Yaşam Koşulları; Cok sayıda insan teması, seyahatler , aynı ortam veya diş fırcası, traş bıcağı gibi ortak malzeme kullanımı
İnfeksiyonlar icin yuksek-riskli davranışlar; guvensiz seks, steroid kullanımı, yaralanmalar gibi
Yoğun fiziksel egzersiz; Bilimsel bulgular, yuksek duzeyli ve de bağışıklık sistemini etkilediğini gostermektedir. Orta duzeyde fiziksel aktivitenin (30-45 dk.lık aktivite ) tersine ağır aktivitenin ( >90 dk.lık aktivite) bağışıklık sistemini baskıladığı ve başta ust solunum yolu ve deri infeksiyonları olmak uzere infeksiyonlara duyarlılığı arttırdığı duşunulmektedir. Ağır aktivite, literaturde, futbolcular ve ağır antreman yapan ve /veya maraton-turu aktivitelerde yer alan elit atletler icin tanımlanmaktadır.
Ozellikle kış aylarında; Eylul ve Nisan ayları arasında ve olağandan ağır antremanların yapıldığı, uykusuzluk, yarış stresi, iyi beslenememe, seyahat gibi durumların eşlik ettiği, infeksiyon duyarlılığının arttığı donemlerde nezle (soğuk algınlığı) ve grip riski yuksektir.
NEZLE (SOĞUK ALGINLIĞI ) İLE GRİP GİBİ UST SOLUNUM YOLU İNFEKSİYONLARINI NASIL TANIMLANABİLİR?
Nezle ve grip birbirinden farklı iki tablodur. Nezle; belirgin burun akıntısı, gozlerde sulanma, hafif bir ateş, bazen hafif bir kırgınlıkla seyrederken, gripte şiddetli bir halsizlik, belirgin eklem kas ağrıları ve kırgınlık, şiddetli baş ağrısı ve yuksek ateş vardır. Diğer yandan nezledeki gibi belirgin burun akıntısı gripte yoktur. Nezle; 200’den fazla virusun, grip ise tek bir virusun yol actığı ust solunum yolu infeksiyonlarıdır. Bir insan aynı yıl icinde defalarca nezle gecirebileceği halde yalnızca bir kez grip gecirebilir Nezleden farklı olarak, grip, riski bulunan kişilerde , ağır zatturreye donuşerek olumcul olabilir.Grip icin etkili ve her yıl her yıl mumkunse Ekim en gec Kasım ayları icinde yapılması onerilen aşı gripten korurken nezle icin boyle bir aşı bulunmamaktadır. Her iki hastalıkta, hasta kişilerin ağız-burun salgıları ile yakın ve doğrudan temas veya bu salgıların bulaştığı mendiller veya yuzeyler ile doğrudan olmayan temas sonucu bulaşabilmektedir. Bazı nezle etkenleri , dış ortamda 2-4 saat kadar canlı kalabilmektedir. O zaman korunmada genel vucut direncinin yuksek tutulacağı sağlık kuralları ile bulaşın onlenmesine yonelik “iyi yaşam alışkanlıkları” onem kazanmaktadır.
Bunlar şoyle ozetlenebilir: *
hasta kişilerden mumkunse uzak durmak
hastayken mumkunse diğer insanlarla temastan kacınmak ve dinlenmek
oksururken, hapşırırken, ağzımızı ve burnumuzu kapatmak
Kullandığımız mendilleri, kapalı kutulara atarak ortamdan uzaklaştırmak
ellerimizi, ağız, burun ve gozlerimize goturmemek
olabildiğince sık el yıkamak, su ve sabunun olmadığı ortamlarda, alkol-bazlı el antiseptikleri ile sık sık ellerimizi temizlemek
iyi uyku, kaliteli beslenmek gibi genel direncin yuksek tutulmasına yonelik kuralları uygulamak
Zaten bu kurallar yalnızca bu iki hastalığın değil, pek cok başka infeksiyon hastalığının onlenmesinde de en etkili yaşam alışkanlıklarıdır.
Hastalık tablosu geliştikten sonra, alınan vitaminler, bitkisel cayların herhangi bir yararı olduğu gosterilmemiştir. Her iki hastalıkta da “antibiyotik” kullanmanın bir yararı olmadığı gibi sayısız zararı olabilir. Ancak istirahat, ozellikle ateş ve kas-eklem ağrısı gibi bulgular varsa kesin istirahat, bol sıvı alımı, boğaz gargaraları , ateş duşuruculer ve burun acıcı damla veya spreylerden yararlanılabilmektedir. Ateş ve/veya eklem-kas ağrıları yoksa hafif-orta duzeyde antrenmanlar surdurulebilir.Grip icin etkili ozgun grip ilacları bulunmaktadır. Ancak hastalığın ilk iki gunu icinde, nezle-grip ayrımı yapıldıktan sonra bir doktor onerisi ile başlanmalıdır.
