Spor beyne biyolojik ve psikolojik anlamda yaptığı etkilerle ruh sağlığını kalkındırıcı ozelliğe sahiptir. Aktivite esnasında salgılanan bir takım ozel hormonlar, (antidepresan ve haz almayı etkileyici) beyinde haz almayı sağlamaktadır. Spor ayrıca kişiler arasında etkileşim ve iletişimi sağlamakta ve işbirliğini geliştirmektedir. Spor kişinin bedenini ve kendini umursamasını, kendine verdiği değeri ve benlik saygısını artırmaktadır.
Biz hafif ve orta şiddetteki depresyonlarda, sporun tedavi edici etkisinden yararlanabiliriz. Spor gunluk olarak hastalarımıza recete ile birlikte onerdiğimiz bir tedavi bicimi olarak faydalıdır.
Dunya Sağlık Orgutunun, sporu 2005 yılında ruh sağlığını koruyucu onlemler arasına almıştır ve her gun 30 dakika spor yapılması onerilmektedir. Fiziksel aktivite herkes icin onemlidir ve sadece fiziksel sağlığın iyileştirilmesi icin değil, aynı zamanda psikolojik, toplumsal ve sosyal yararları acısından da cok daha onemlidir.
Sporun diğer onemli bir ozelliği doğal anti-depresan ozelliği gostermesidir.Duzenli spor yapanlarda depresyon nerdeyse hic gorulmez.Sistemli ve duzenli yapılan sporla endorfin ve melatonin, dopamin gibi mutluluk hormonlarının salgısında artış gercekleşir.
Washington Universite’sinden Paul Crane’nin yuruttuğu bir calışmaya gore, az da olsa duzenli bir bicimde spor yapanların Alzheimere yakalanma ihtimali yuzde 38 duşuyor. Texas Universitesi’nin yaptığı bir başka calışmaysa, gunde yarım saat yurumenin, depresyona bağlı belirtilerde azalmaya neden olduğunu ortaya koyuyor. Spor yapmak iş yaşamının stresi karşısında da yararlı sonuclar sağlayabiliyor. Beyinde oksijen artmasına neden olarak hafızayı guclendiriyor ve insanı zinde tutarak beyinsel performansını da artırır.
Endorfin salgılanması mutsuzluğun ve gerginliğin azalmasına yardımcı oluyor. Fazla kilolarından, gergin bir ruh halinden, uykusuzluktan, yorgunluktan ve genel bir mutsuzluk halinden şikayetci olanlara ozellikle spor ozellikle tavsiye edilmektedir.
Spor yapmak hafızayı guclendiyor ve beynin kapasitesini artırıyor. Spor stresi azaltmaya ve ruh halini iyileştirmeye yardımcı oluyor. Yapılan bazı deneyler, fiziki aktivitenin depresyona bağlı olarak ortaya cıkan belirtilerin azalmasında yardımcı olduğunu vurguluyor.
Sporun Ruh Sağlığına Olan Etkilerini Şu Şekilde Sıralayabiliriz;
1) Sağlığınızın değerini anlamanıza yardımcı olur.
2) Yaşam kalitenizi arttırmanıza ve geliştirmenize yardımcı olur.
3) Fiziksel performansınızı geliştirir.
4)Cok ceşitli sebeplere bağlı baş ağrılarından kurtulmanızı sağlar.
5) Endişe ve kuruntularınızı azaltır.
6)Streslerden korunmaya ve kurtulmaya yardımcı olur.
7) Depresyonun hafifletilmesine ve atlatılmasına yardımcı olur.
8) Zihinsel uyanıklılığınızı artırır.
9) Yabancı madde kullanımı ile mucadeleye yardımcı olur.
10 )Ani kabarmaların ustesinden gelmeye yardımcı olur.
11) Yaşlı bireylerdeki kısa sureli belleklerin gelişmesine yardımcı olur.
