insanlıkla ilgili sozler insanlıkla ilgili ozlu sozler insanlık ile menfaat ile anlamlı
KUTADGU BİLİG’den Guzel Sozler

Akıl senin icin iyi ve yeminli bir dosttur. Bilgi senin icin cok merhametli
bir kardeştir.
AllÂh’a sığın, onun emrine itaatsizlik etme!

Akıl susu dil, dil susu sozdur. İnsanın susu yuz, yuzun susu gozdur. İnsan
sozunu dil dili ile soyler; sozu iyi olursa, yuzu parlar.

Allah’tan ne gelirse ona rÂzı ol!

Anlayış ve bilgi cok iyi şeydir; eğer bulursan, onları kullan ve ucup goğe
cık.

Bir insan butun dunyaya tamamen sahip olsa bile, sonunda dunya kalır; onun
kısmetine ancak iki top bez duşer.

Bu dunya renkli bir golge gibidir, onun peşine duşersen kacar; sen kacarsan
o seni kovalar..

Bu dunyanın kusuru bin, meziyeti ise birdir. İnsan bunu nasıl gecirirse, o
oyle gecer.

Butun halka icten gelen merhamet goster.

Butun iyilikler bilginin faydasıdır. Bilgi ile goğe dahi yol bulunur.

Buyukluk taslayan, kibirli ve kustah adam, tatsız ve sevimsiz olur; kibirli
insanın itibari gunden gune azalır.

Eğer kendine candan bağlı birisini arıyorsan, sozun kısası, kendinden daha
candan birini bulamazsın.

DÂima iyilik yap ki, kendin de iyilik bul.

Doğan olur, ondan eser olarak soz kalır. Sozunu iyi soyle, olumsuz olursun.

Dunya ve Âhireti her ikisini birden elde etmek istersen, şu birkac işi
bırakma; muktedirsen bunları mutlaka yerine getir!

Elini uzatarak gokteki yıldızları tutsan ve başın goğe değse bile, sonunda
sen yine yerdesin.

Ey asil insan! insanlığı elinden bırakma; insanlığa karşı daima insanlıkla
muamele et.

İşi adaletle yap, buna gayret et; hic bir zaman zulum etme; Allah’a kulluk
et ve O’nun kapısına yuz sur.

Hangi iş olursa olsun, sen onu tatlı dille karşıla; her işte tatlı dil
kullanırsan saadet sana bağlanır.

Hic bir işte acele etme, sabırlı ol, kendini tut; sabırlı insanlar
arzularına erişirler.

Diline ve gozune sahip ol, boğazına dikkat et; az ye, fakat helal ye.

Hangi işe girersen, once sonunu duşun; sonu duşunulmeyen işler, insana zarar
getirir.

Başkasının zararını isteme, kendin de zarar verme; hep iyilik yap, kendi
heva ve heveslerine hakim ol.

Bak, doğan olur; ondan, eser olarak, soz kalır; sozunu iyi soyle! olumsuz
olursun.

İnsanın bunca zahmet cekmesi hep boğazı ve sırtı icindir; mal toplar,
yiyemez; oldukten sonra da vebali altında kalır.

Ey nimet sahibi olan kimse, şukret. Şukredene Tanrı nimetini artırır.

İnsan nadir değil, insanlık nadirdir. İnsan az değil, doğruluk azdır.

İnsanın bunca zahmet cekmesi hep boğazı ve sırtı icindir. Mal toplar,
yiyemez; oldukten sonra da vebalı altında kalır.

Cok mal ac gozluyu doyurmaz. Ecel gelince pişman olur, fakat artık işini
yoluna koyamaz.

Akıl bir meşaledir. Kor icin goz, olu vucut icin can, dilsiz icin sozdur.

Kotuluk edersen, kotuluğun karşılığı pişmanlıktır. Elinden gelirse,
kotuluğun inadına iyilik yap.

Cok dinle fakat az konuş. Sozu akıl ile soyle ve bilgi ile susle.

Fenalık cahillikten doğar, hastalıklar kotulukler hep aynı noksanlıktan
ileri gelir. Fakat tedavi ile hastalara şifa verilebilir; terbiye ile
kotuler iyi edilebilir; okumak yoluyla da bilgisizlere bilgi verilmiş olur.

Gonlunu ve dilini doğru tut!

Gurur faydasızdır, o insanları kendinden soğutur. Alcak gonulluluk ise
insanı yukseltir.

Halka faydalı ol, onlara zarar verme!

Her mahlûk kendi nasibini alır. Yuruyenler yiyeceklerini ve ucanlar da
yemlerini bulurlar.

Her sozu soz diye ağzından cıkarma. Luzumlu olan sozu duşunerek ve ihtiyatla
soyle.

Her bakımdan tam zengin olmak istersen, kanaatkÂr ol. Boylece kendi nasibini
elde etmiş olursun.

Huzur istersen zahmet ile birlikte gelir. Sevinc istersen kaygı ile birlikte
bulunur.

İşe acele ile girme, sabır ve teenni ile hareket et. Acele yapılmış olan
işler yarın pişmanlık getirir.

İnen yukselir, yukselen iner, parlayan soner ve yukselen durur.

İnsan susu, yuz; yuzun susu, goz; aklın susu, dil; dilin susu, sozdur.

İnsan, binlerce yaşasa, arzu ettiği şeylere kavuşsa bile, yine dileği
bitmez.

İnsana insanlığı nisbetinde mukabelede bulun. Boyle mukabelede bulunduğu
icin, insana insan adı verilmiştir.

İnsanı dil kıymetlendirir ve insan onunla saadet bulur. İnsanı dil kıymetten
duşurur ve insanın dili yuzunden başı gider.

İnsanların seckini insanlığa faydalı olan insandır. Halk nazarında muteber
kimse, merhametli olan insandır.

İyi hareket et, kotulerin zararlarını ortadan kaldır!”

Kara toprak altındaki altın, taştan farksızdır. Oradan cıkınca, beylerin
başında tuğ tokası olur.

Kimin sana biraz emeği gecerse, sen ona karşılık daha fazlasını yapmalısın.

Kotuluk değersiz bir şey olduğu icin, onu yapan da değersizdir.

Menfaat sandalyeye benzer; başında taşırsan seni kucultur, ayağının altına
alırsan seni yukseltir.

Ofke ve gazapla işe yaklaşma; eğer yaklaşırsan, omru heder edersin.

Soz ağızda iken sahibinin esiridir, ağızdan cıktıktan sonra sahibi onun
esirdir.

*Yalnız kendi menfaatini gozeten dosta gonul bağlama. Fayda gormezse, sana
duşman olur, ondan vazgec. *