Kan yolu ile bulaşan etkenler arasında, sarılık yapan hepatit B virusu (HBV), hepatit C virusu (HCV) ve AIDS etkeni HIV sayılabilir. Bunlar arasında bulaş riski en yuksek olan HBV’ dir.
Her uc etken de hem kan hem de cinsel ilişki ile bulaşmaktadır. HBV icin %90-95 etkili ve doğumdan hemen sonra herkes icin onerilen aşı, en etkin korunmadır.Tum bu etkenler icin ortak malzeme, ozellikle traş bıcağı, tırnak makası gibi kesici- delici alet kullanımından kacınılması, acık yaraların hemen kapatılması,kişisel hijyene dikkat edilmesi, kan bulaşmış ortamların, alkol veya daha iyisi uygun sulandırılmış (1:10) camaşır suyu ile temizlenmesi , guvenli (kondom kullanılarak) seks ve eğitim en onemli onlemlerdir.
Kişisel hijyene dikkat edilmesi ve iyi beslenme , tum infeksiyonlardan korunmadaki en etkin tedbirlerdir.
İnfeksiyonların bulaşmasında en onemli yolun, infekte kişi ile doğrudan ya da dolaylı temas olduğu bilindiğinden; kişisel hijyen ; “paylaşma” (havlu, su şişeleri, kesici-delici aletler) , “cilt hasarları “(kesik, sıyrık, yara) ,”yakın temas” olarak sıralanabilecek uc potansiyel riskin azaltılması onlemleri olarak ozetlenebilir.
İyi beslenme ve demir, cinko, bakır,selenyum,vitamin A, B6,C ve E , vitamin ve mineraller,bağışıklık sisteminin “optimal” calışması icin gereklidir. Bu vitamin ve mineral desteklerinin alınması, bağışıklığı normalin ustune cıkarmamaktadır.Ancak 90 dk.dan uzun surecek ağır antremanlar sırasında, saatte 1 lt .olacak şekilde karbonhidratlı tipik bir spor iceceğinin tuketilmesi, bağışıklık sistemindeki olumsuz etkileri giderdiği duşunulmektedir. Hastalık gecirmekte olan futbolcuların istirahati, ozellikle aktif hastalık bulguları varlığında izolasyonu sağlanmalıdır. Ayrıca her futbolcu ya da koc , yaralanmalar sırasında kanla bulaşan etkenlerin onlemine yonelik, yara bakımı eğitimine sahip olmalıdır.
Aşılama, aşı ile onlenebilir hastalıklar icin , en etkin korunma yoludur. Ayrıca futbolcuların, ulke ici ve uluslararası seyahat sıklığı duşunulerek, tum futbolcuların, tetanoz, boğmaca,kızamık, kızamıkcık, kabakulak, cocuk felci aşıları acısından durumların gozden gecirilmesi gerekmektedir.Su ciceği gecirmemiş ya da aşılanmamış futbolcuların , aşılanması onerilmektedir.Futbolcular, hepatit B ve grip aşısı konusunda cesaretlendirilmelidir. Gelişmekte olan ulkelere seyahat oncesinde hepatit A aşısı , gidilen bolgenin ozelliklerine gore; kuduz, kolera, tifo, sarı humma aşıları , sıtma icin ilacla korunma dikkate alınmalıdır.Ayrıca, gene gelişmekte olan bolge ya da ulkelere seyahatler sırasında; ishal ve sinek-bocek sokmaları ile bulaşabilecek etkenler icin eğitim onem taşımaktadır. Besin-su aracılığıyla bulaşan ve ishale neden olabilecek etkenler icin; “pişir ye”, “soy ye” , “kaynat ic” kuralı, sinek- bocek sokmalarının neden olabileceği, sıtma, kanamalı ateşler icin ise, insektisid kullanımı, ozellikle kolları ve bacakları acıkta bırakmayacak giysiler , genel onlemlere ek olarak uygulanmalıdır.
İnfeksiyonların hızla tanımlanması, uygun tedavisi ve koruyucu onlemler , bir futbolcunun bireysel sağlığı ve başarısı acısından gerekli olduğu kadar, tum takımın sağlığı ve başarısı icin de gerekmektedir.

[h=2]Ankara Enfeksiyon Uzmanı uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]