12) Genel ruhsal durumunuzun gelişmesini sağlar.
13) Kolay ve iyi uyumanıza yardımcı olur.
14) Kassal guc seviyenizi arttırır.
15) Cinsel hayatınızın istenen doyumda ve duzeyde artmasını sağlar.
16) İyi bir fiziksel gorunuş sağlar.
17) Kendinize olan guven duygunuzu arttırır.
18) Rahat olmanıza yardımcı olur.
19) Kısa sureli bilgileri hafızanızda tutma kabiliyetini geliştirir.
20) Bol enerji verir. Gunluk hayatınızda acil durumlarda ihtiyacınız olan enerjiyi sağlar ve sonradan ihtiyac olabilecek daha fazla enerjinizi korumanıza yardımcı olur.
21) Bağımsız hayat tarzını korumanıza yardımcı olur.
22) Yeni insanlarla karşılaşmanıza ve yeni arkadaşlar edinmenize yardımcı olur.
23) Fiziksel zindeliğinizi geliştirerek

Spor yapan insan sağlıklı bir beden formuna sahip olduğunu duşunur ve huzurlu olur. Burada kastedilen vicdani huzurdur. Bedenime ozen gosteriyorum, sağlığımı korumaya yonelik cabalıyorum gibi. Spor yapmak bircok ruhsal bozukluğa iyi gelecektir. Bazı insanlar spor yaparak mutluluğu yakalamaya ve ruhsal hastalıkların ızdırabından kurtulmaya calışırlar.
Eğer vucudunuz fiziksel olarak hareket etmezse beyninizde de bir sure sonra bazı stres faktorlerinin biriktiğini goreceksiniz. Orneğin stres bozukluğu ve ileriki durumlarda yaşanabilecek ruhsal cokuntuye karşı koruyucu etki yapacaktır. Yani spor yapmamak depresyona veya ruhsal gerginliklere sebep olmaz ama hayatın veya ruhumuzun urettiği ruhsal olumsuz surecleri bertaraf eder veya bizi korur.
Hayatı yaşarken ceşitli olaylardan dolayı dolarız, hayal kırıklıkları yaşarız ve ofkelerimizi bastırmak zorunda kalırız. Bu icimize dolan negatif enerjiyi bir şekilde atmak kimseye zarar vermeden, başkalarına yansıtmadan gidermek icin spor bicilmiş kaftandır.
Hareketsiz ve kapalı kalmış bir bunye de bu yoğun stresi, ofke nobetleri, şiddet ve sinirlenme olarak dışarıya ve kendine yansıtacaktır. Kısaca soylemek gerekirse bedensel olarak atılamayan olumsuz enerji, ruhsal olarak stres bozuklukları veya depresyonun gelişimine katkıda bulunabilmektedir.
Guclu bir bunye, guclu bir ruhsal denge getirecektir cunku spor kendimize olan guvenimizi artırır. Beden formunuzu ne kadar guclendirirseniz, fiziksel olarak kendinizi ne kadar geliştirirseniz bu strese girme surenizi uzatacaktır.
Cunku beyin yapılan spora odul olarak icsel mutluluk ureten hormonları (Endorfin, dopamin, melatonin vb.) salgılayacaktır. Yani duygu durumunuz yukselecektir.
Yapılan araştırmalara bazı spor turlerinin uzun vadede beynin kapasitesini artırmak icin ideal olduğunu saptamıştır. Yani spor yaparak sadece iyi gorunmekle kalmayıp iyi duşunmeyi ve daha kapsamlı bakış acıları geliştirmeyi, sorunlara farklı yonlerden yaklaşmayı, hızlı ve doğru cozumler uretmeyi, doğru iletişim kurmayı da becerebilirsiniz. Yani spor yapmak ruhsal olgunlaşamaya da yon verebilmektedir.
