Tiroid bezi hucrelerinin, kontrol edilemeyen bir coğalma donemine girerek kitle oluşturmaya başlaması ve boyundaki komşu dokulara, lenf ya da kan damarlarına veya uzak organlara yayılmasıyla oluşan tablodur. Tiroid kanserlerinin en sık gorulen tipleri, hormon uretiminden sorumlu olan hucrelerden koken alan kanserlerdir. Tiroid kanserleri icindepapiller adenokarsinoma ve follikuler adenokarsinomalar daha sık gorulurken, meduller ve anaplastik kanserler daha nadirdir.
Diğer bircok kanserin aksine, tiroid kanserlerinin buyuk coğunluğu tedaviye iyi yanıt verir ve uzun donem sağkalım oranına sahiptir. Tiroid kanserlerinin %90’ı papiller ve follikuler kanserlerdir. Bu iki tur kanser “iyi farklılaşmış” kanserler olarak sınıflandırılırlar ve tedaviye yanıtları cok iyidir. Meduller tiroid kanseri, %5’lik oranla, daha nadir gorulurken, tedavisi biraz daha ozellik arz etmektedir. En nadir gorulen ise %3-5 oranı ile anaplastik kanserdir ve tedavisi en zor tip olup, tiroid kanserine bağlı olumlerin coğundan sorumludur.
Tiroid Kanseri İcin Risk Faktorleri Nelerdir?
Yaş
Tiroid kanseri tanısı alan hastaların buyuk coğunluğu, 40 yaşın uzerindedir. Anaplastik kanserler ise genellikle 65 yaş uzerinde gorulur.
Cinsiyet
Kadınlar, erkeklere oranla 3 kat daha fazla risk taşırlar.
Aile Oykusu ve Genetik Faktorler
Bazı tiroid kanserleri, aileseldir. RET, PTEN veya APC adı verilen genlerdeki değişiklikler, tiroid kanseri oluşma riskini artırır.
Radyasyona Maruz Kalmak
Ozellikle cocukluk cağında radyasyona maruz kalmak, tiroid kanseri icin cok ciddi bir risk faktorudur. Radyasyona maruz kalmak, ceşitli ilaclar nedeniyle olabileceği gibi, nukleer tesislerde meydana gelen kacaklar sonucunda da olabilir.
İyot Eksikliği
İyot, tiroid hormon uretimi icin gerekli bir maddedir. Yeterli iyot alınmazsa, tiroid bezi, daha fazla hormon uretmek icin daha cok calışıp, buyumeye başlar. Bu durum guatr olarak adlandırılır. Toplumu oldukca fazla etkileyebilecek bu durumu onlemek icin, sofra tuzlarına iyot eklenmektedir.
Tiroid Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın erken evrelerinde coğu hastada, bir belirti ya da bulgu gorulmeyebilir. Aşağıdaki bulguların bir ya da birkacının birlikte bulunması da her zaman tiroid kanseri anlamına gelmeyebilir cunku, diğer bircok sağlık sorunu da benzer şikayetler yapabilmektedir. Yine de, bu belirti ya da bulguların tiroid kanserine eşlik edebileceği unutulmamalıdır:
Boyun on tarafında ağrı,
Solunum problemleri,
Ses kısıklığı ya da yutkunma gucluğu,
Adem Elması’nın alt tarafında şişlik ya da kitle,
Ozellikle boyunda şişmiş lenf duğumleri.
Tiroid Kanseri Tanısı Nasıl Koyulur?
Tiroid bezindeki buyume ya da noduller, hekim muayenesi esnasında fark edilebileceği gibi, coğu kez de hastanın kendisi tarafından anlaşılır. Saptanan kitle veya nodulun ozelliklerinin belirlenmesi icin kullanılacak testler ise aşağıdaki gibidir:
Kan testleri
Tiroid Fonksiyon Testleri (TFT) olarak da bilinen bu testler, tiroid bezinin calışma kapasitesi hakkında bilgi verir. Meduller kanser şuphesi olan bir hastada, kan kalsitonin duzeyindeki yukselme, tanıya yardımcı olabilir.
Tiroid Ultrasonu
Bu test, ses dalgalarından yararlanılarak yapılan ve hastayı hicbir şekilde radyasyona maruz bırakmayan bir goruntuleme yontemidir. Tiroid bezinin boyut ve yapısı hakkında bilgi verdiği gibi, nodul ve kitlelerin ozelliklerini de gosterir.
