‘’Her hayat kendisini yaşayanı hazırlıksız yakalayan zorluklar icerir.’’
Travma gunluk hayatta sıklıkla kullandığımız kelimeler arasındadır. Peki, nedir bu travma? Gelin biraz buna bakalım. Beklenmedik bir şekilde gelişen, kişide korku, kaygı, panik, şok yaratan gunluk rutinin dışında , kişinin olayları anlamlandırabilme sureclerini bozan, kişide ve psişesinde uzun sureli etki bırakan her turlu yaşam deneyimi doğaları itibariyle travmatiktir. Doğal afetler, trafik kazaları, doğum ve hamilelik sureci sorunları, boşanmalar, taciz ve tecavuz gibi durumlar, yeni bir kardeşin dunyaya gelmesi vb. durumlar hem yetişkinler hem de cocuklar icin travma sebebi olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken en onemli nokta, olayın travma olup olmadığı kararının olaya maruz kalanlara ait olmasıdır. Deprem gibi bir doğal afet yaşayan iki kişiden biri bu olayı fiziksel butunluğune bir tehdit olarak algılamış ve travmatize olmuş olabilirken, aynı felakete maruz kalan başka bir kişi icin bu olayı ustesinden gelinebilir ve kolaylıkla atlatılabilir gorulebilir.
Travma nasıl oluşur?
Beden, kişiler tehdit edici bir olaya maruz kaldığında reaksiyon verir. Korktuğunda buzulur, tepki icin hazırlandığında gerilir ve tehdit edici olay karşısında caresiz kaldığında donar. Zihnin verdiği bu koruyucu tepkiyi engellendiğinde, travmanın etkileri yerleşir ve kişi travmatize olur. Memeliler tehditle karşılaştıklarında savaşma, kacma ve donma olmak uzere 3 ceşit tepki verirler. Organizma kacarak ya da kendini savunarak tehdit edici olayın vucutta yarattığı enerjiyi boşaltabilirse, tehdide cozum getirmiş olur ve boylece travma meydana gelmez. Kacma ya da savaşma tepkisinin işe yaramadığı ya da ortaya konulamadığı durumlarda donma tepkisi devreye girer.
Travma Belirtileri Nelerdir?
Travma belirtileri kişiye gore değişiklik gosterse de aşırı uyarılma ve irkilme tepkileri, kÂbuslar, gece terorleri, travmatik olayla ilgili anıların sık sık tekrarlanması, uyuma gucluğu, cocuklarda tırnak yeme, alt ıslatma, parmak emme ve masturbasyon davranışları gibi belirtiler travma belirtileri olabilir. Bu belirtilerin hicbiri olmaksızın kişi travmayı cok farklı şekillerde ortaya koyabilir.
Travma Tedavisinde EMDR
EMDR, goz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme olarak bilinir. 1987 yılında Francine Shapiro’nun tesadufen goz hareketlerinin rahatsızlık verici duşunceleri azalttığını fark etmesiyle araştırmalar başlamıştır. Ve o gunden bugune EMDR yaklaşık 2 milyon insanın psikolojik danışmanlık hizmeti uygulamalarında kullanılmıştır.
EMDR terapisinin amacı, gecmişten gelen işlevsel olmayan kalıntıları zihnin metabolize etmesini sağlamak ve bunları faydalı şeylere donuşturmektir.
EMDR Terapisi Ne İcin Kullanılır?
EMDR terapisi, danışanın gecmiş deneyimlerinden ders cıkarmasına yardım etmek, danışanın kendisinde stres ve gerilim yaratan mevcut uyaranlara karşı duyarsızlaşması ve danışanın bireysel olarak ve kişilerarası ilişkilerinde başarılı olması amacıyla gelecekte kullanacağı uygun yaşam becerilerini kazanabilmesini sağlamak icin kullanılır.
EMDR Terapisi Nasıl Calışır?
EMDR terapisinin temeli ‘‘Adaptif Bilgi İşleme Modeli’’ ne dayanır. Bu modele gore beyin, beden temelli bir sistemle yaşam deneyimlerimiz sonucu kendisine gonderilen her turlu bilgiyi kaydeder, işler ve işlevsel hale getirir. Duşunce, duygu, beden duyumu, koku, ses gibi tum bilgiler işlenir ve ilgili anı ağına bağlanıp butunleşir. Boylece o deneyimle alakalı oğrenme gercekleşir ve bundan sonra o deneyime yakın bir olayla karşılaştığımızda ilgili oğrenmeyi kullanmamız icin depolanır.
Travmatik ya da bizi cok fazla tehdit eden bir olayla karşılaştığımızda ise adaptif bilgi işleme modeli gorevini yerine getiremez ve yeni bilgi işlenip mevcut anı ağıyla butunleşemez. Bambaşka bir yerde depolanan bu rahatsız edici anılar daha sonra bazı tetikleyiciler tarafından tetiklenirse o anıya dair kotu duyumlar yeniden yaşanır ve kişiyi etkiler.
Bu tip anıların EMDR ile işlenmesi ise daha olumlu ve guclendirici inanc ve duyguların ilgili rahatsız edici anıya entegre edilmesini ve danışanın yeni olaylar karşısında uygun davranışlar sergilemesini ve gunluk yaşamını daha sağlıklı bir şekilde yonetebilmesini sağlar.
EMDR Ne Kadar Zaman Alır?
EMDR terapisi kısa sureli terapiler grubunda yer alır. Terapinin ne kadar sureceği, sorunun tipi, ne zamandır devam ettiği ve kişiyi rahatsız etme derecesine gore değişiklik gosterir.


[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]