Tuvalet eğitiminde uygun yaşCocuğun tuvalet alışkanlığı kazanması belli gelişim alanlarında sağlanan olgunluk sonucu oluşur. Bilişsel ve fizyolojik gelişim tamamlanmadan bu alışkanlık kazanılamaz.
Fiziksel olarak; bağırsak ve mesane denetimi icin gerekli olan kasların gelişimini tamamlamış olması gerekir. Bilişsel olarak; beden fonksiyonlarına karşı duyarlılık gelişir ve ceşitli beden dili veya dil ifadesi ile aktarım yapabilir. Oyun oynarken, tuvalet kavramı oyununda yer alır. Orneğin; bebeğini tuvalete goturur, altını değiştirir, oyun hamuru ile oynarken tuvaletle ilgili figurler yapar, vb.
Fizyolojik gelişim 18-20 aylıkta geceleyin bağırsak denetimi ile başlar ve gun boyunca bağırsak denetleme, gun boyunca idrar kesesi denetleme ile devam eder ve 4 yaşına kadar geceleri idrar tutabilmeyle sonlanır. Bu sıra genellikle bu şekilde olmasına rağmen, bazı cocuklarda değişebilir veya aynı anda iki alanda denetim sağlanabilir.
Tuvalet eğitimine başlamak icin 2-3 yaş arası uygun olacaktır. Bu yaşta dil gelişimi de tamamlanır ve cocuklar soru sormaya, incelemeye, araştırmaya başlar. Yaptığı gozlemler sonucu oturak ve tuvalete olan ilgisi artmıştır. Araştırmalara gore; kızların %90’ı, erkeklerin %80’i kucuk tuvaletlerinin geldiğini annelerine veya bakımlarından sorumlu olan kişiye haber verirler. Tuvalet alışkanlığı her cocukta farklı surelerde tamamlanabilir. Haftada 2 geceyi kuru olarak gecirebilen cocukta, gerekli denetim mekanizmasının gelişmiş olduğu sonucuna vararak devam edebilirsiniz.
Bazı anneler cok aceleci davranarak hemen sonuc almayı bekleyebilir. Tuvalet eğitimi bir sureci kapsar ve bu surecte iniş-cıkışlar olabilir. Onemli olan bunun normal olduğunu bilmek, bu donemde cocuğa cok sabırlı ve anlayışlı davranmak ve inişlerin gorulduğu zamanlarda bez bağlama yontemine geri donmemektir. Uğraşmaktan yorulan anne cocuğun altını bağlayarak, cocuğuna “altına yapabilirsin” mesajı verecektir. Bu cocuğun kafasını daha da karıştıracak ve daha sancılı bir surecin başlamasına neden olacaktır.
Cocuğunuz Tuvalet Becerisini Kazanmaya Hazır mı?
Tuvalet Eğitimine başlamadan once cocuğunuzun bu deneyime hazır olup olmadığına karar vermek icin aşağıdaki maddeleri kontrol ederek değerlendirme yapabilirsiniz.
İdrarının buyuk bir bolumunu 1 seferde yapabiliyor
3-4 saat suresince kuru kalabiliyor
2-5 dk boyunca belli bir pozisyonda oturabiliyor
Yuruyebiliyor
Pantolonunu / elbisesini indirip kaldırabiliyor
Islak ya da pis bezi ile dolaşmaktan rahatsız oluyor
Tuvalet alışkanlıklarını merak edip, sizi izliyor. Tuvaleti kullanmak istiyor ve korkmuyor
Tuvalete gitmesi gerektiği zamanları biliyor ve bağırsak hareketlerini bildiriyor
Dil gelişimi kendini ifade edecek duzeydedir. Kısa ve oz talimatları anlayabiliyor
İlk aşamalar şoyle kolaylaştırılabilir
Tuvalet eğitimi kazandırılmaya calışılırken ebeveyn ve diğer bakım veren kişiler tarafından farkında olmadan yapılan yanlışlıklar sonucu, cocuk bilişsel ve fiziksel bir olgunluğa sahip olsa bile bu surec hem cocuk hem de ebeveynler icin yıpratıcı olabilir. Bunun olmaması icin aşağıdaki maddelere dikkat edebilirsiniz.
1. Bezini cıkartıp tuvalet eğitimine başlama kararı verdiğiniz zaman 30-40 dakikada bir tuvaleti var mı diye sorun, olmadığını soylese bile her saat başı tuvalete goturun 1-2 dk oturmasına izin verin. Bunu yaparken tuvalete ve altına yaptığı saatler icin cizelge tutabilirsiniz.
2. Sizi izleyip model almasına izin verin. Anne baba olarak bir sure tuvaletin kapısını acık tutun.
3. Diğer cocuklarla yarış icerisine sokmayın; zaten kendiliğinden gozlem yapabiliyordur.
4. Cocuğun beden dilinin yakın takipcisi olarak; yuzu kızardığında, cıvındığında, eliyle kasıklarını veya cinsel organını tuttuğunda oturağa oturtun.
5. Başarıdan cok cabasını ovguyle karşılarken, beklenmedik donuşler olduğu zaman eleştiriden ve cezalandırmalardan hatta konu hakkında konuşmaktan kacının.
6. Sabırlı ve dingin olun kesinlikle acele etmeyin.
7. Buyuk veya kucuk tuvaletini altına kacırdığı zaman, bakımından sorumlu kişilere haber vermesi icin onu ozendirin. Bu konuda kazanacağı farkındalık bağırsak ve idrar kesesi kontrolu icin on koşul niteliğinde olmalıdır.
8. Kotu, pis gibi sıfatları konuşmanızdan cıkarın. Tiksindiğinizi, midenizin bulandığını gosteren tepkiler vermekten kacının. Bu davranış veya mimiklerle cocuğunuza “yaptığı normal davranışın yanlış ve yapılmaması gerektiği” gibi bir mesaj veriyor olabilirsiniz.
9. Siz ve cocuğunuz tuvalet eğitimine başlamaya hazır olduğunuz andan itibaren bez kullanma alışkanlığına son verin. Bezi cıkartmak cocukta farkındalık yaratır.
10. Artık tuvaletini kendi kendine yapabilmesi icin pantolon/ elbisesini cıkarmasına ve giymesine yardımcı olun.
11. Tuvalete gittiği zamanları, şifon cekme, kopuklerle el yıkaması izin verme gibi davranışlarla eğlenceli hale donuşturun.




[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]