Tiroid Sintigrafisi
Bu test, ozel bir kamera kullanılarak tiroid bezinin goruntusunun bir bilgisayar ekranına yansıtılması esasına dayanır. Bunun icin hastaya radyoaktif iyot verilir.
İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi
Bu işlemde, kucuk bir iğne kullanılarak boyun derisi gecilir ve nodul ya da kitleden hucre ornekleri alınır. Alınan bu ornekler, laboratuvar incelemesine gonderilir.
Evreleme Testleri
Eğer tiroid kanseri tanısı konmuşsa, hastalığın yayılıp yayılmadığını (metastaz) araştıran testler yapılmalıdır. Papiller ve follikuler kanserler icin tum vucut radyoaktif iyot sintigrafisi yapılır. Meduller kanser evrelemesinde ise bilgisayarlı tomografi ya da manyetik rezonans testlerinden yararlanılabilir.
Tiroid Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Tiroid kanserlerinin tedavisine, hastalığın icinde olduğu evreye gore karar verilir.
Evre I ve II papiller ve follikuler tiroid kanserlerinde tedavi; butun tiroid dokusunu cıkartmak (Total Tidoidektomi), hormon tedavisi başlamak ve gerek olan hastalarda radyoaktif iyot tedavisi vermektir.
Evre III papiller ve follikuler kanserlerde tedavi; butun tiroid dokusunu ve hastalığın yayıldığı tum lenf duğumlerini cıkartmak, radyoaktif iyot ve ışın tedavisi vermektir.
Evre IV papiller ve follikuler kanserlerde ise aşağıdaki tedavi seceneklerinin biri ya da birkacı birlikte kullanılabilir:
Radyoaktif iyot,
Işın tedavisi,
Hastalığın yayıldığı tum dokuların olabildiğince cıkartılması,
Hormon tedavisi,
Kemoterapi.
Meduller Tiroid Kanseri Tedavi Secenekleri
Boyundaki lenf duğumleri ile birlikte, butun tiroid dokusu cerrahi olarak cıkartılır.
Daha yaygın tumor varlığında hastanın şikayetlerinin azalması ve yaşam kalitesinin artırılması icin ışın tedavisi verilebilir.
Diğer vucut bolgelerine de yayılmış meduller kanser durumunda ise kemoterapi duşunulebilir.
Anaplastik Tiroid Kanseri Tedavi Secenekleri
Solunum yollarının tumor tarafından kapanması durumunda, nefes borusunda bir acıklık oluşturulur (Trakeostomi).
Hastanın şikayetlerinin azaltılması icin total tiroidektomi yapılır.
Işın tedavisi, kemoterapi ya da ikisi birlikte uygulanabilir.
Tiroid cerrahisinden sonra hastanede yatış suresi genellikle 1-3 gundur. Ameliyat sonrası ağrı, oldukca ihmal edilebilir duzeyde olup; hastaların coğu ilk 8 saat icinde yeme, icme, dolaşma gibi aktivitelerine başlayabilirler. Masa başı işlere donuş, 1-2 hafta icinde mumkundur.
Tiroid Kanserli Hastaların Uzun Donem Sağkalım Oranları Ne Kadardır?
Tiroid kanserlerinin cok buyuk coğunluğu, cerrahi yontemlerle tedavi edilebilir. Tiroid kanserli hastaların 5 yıllık sağkalım oranları, ortalama olarak %90’ın uzerindedir. Hastalığın prognozu (gidişi) aşağıdaki faktorlere de bağlıdır:
Kanserin tipi,
Yaş,
Cinsiyet,
Kanser odağının boyutu,
Kanserin yayılım alanının genişliği,
Hastanın genel sağlık durumu.
Papiller ve follikuler kanserli hastaların tam tedavi şansları mukemmele yakındır. Sadece tiroid bezine sınırlı kucuk kanserli hastalarda başarı sansı en yuksektir. Ozellikle 50 yaşından genc, kadın hastalar en şanslı grubu oluşturur. Meduller kanserin tedavisi, iyi farklılaşmış kanserlere oranla biraz daha guc olsa da, erken tanı konan ve cerrahi tedavi uygulanan hastalarda, cok yuksek oranlarda tedavisağlanabilmektedir.

[h=2]Ankara Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]