokolde tedavi basamakları şoyledir:
1. On Siklus
Hastanın tedaviye başlamaya karar verdiği andan itibaren olan ilk adet gununde doğum kontrol hapı kullanımına başlanır. Doğum kontrol hapının kullanım amacı, hastanın adetini duzenlemek, ve tedaviye başlayacağı bir sonraki adet donemine kadar herhangi bir yumurtalık kistinin oluşma şansını da ortadan kaldırmaktır. Hastanın adetinin 21. gununde tedavisine gonadotropin-releasing hormon (GnRH) analoğu eklenir. Yuksek etkili bir anti-hormon olan GnRH, burun spreyi ya da gunluk enjeksiyon olarak verilmektedir. Analog beyinde hipofiz adı verilen ve stimulan hormon (FSH) ile luteinizan hormon (LH) adlı iki onemli hormonun salgılanmasını kontrol eden bezin faaliyetlerini baskılar. Bu hormonlar normal bir dongude, overin her ay bir folikul uretimini uyarırlar. Verilen analog hipofiz ile over arasındaki bağlantıyı gecici olarak durdurmaktadır. Bu uygulamaya yumurta toplama işlemine kadar devam edilir. Doğum kontrol hapı 21 gun kullanılır ve bitiminden 10 gun sonra yeni adet donemi başlamaktadır.
2. Yumurtalıkların Uyarılması
Yeni adet doneminin 3. gununde, yumurtalıkların uyarılması amacıyla iğne şeklinde hormon iceren ilaclara başlanır. Bu ilacların kullanılmasındaki amac, birden fazla yumurta hucresinin gelişmesine yardımcı olarak gebelik ihtimalini arttırmaktır. Yumurtalıkların uyarılma sureci yaklaşık olarak 12 gundur fakat bu surec yumurtalıkların ilaca olan cevabıyla belirlendiğinden, kişiden kişiye değişiklik gosterebilir. Bu surec esnasında gun aşırı hormon ve ultrason ile de yumurta gelişimi yakından takip edilmektedir.
Diğer bir tedavi yontemi ise kısa protokol denilen, adetin 2. ya da 3. gunu başlanılanıp, ortalama 15 gun suren bir tedavi protokoludur. Bu tedavi protokolunde yumurtaların uyarılması icin iğnelere başlanır. Follikuller belirli bir boyuta geldiğinde ya da hormon iceren ilacın kullanımının 6. gununde follikullerin erken catlamasını engellemek amacıyla koruyucu olarak gonodatropin-releasing hormon antagonisti verilir. Bu ilac gobekten yapılmaktadır. Tedavi suresinin uzun protokole gore daha kısa olması, uzun protokole oran ile eşit başarı şansına sahip olması ve hiperstimulasyon (yumurtalıkların aşırı uyarılması) sendromu gibi belirli yan etkilerin daha seyrek gorulmesi sebebiyle, gunumuzde kısa protokol daha sık tercih edilmektedir.
3. Yumurta Toplanması
Yumurtalar belirli bir olgunluğa ve boyuta ulaştıkları zaman, yumurta hucrelerinin catlaması amacıyla farklı bir hormonal iğne kullanımına başlanır. Bu iğnenin yapımından yaklaşık olarak 34-36 saat sonra ise yumurta toplama işlemi gercekleştirilir. Bu işlemin hassasiyeti acısından, iğnenin yapılış zamanı cok buyuk onem taşımaktadır.
Yumurta toplama işlemi: Hasta sabah ac karnına kabul edildikten sonra uyutulup, yaklaşık olarak 20 ile 30 dakika arasında suren yumurta toplama işlemi gercekleştirilir. Hastanın uyuması sebebiyle bu işlem ağrısız bir işlemdir. IVF icin yumurtalara vajinal yolla ulaşılır. Bu işlem icin, yumurtaları dışarı doğru emen ve doğru yere yonlendirilmesi icin ultrason yardımıyla yonlendirilen bir iğne kullanılmaktadır. Hasta başına 10-12 civarında olabilse de, yumurta sayısı değişkendir, ve bu sayı 1 ile 40 arasında değişim gosterebilir. Cok nadir de olsa hic yumurta toplanamadığı durumlar gorulebilmektedir. İşlemin hastanede kalmayı gerektirmemesi sayesinde hastalarımız birkac saat sonra evlerine gidebilmektedirler.


[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]