Tiroid biyopsisi ne zamandan beri uygulanmaktadır?
19. yuzyılın son yarısından itibaren yapılmaya başlanan iğne biopsisi tiroid patolojilerinin incelenmesinde guvenilir bir yontemdir. Tiroid glandına iğne aspirasyon biopsisi 1950’lerden beri geniş olarak uygulanmaktadır. İsvec’te Karolinska Hastanesi’nde Soderstrom, 1952 yılında tiroid iğne biopsisini tanımlamıştır. Yapılan ilk biopsilerde kalın iğne kullanılmıştır. Daha sonra geliştirilen iğne aspirasyon biopsisi tekniği ile cerrahi olarak cıkarma gerektirmeden histolojik inceleme mumkun olmuştur.
Tiroid ince iğne biyopsisi neden yapılır?
Tiroid İnce İğne Aspirasyonu Biyopsisi tirod nodullerinde tiroid kanseri varlığını araştırmak icin kullanılan bir yontemdir. Tiroid nodulu tiroid bezinde cevresinden kıvamca farklı ,yuvarlak yada oval kitlelerdir. İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) tiroid nodullerinin tanısında en onemli tanı yontemidir. Gunumuzde bu yontem, benign ve malign tiroid nodullerinin ayırt edilmesinde %95’lik bir doğruluk payı ile en etkili testlerden biri olarak kabul edilir Noduller tek yada cok olabilir. Sadece muayene ile toplumda 100 kişinin ortalama olarak 5 inde nodul saptanmaktadır. Bu oran ulkemizde daha yuksektir. Ultrasonografi ile 100 kişinin 5-50 sinde tiroid nodulu tespit edilebilmektedir. Ulkemizde tiroid hastalıkları ve troid nodulleri yaygındır. Bu nedenle nodullerde kanser var olup olmadığını ayırt etmek icin troid ince iğne aspirasyon biyopsisi onem taşımaktadır. Ultrasonografi eşliğinde tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi kucuk nodullere (10 mm’den kucuk noduller) bile yapılabilmektedir.
Kac tur tiroid biyopsi yontemi vardır?
Eski yıllarda uygulanan kalın iğne biyopsisi yontemi ağrının fazla oluşu, kanama gorulebilmesi, ses telleri (laryngeal) sinir hasarı riskinin olması nedeniyle bu yontem pek kullanılmamaktadır. Gunumuzde ultrasonografi eşliğinde ince iğne aspirasyon biyopsileri tercih edilmektedir. Bu işlemde anestezi gerekli değildir, 0.5-1 cm. capındaki nodullere rahatlıkla uygulanabilir. Eğer anestezi gerekecek olursa %1 lidocain (ksylocaine) 1 ml.’lik disposable insulin enjektoru ile yapılabilir veya lokal anstezik kremler işlemden yarım saat once uygulanabilir. Nodullerde tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisinin başarısı yapan kişinin deneyimine ve nodulun yerleşim yerine bağlıdır.
Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi nasıl yapılır?
İşlem hasta yatar pozisyondayken, boyun geriye atılarak uygulanmaktadır. İşlem oncesinde veya sırasında herhangi bir sakinleştirici ya da anestezi gereksinimi yoktur. Genellikle 10 cc.lik ve 22-23 Gauge tek kullanımlık şırıngayla, nodulun bulunduğu yerdeki cilt alkollu pamukla silindikten sonra, nodule iğne batırılıp hucre almaya calışılarak yapılır. İğne boyuna batırıldığında hastanın konuşmaması ve yutkunmaması istenir. İğne batırıldıktan sonra nodul icinde iğnenin dondurulmesi ve aşağı-yukarı oynatılarak şırınganın pistonuyla basınc yaratılmak suretiyle aspirasyon yapılması mumkundur. Aynı nodule bir seferde birden fazla iğne batırılabilir. Ayrı zamanlarda bu biyopsi tekrarlanada bilir. Nodulden yeterli hucre alınamama olasılığı vardır ve bu oran yaklaşık %15-20 arasında değişir. Yeterli hucre alınamadığı durumlarda biyopsinin tekrarı gerekebilir. İşlem sırasında enjeksiyon yerinde ağrı (nadiren cene ve kulaklara yayılabilir ve 1-2 gun surebilir) nodul ve tiroid icine az miktarda kanama, gecici ses kısıklığı, ciltte morarma, boyunda şişme, baş donmesi, fenalık hissi, bayılma olabilir. Kanama ve morarma komplikasyonları antikoagulan ilac alanlarda daha sık gorulebilmektedir.
