Psikoloji literaturunde “travma” insana sıkıntı, zorlantı ve ruhsal acı veren olayların genelini tanımlamakta kullanılır, insan'ın duygu, duşunce ve davranış yapılarını temelinden sarsan ruhsal bir yaralanmadır ve insan bunyesi bu yaralanmayı dış etkenlerden yardım almadan tamir edemez. Aşırı korku yaratan, dehşet insanı duygusuna maruz bırakan, caresiz hissettiren, genellikle spontan durumlarla ve beklenmeyen olayların sonucunda gercekleşen etkilere ruhsal travma denir. Travma yaratabilecek potansiyeli olan bir olayı deneyimleyen kişiler, bu olayla baş edebilecek yeterli gucu kendilerinde bulamayabilirler, olayı “travma” yapan bu durumdur, bu durumlar insanların travma yaratan olaylarla baş edebilme gucunu sınar.
Savaş, cinsel istismar, işkence, kaza, hastalık veya deprem, sel vs. gibi doğal afetler; travma yaratabilecek olaylara ornek olarak verilebilir. Travmatik olay yaşayan herkes Travma Sonrası Stres Bozukluğu yaşamak zorunda değildir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu'nda kilit nokta, kişinin travma yaratan olayı her seferinde tekrar yaşıyor olmasıdır. Aynı zamanda, durumun ya da olayın gercek bir olum tehdidi, ağır yaralama icermesi, kişinin fiziksel butunluğune zarar verici bir ozelliği olması gereklidir. Travmanın, TSSB yaratabilmesi yani hastalık kategorisine girebilmesi icin bireyin normal hayatını devam ettirmesine engel, rahatsız edici durumlar durumlar oluşturuyor olması ve bireyin sosyal fonksiyonlarını bozuyor olması gerekir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu'nun; gencler, erişkinler, bekarlar, boşanmış bireyler ve ekonomik yonden daha zayıf kişilerde gorulme riski daha yuksektir. Turkiye, dunyanın en travmatik ulkelerinden biridir. Doğal afetler, aile ici şiddet, ensest, teror, trafik kazaları, işkence vs...
1. Dunya Savaşı'ndan sonra ağır topcu askerlerin gosterdikleri semptomlar ve daha sonra Vietnam Savaşı'ndan sonra gorulen semptomlar TSSB semptomlarıydı, TSSB bir sure “asker hastalığı, askerlikle ilgili bir durum” olarak goruldu ama daha sonra aynı belirtilerin tecavuz, işkence vs. mağdurlarında gorulmesi gosterdi ki; bu her bireyde gorulme potansiyeli olan bir hastalık, sonuc olarak psikolog ve psikiyatristlerin araştırmaları ile 1980'de TSSB, Ruhsal Bozukluklar'ın Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM-IV) 'na girmiş oldu.
Her Travma Sonrası Stres Bozukluğu olan birey aynı tedaviyi almaz cunku her birinin farklı TSSB duzeyi farklı olabilir. Hafif bir travmatik olaya maruz kalmış kişiler icin coğu zaman sosyal destek yeterli olabilir, yoğun travmatik olaya maruz kalan kişinin ise psikoterapi yontemi ile tedavi edilmesi tavsiye edilir, cunku gostereceği reaksiyonlar cok daha yoğundur. Tedavi surecinde uzmanların en cok onerdiği, en etkili yontem psikoterapidir ve bu yontem, gerekli durumlarda ilac tedavisi ile desteklenebilir

KAYNAKLAR:

American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Fourth Edition, Text Revision. Washington, DC, American Psychiatric Association, 2000.

Samancı, A. ,Ekici, G: Savaş Afet, İşkence, Tecavuz ve Posttravmatik Stres Bozukluğu. Duşunen Adam; 1998, 11 (I ): 19-26
Cırakoğlu, O. C. (2003). Uzun suren bir savaş: Travma sonrası stress bozukluğu. PiVOLKA Savaş Ozel Sayısı, 19-20.

http://www.ptsd.va.gov/public/pages/what-is-ptsd.asp


http://www.adaa.org/understanding-anxiety/posttraumatic-stress-disorder-ptsd

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]