Ozellikle uzak doğu sporlarının birinde usta olmak bu ustalığı başka hayat alanlarına da taşımaya neden olmaktadır. Bu da hem insan ilişkilerinde, hem de iş hayatında başarımızı arttıracaktır.
Ayrıca Ozellikle uzak doğu sporları bir ahlak sporudur da. Cunku Do sporcusu her şeyi kırar ama bir kalbi asla kırmaz.
Şaolin tapınaklarındaki rahipler hem bir spordaki ustalığı hem de ahlaki ve inanc anlamda ilericiliği temsil etmektedirler. Yani sporla ruhu birleştirip butunleştirmişlerdir.
Peki spor beynimizi nasıl etkiliyor :
• Bedeni doğru ve bilincli bir bicimde harekete gecirmek kan dolaşımını duzene sokuyor ve beynin ozellikle zorlandığı zaman ihtiyac duyduğu oksijeni almasını sağlıyor.
• Spor, bize zarar veren ve duşunme gucumuzu azaltan stres hormonlarını etkisiz hale getiriyor.
• Yaratıcılık hormonunu artırıyor ve vucudumuzdaki endorfin hormonunu aktif hale getirerek kendimizi daha mutlu ve enerjik hissetmemizi sağlıyor.
• Sinir hucrelerinin yeniden yapılanmasına yardımcı oluyor. Ayrıca beyindeki hucrelerin yaşlanmasını geciktiriyor Sinir hucreleri arasındaki ilişkiyi duzenleyerek ozellikle hızlı tepki verme ve koordinasyon yeteneğini geliştiriyor.
Yetişkinler kadar cocukların da spora yonlendirilmesinde buyuk faydalar bulunmaktadır. Cocuklarımız bir sınavdan diğerine koşuyor. Boylece cocuklarımızı spordan uzaklaştırıp sağlıksız yetişmelerine neden oluyoruz.
Oysa erken yaşta spora başlamanın pek cok avantajı oluyor. Bunların arasında en onemlisi cocuğa duzenli spor yapma alışkanlığının kazandırılması.
Fiziksel aktivite, durağan yaşam ve obezitenin yol actığı sağlık sorunlarının onlenmesinde onemli rol oynuyor. Ayrıca, kas-iskelet sistemi gelişimini olumlu yonde destekliyor. Bunlara ek olarak da cocuğun sosyalleşmesine yardımcı oluyor, ozguvenini artırıyor.
Her spor dalının, kendi icinde barındırdığı kurallar, duzenlemeler ve uygulamalar; aslında disiplin dediğimiz sistemi, yaşantısal olarak cocuğunuza sunar. Antrenman yapmak, zamanında oyuna başlamak, kurallara uymak, cocuğunuzun tum hayat kalitesini etkileyecek davranışlar kazanmasını sağlar.
Yenilgiyle, rekabetle baş etme, tekrar deneme, hakemle, kocla, takım arkadaşlarıyla ilişki, belli bir amaca yonelme, hedefe ilerleme gibi durumlar, cocuğunuzun ileride yetişkin bir birey olduğunda, hayatında kullanacağı onemli ve gerekli yetilerdir.
Spor etkinliklerinin kazandırdığı sosyal ve fiziksel beceriler, cocuğunuzun toplum icindeki kabulunu artırır, sağlıklı olmasını destekler, kotu alışkanlıklardan uzak durmasına yardımcı olarak, sorumluluk duygusunu besler. Ona şampiyonluklar getirebilir.
Bazı cocuklar, spor aktivitelerine katılmaktan cekinirler, cunku hata yapıp başarısızlığa uğramaktan ve akranlarına karşı mahcup olmaktan korkarlar. İce donuk bir kişilik yapısını spor tersine cevirebilir. Ebeveyn pedegojik desteği esasdır. Bu nedenle, cocuklarınızı katılım icin teşvik edin, destekleyin ama asla isteksiz olan cocuğunuzu aktiviteye katılmak icin zorlamayın.

[h=2]İstanbul Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]