Tukenmişlik sendromuyla baş etmekAkşamları rahat bir uykuya hasret misiniz?
Sabahları yorgun ve bitkin mi uyanıyorsunuz?
İştahınızda değişiklikler var mı?
İşinize gitmek icin isteğiniz azaldı mı?
Hic kimseyle konuşmak, goruşmek istemiyor yalnızlığı mı yeğliyorsunuz?
İşinizle ilgili yapılması gerekenler angarya gibi mi geliyor?
Mesai arkadaşlarınızın soylediklerine alınıyor, rahatsız mı oluyorsunuz?
Sık sık ofkeleniyor musunuz?
Yapılması gereken işleri erteleyip duruyor musunuz?
Eski motivasyonunuz yok mu?
Dikkatinizi toplamakta zorlanıyor bazen aklınız karışıyor mu?
Yaptığınız işten tatmin olmuyor, onemli olmadığını mı duşunuyorsunuz?
Sık sık izin ya da rapor almaya mı başladınız?
Bazen işinizden, işyerinizden nefret ettiğinizi fark ediyor, istifa etmeyi duşunuyor musunuz?
Bu soruların coğuna evet olarak cevap veriyorsanız sizde tukenmişlik sendromundan mustarip olabilirsiniz.
TUKENMİŞLİK SENDROMU NEDİR?
Tukenmişlik Sendromu: “İşi gereği yoğun duygusal taleplere maruz kalan ve surekli diğer insanlarla yuz yuze calışmak durumunda olan kişilerde gorulen fiziksel bitkinlik, uzun sureli yorgunluk, caresizlik ve umutsuzluk duygularının, yapıla işe, hayat ve diğer insanlara karşı olumsuz tutumlarla yansıması ile oluşan bir sendromdur.” (Maslach ve Jackson, 1981)
Tukenmişlik Sendromu daha cok calışma hayatında bulunan kişilerde gorulur ve genellikle işten ayrılma ile sonuclanır. Bu konuda yapılan calışmalar tukenmişliğin, aile ici iletişim problemlerine, bedensel ve ruhsal sorunlara hatta gerekli onlemler alınmazsa depresyona ve psikosomatik hastalıklara neden olduğunu gostermektedir.
TUKENMİŞLİK SENDROMUNUN BAŞLICA SEBEPLERİ NELERDİR?
İşyerinde mesai arkadaşları arasında uyumsuzluk, huzursuzluk, baskı hissetme, mobbing uygulanıyor olması.
Yapılan işle ilgili gorev ve sorumlulukların net olmaması.
Hangi işlerin yapılacağı, işe geliş gidiş saatlerinin belirsizliği, genel olarak calışanın kontrolu dışında olması.
Yoğun iş temposu, işleri yetiştirmek icin zamanla yarışma zorunda kalma, kaygı hissetmek.
Cevreden ve aile uyelerden yeterli destek gorememe
Tukenmişlik Sendromunun belirtilerini fiziksel, psikolojik ve davranışsal belirtiler olarak sınıflayabiliriz.
Fiziksel belirtiler arasında yorgunluk, uyku bozuklukları, sindirim sistemi ile ilgili rahatsızlıklar, enerji kaybı, kilo kaybı, baş ağrıları, solunum gucluğu sayılabilir.
Psikolojik belirtileri; kaygı, huzursuzluk, odaklanmada sorunlar, ofkelenme, motivasyonda azalma, ozguven eksikliği, karar vermede gucluk, caresizlik ve değersizlik hissetme, boşluk, anlamsızlık hissi, akıl karışıklığı vb.
Davranışsal belirtiler ise; sabırsızlık, işle ilgilenmektense başka şeylere yonelme, işe gelmeme, yanlışlar yapma, erteleme, yakın cevre ve sosyal ilişkilerde bozulmalar, iş yerine karşı ilgisizlik vb. sayılabilir.
TUKENMİŞLİK SENDROMU NASIL GELİŞİR?
Tukenmişlik sendromu kendini hemen belli etmez, yavaş yavaş gelişir. Once kişi yoğun iş temposuna uyum sağlamaya calışır, kendisinden beklenenleri yerine getirebilmek icin calışır, ozel hayatını ikinci plana atar, iş yaşamı her şeyin onune gecer. Gittikce artan iş yuku icin daha fazla enerji harcamaya başlar, bitkinlik, yorgunluk, baş ağrıları, uyku bozuklukları gibi sorunlar baş gosterir. Bu durum devam ettikce işe karşı ilgisizlik, motivasyon kaybı, işin gereklerini yerine getirmemek ve performansta duşukluk başlar. En sonunda da işten nefret etme, caresizlik, değersizlik duygularıyla birlikte fiziksel yakınmalar başlar ve bu durum davranışlarına da yansır, sık sık izin almaya, rapor almaya ve istifa etmeye sıklıkla rastlanır.
KİMLER RİSK ALTINDADIR?
Yapılan araştırmalar calışanların coğunun tukenmişlik sendromu yaşayabileceğini gostermektedir. Fakat yine de yetersizlik duygusuna sahip, hayattan beklentileri yuksek olan, iş ve kişisel hayatı arasında dengesizliği olan, herkesin isteğini yerine getirmeye calışan, kendisini suclamaya meyilli olan kişiler risk altındadır. İnsanlarla yuz yuze calışanlarda, hizmet sektorunde calışanlar ozellikle eğitim ve sağlık calışanlarında daha fazla gorulmektedir.
Tukenmişlik sendromu kendi kendine gecmeyen bir rahatsızlıktır, mutlaka uzmanlarca tedavi edilmelidir.
TUKENMİŞLİK SENDROMUNU ONLEMENİN YOLLARI NELERDİR?
Eğer yoğun iş temposunun sizi zaman zaman zorladığını hissediyorsanız
bazı onlemler alabilirsiniz.
Her şeyden once yaşamda onceliklerimizi iyi bilmeli. İşiniz her şeyden, ailenizden, sevdiklerinizden daha onemli mi? Karar vermek.
Ozel yaşamla iş hayatı arasında denge kurabilmek, diğer aktivitelere de zaman ayırmak.
En onemli konu kendini tanımak ve yapılan işle ilgili olarak akılcı beklenti icinde olmak.
Stresle baş etme yontemlerini oğrenmek ve uygulamak.
Hobi edinmek.
Spor yapmak.
Tatile cıkmayı aksatmamak
Calışma saatleri sırasında ara vermek
Gerekiyorsa iş değiştirmek

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]