Sporun vebası "doping"Son gunlerde spor camiası yeni doping skandallarıyla calkalanmaya başladı. Unlu bisikletci Lance Armstrong’un itirafından sonra yapılan araştırmalar, dopingli madde kullanımının bircok spor dalında yaygın olduğunu gosteriyor. Ulkemizde profesyonel bir basketbol takımının yabancı oyuncusunda dopingli madde cıkması, 5 milli haltercimizde yine doping saptanması, ulke olarak bu konuya uzak olmadığımızın kanıtı olsa gerek.
Denetimler cok sıkı ve cezalarında ağır olmasına rağmen sporcuların bu işe bulaşmasının en onemli nedeni başarı. Butun bunlara rağmen, yıllardır devam eden polis-hırsız oyunu nedir, nicin yasaktır bir irdeleyelim isterseniz.
Doping, sportif performansı yapay olarak arttırmak amacı ile bilincli veya bilincsiz olarak yasaklı maddelerin alınması, metodların uygulanmasıdır.
Nicin doping sporda yasaktır?
Doping spor ahlakına aykırıdır. Cunku haksız rekabet ortamı yaratır. Sporcuların eşit şartlarda yarışmasına engel olmaktadır. Ayrıca kısa ve uzun vadede sporcu sağlığına zarar verebilmektedir. Hatta bazı maddeler spor esnasında ani olume varan sonuclar oluşturabilmektedir. Bu yuzden spor etiğine de aykırıdır. Ayrıca bircok uluslararası federasyon tarafından da yasaklanmıştır. Bu yuzden spor hukukuna da aykırıdır. Tum bu faktorler, dopingli madde kullanımını ve metodların uygulanmasını yasak hale getirmektedir.
Hangi maddeler yasaktır?
Son donemlerde yayınlanan listelerde, uyarıcılar, narkotik analjezikler, anabolik ajanlar, peptid hormonlar, buyume faktorleri ve ilişkili faktorler, beta-2 agonistler, hormonlar ve metabolik duzenleyiciler, diuretikler ve maskeleyici faktorler doping iceren maddeler olarak ana başlık altında toplanmıştır. Doping iceren metodlar başlığında ise kan ve kan urunleri kullanımı, kimyasal ve fiziksel manuplasyon, gen dopingi sayılmaktadır. Bunun dışında bazı maddeler musabaka dışında kullanımı serbest iken bazı maddelerin kullanımı yasaktır. Bunlara ornek ise, bazı soğuk algınlığı ilaclarında bulunan pseudoefedrin verilebilir. Bu konuda ayrıntılı liste Dunya Anti-Doping Ajansının (WADA) internet sitesinde gorulebilir.
Başarıyı hedeflerken sağlığımızdan olur muyuz? Ya da başarı icin sağlığımızı riske atmaya değer mi? Tum bu sorulara dopingli maddelerin sporcu sağlığına olan etkilerini irdeledikten sonra yanıtlamaya calışalım. Yasaklanmış madde iceren ilaclar, alındığında insan vucudunda belli bir sure kalmaktadır. İlacın yan etkisi bu sureye bağlı olarak değişmektedir. Orneğin uyarıcılar, kısa surelide olsa organizmayı etkilemektedir. Ozellikle kalp ve sinir sisteminde etki gosterebilmekte, aşırı sinirlilik, carpıntı ve kalp ritim bozuklukları gibi ciddi yan etkiler gozlenebilmektedir. Bazı uyarıcılar, bağımlılık yapabilmekte ve sporcunun ileriki hayatında ciddi sorun olarak karşımıza cıkabilmektedir. Testesteron ve benzeri hormon kullananlarda, karaciğer kanseri, testis tumorleri, kısırlık, kalp krizi gibi ciddi yan etkiler gorulmektedir.
Ozellikle genc sporcularda yasaklı madde kullanımı, ozenti ve yuksek beklentiler nedeniyle gorulmektedir. Bunu onlemek, antrenorler başta olmak uzere sporcunun ailesi, yoneticileri ve takım sağlık ekiplerine duşmektedir. Son soz olarak sporcular, kullandıkları tum maddelerden sorumludur. Bilincsiz ilac kullanımı spor hayatınızın ya da daha onemlisi hayatınızın sonu olabilir. Elden ele dolaşan ilacları kullanırken bunu aklınızdan cıkarmayın.

[h=2]Ankara Spor Hekimi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]