İnce iğne biyopsisi esnasında patoloğun bulunması yetersiz materyal sorununu cozermi?
İnce iğne biyopsilerinde aspirasyon işlemi sırasında teşhis koyabilecek kadar yeterli sıvının alınamaması durumu buyuk merkezlerde bile bu oran %10’lardadır. İşlem esnasında Patoloji uzmanının hemen mikroskopta alınan sıvıya bakıp yetersiz ise hemen o an yeni bir ornek daha alınabiliyor. Boylece tanısallık oranı %100’lere yaklaşabilir. Ancak bilinmelidir ki bazı nodullerin yapısından dolayı tanı konamayabilir.
Tiroid ince iğne biyopsisinin yarattığı bir komplikasyon varmı dır?
İlk uygulamaların yapıldığı donemlerde en onemli komplikasyon olarak iğnenin girdiği trakt boyunca, lenf kanallarına ve venoz sistemine tumor yayılması olabileceği ileri surulmuştur. Ancak yapılan yuzbinlerce iğne aspirasyon biopsisinde bunun klinik olarak onemli olmadığı sonucuna varılmıştır . Tiroid biyopsisi sırasında cilaltında kanama, nodul icinde kanama olabilir. Biyopsi sırasında boğazda iğne batması sonucunda hafif bir ağrı duyulabilir. Seyrekte olsa nodul icine veya dışına kanamaya bağlı boyunda şişlik,ağrı meydana gelebilmektedir. Nadir olarak birkac vakada ses tellerine ait sinirlerinde felc gelişebilir. İşlem yaklaşık 5 dakika surmektedir. İşlem sonrası 24 - 48 saat boyunca yutkunurken boğazda bir ağrı hissi olabilir, boyle bir durumda kan hastalığınız,mide rahatsızlığınız veya ilac alerjiniz yok ise ağrı kesici kullanmanızda sakınca yoktur.
Tiroid ince iğne biyopsisinde teşhis yanılmalarına sebep olan durumlar nelerdir?
Biyopsi materyali bazı durumlarda kitleye yakın yerlerde bulunan kan, sıvı ve iltahap elemanları ile bulaş olabilir. Bu da teşhiste yanılmalara sebebiyet verebilir. Tumor kistik yapıya sahiptir ve kist sıvısında sitolojik inceleme icin yeterli hucre olmayabilir.
Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi raporunda kac turlu sonuc olabilir?
1. İyi huylu (kanser olmayan) nodul: Bu sonuc biyopsilerin % 50-60’ında elde edilen ve genellikle koloidal bir nodulun gostergesidir. Biyopsi iyi huylu olduğu zaman gelişmiş bir merkezde deneyimli bir patolog tarafından incelendiğinde bunun kansere donme ihtimali % 3 un altındadır. Genellikle, bu nodullerin alınmasına gerek yoktur ancak buyumeye devam ederlerse ilerde yeni bir biyopsi gerekebilir.
2. Kotu huylu (kanser) nodul: Bu sonuc biyopsilerin yaklaşık % 5'inde gorulur. En sık gorulen tiroid kanserlerinden biri olan papiller kanseri gosterir. Bu nodullerin hepsi tercihen deneyimli bir tiroid cerrahı tarafından cerrahi olarak cıkarılmalıdır.
3. Kuşkulu nodul: Bu sonuc biyopsilerin yaklaşık % 10’unda elde edilir veya bir folikuler adenom (kanserli olmayan) ya da folikuler kanser gostergesidir.. Doktorunuz tiroid nodullerinin hangilerinin cerrahi olarak cıkarılmasına karar vermek icin tarama almak isteyebilir.
4. Tanısal değil veya yetersizdir. Bu sonuc biyopsilerin % 20’sinde gozlenir ve tanı icin yeterli sayıda hucre elde edilemediğini gosterir. Nodul bir kist ise bu yaygın bir sonuctur. Bu noduller ameliyatla cıkarılamaz veya yeniden doktorun klinik kararına bağlı olarak ikinci defa ince iğne biyopsisi ile değerlendirilir.





[h=2]İstanbul Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]