Tiroid
Tiroid bezi boynun on tarafında, nefes borusunun hemen onunde yer alan ve hormon ureten bir organdır. Sağ ve sol olarak iki lobdan ve ortada bunları birleştiren ve istmus adı verilen yapıdan oluşur. Yaklaşık olarak 25 gr ağırlığındadır. Tiroid bezi cok iyi kanlanan bir organdır. Boyutuna gore kanlanması oldukca fazladır. Salgıladığı tiroid hormonları, vucudumuzun metabolik, hormonal, dolaşım, ureme ve daha bircok sistemi uzerinde onemli etkilere sahiptir.
Tiroid bezinin cerrahi anatomisi cok onemlidir. Ses telleri ve vucudun kalsiyum dengesini duzenleyen paratiroid bezlerle olan komşuluğu ameliyat sırasında ozellikle dikkat edilmesi gereken konulardır.
Guatr
Tiroid bezinin boyutunun artmasını belirtir. Ancak bu tanım, tiroid bezinin fonksiyonları hakkında bilgi vermez. Bu nedenle, guatr tanısı alan bir hastada cok az( hipotiroidi), cok fazla (hipertiroidi) ve ya normal duzeyde(otiroidi) hormon uretiliyor olabilir.
Guatr ceşitleri:
Basit diffuz guatr: Tiroid bezinin butun halinde buyumesine diffuz guatr denir. En onemli sebebi iyot eksikliğidir. Ulkemizde sıktır. Yaşanılan bolgedeki icme suları ve yiyeceklerde yeterli miktarda iyot bulunmaması sonucunda gelişir. O nedenle sofra tuzlarına iyot konmaktadır.
Multinoduler guatr: Tiroid bezinin heterojen bir şekilde buyumesi ve cok sayıda nodul oluşmasına denir. En sık gorulen tiroid bezi hastalıklarından biridir. Hem boyutu artar hem de icerisinde birden fazla nodul gelişir. Nodullerin boyut ve ozelliklerine gore sıklıkla cerrahi gerekir. Ozelikle aşağıda durumlar varsa derhal ilgili uzmana başvurulması onerilir.
Noduler guatr (Tek tiroid nodulu): Tiroid bezinde buyume olmaksızın veya minimal buyume ile birlikte tek bir nodul saptandığında bu nodulun capı, yapısı ve fonksiyonunun iyi değerlendirilmesi gerekir. Cunku kanser veya hipertiroidi riski daha yuksektir. Tek, solid ve soğuk (tiroid sintigrafisinde hipoaktif) nodullerin kanser icerme riski %8-27 gibi oldukca yuksektir.
Graves hastalığı (Zehirli Guatr):Toplumda zehirli guatr olarak bilinen hastalıktır. Tiroid bezi diffuz olarak buyumuştur. Tiroid hormonlarındaki artışa bağlı olarak şikayetler ve bulgular vardır. Bu hastalığa spesifik olarak goz kurelerinin dışarıya doğru cıkık olması (ekzoftalmi) gorulebilir. Tedavide oncelikli olarak endokrin bolumunce ilac tedavisi (propisil,tiramazol.) ile otiroid hale getirilirler, sonrasında kesin tedavi icin cerrahi (total tiroidektomi) veya radyoaktif iyot tedavisi gerekir.
Toksik multinoduler guatr; Bu hastalıkta iki durum bir arada bulunur. Tiroid bezinde noduller ve tiroid hormonu salınımında artış (zehirli guatr). Genellikle zehirli guatra ait şikayetler ve laboratuvar bulguları Graves hastalığındaki kadar şiddetli değildir. Goz bulgularına rastlanmaz. Tedavi yine antitiroid ilaclar (propisil, tiramazol) ile başlar ancak sıklıkla kesin tedavi icin cerrahi gereklidir.
Tiroidit; Tiroid dokusuna karşı bir takım sebeplerle iltihabi reaksiyonlar gelişmesi sonucunda tiroidit denilen hastalıklar oluşur. Bu hastalıklara bağlı olarak da tiroid bezinde buyume meydana gelir. Tiroiditler arasında toplumumuzda en yaygın goruleni ise Hashimoto Tiroiditi’dir.
Tiroid Hastalıklarında Tanı
Tiroid bezinin ve boyun bolgesinin uzman bir doktor tarafından muayene edilmesi gereklidir. Tiroid bezinde bulunan nodullerin muayene ozellikleri kadar boyunda bulunabilecek lenf nodları da cok onemlidir.
Aynada kendinize baktığınızda boynunuzda şişlik gorduğunuzde (yutkunmakla hareketli olsun veya olmasın) veya boynunuzda elinize gelen bir sertlik, kitle varlığında lutfen konu ile ilgili bir doktora başvurunuz.
Muayene sonrası mevcut bulgularla duşunulen tanıyı doğrulamak icin bir takım ek incelemeler gerekir. Bunlar tiroid bezinizin fonksiyonu, tiroid ultrasonografisi ve bazı durumlarda yaptırılan tiroid sintigrafisidir.
Yapılan incelemeler sonucunda şupheli bir nodul tespit edilmişse ultrasonografi eşliğinde iğne biyopsisine başvurulabilir. Bu sayede nodulun yapısı ile ilgili daha detaylı bilgilere ulaşılabilir. Tanının netleşmesi ve tedavinin planlanması icin oldukca onemli bir incelemedir.
Tiroid kanseri dışı sebeblerlerde şu durumlarda cerrahi onerilir;
Cevredeki onemli yapılara (nefes borusu, yemek borusu, vb.) bası yaparak “Yutkunmada gucluk, ses kısıklığı nefes almakta zorluk” gibi şikayetlere neden oluyorsa.
Hipertiroidizm (zehirli guatr) eşlik ediyorsa.
Hastanın estetik kaygısı (nodullerin buyumesine bağlı boyunda kotu gorunum).
İnce iğne biopsisi sonucu benign (iyi huylu) olsa bile nodul boyut 2 cm den buyukse veya İzlemde noduller hızla buyuyorsa.
Sadece tiroid bezinin tek tarafında patoloji olan ve diğer tarafın tamamen normal olduğu iyi huylu tiroid bezi patolojilerinde tek taraflı girişim yeterli olacaktır (Graves hastalığında iki tarafın tamamı cıkarılır.
Temel prensip hangi tarafta operasyon yapılıyorsa o taraftaki dokunun tamamının cıkartılmasıdır.


[h=2]Ankara Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]