Spor yaparken ek takviye urunlere ihtiyac var mı ?Son zamanların en yeni trendlerinden olsa gerek spor esnasında bircok takviye kullanmak.Mineral takviyelerinden tutun,yağ yakıcılar, protein tozları, aminoasit karışımları, glutamin ağırlıklı karışımlar, L-karnitin takviyeleri,ozel sporcu cikolataları ve daha fazlası.. Biz saymakla bitiremedik .Sporcularla ilgili bu desteklerin antrenorler tarafından zorunlu bir hale getirilmesi de ikinci bir vaka…
Eğer cok yoğun bir şekilde spor yapıyorsanız veya aktif bir sporcuysanız ,saatler boyu suren ağır ve uzun suren antremanların icindeyseniz performansınızı artırmak icin bir takım ek takviyelerin gerekli olduğu yonunde klinik calışmalar mevcut. Ancak kas dokunuz az, yağ oranınız fazla ise ve spora yeni başlıyorsanız bu urunlerin hicbirinin size desteği yok diyebiliriz. Bu konuda işin icine beslenme girmekte.. Siz spor yaparak daha fazla enerji harcarsınız ve bu da beslenmenizde daha fazla besin oğesi almanız (karbonhidrat,yağ ,protein) demektir.Oncelikle şunu soyleyebiliriz : LUTFEN KENDİNİZİ MİLLİ SPORCULARLA VEYA SAATLER BOYU YOĞUN ANTREMAN YAPAN SPORCULARLA KIYASLAMAYIN…
Biraz yakından incelersek nedir bu spor destek urunleri? Bunları kimler oneriyor!! bir duşunmek gerek..
Aminoasit ve protein tozları: Spora giden bircok kişinin kullandığı takviyeler arasında yerini almakta.Amac kas kutlesini ve gucunu artırarak daha iyi performans sağlamak!! Ancak yapılan calışmalar gostermektedir ki protein tozlarının gercek etki sağlaması icin gunluk 400 gram ve daha fazlası tuketilmesi gerekmektedir. Bu da normal şartlardaki bir bireyin bir gunde kullanabileceği bir doz değildir. (Ortalama bir bireyden bireye değişmekle birlikte , bir bireyin gunluk alması gereken protein miktarı 60-80 gram aralığındadır. Proteinden zengin beslenme ile 100 grama kadar ulaşabilmektedir.) Dallı zincirli aminoasitler kaslarda karaciğerde metabolize olmayıp kaslarda metabolize oldukları icin kas kutlesinin korunmasında performans artırıcı urun olarak kullanılmaktadır. Ancak bununla ilgili calışmalar dallı zincirli aminoasitlerin performans uzerinde hicbir etki yapmadığını gostermektedir.
Uzun donem bu urunleri kullanan bireylerde ilerleyen donemlerde bobrek sıkıntıları sıklıkla gorulmektedir. Cunku cok yuksek dozda proteinler bobreği yorarak işlev kayıplarına ve hatta kronik bobrek yetmezliğine sebep olarak bireyleri diyalize bağımlı hale getirmektedir. Yuksek proteininin uzun donem kullanımı yağlanmayı da artırır.Cunku vucutta fazla proteinler yağa cevrilerek depolanmaktadır.
Kreatin: Kreatin ette( kırmızı et, tavuk ve balıkta) bulunan bir proteindir. Kas kitlesini artırmada kullanılmaktadır. Şiddetli ve kısa sureli egzersizlerde etkin olduğu bilimsel calışmalarda bildirilmiştir.Normal spor yapan bireylerde etkilerinin olmadığı hatta vucut o proteini kullanmadığı icin yine karavciğer ve bobrek hasarlarına yol actığı ile ilgili bir cok calışma mevcuttur. Unutmayın.. yuksek protein vucutta karaciğer ve bobrek hasarı başta olmak uzere, mineral bozuklukları ,kan basıncında artış, vucudunuzda su eksikliğine sebep olur. Kısacası ; yoğun tempoda spor yapmıyorsanız bu tarz destekleri asla kullanmamanız gerekir.
L-karnitin: Vucudunuzda bulunan yapın enerjiye donuşumunu sağlayan bir aminoasittir. Vucudunuzda karaciğer ve bobreklerde uretilir. Şuana kadar L-karnitinle yapılmış yağlanmayı azalma yonunde geniş caplı bir bilimsel calışma yoktur. Hatta, 2005 yılında “International Journal for Vitamin and Nutrition”da yayınlanan bir diğer araştırmaya gore L carnitine takviyesi verilen hayvanların, her gun aynı kaloriyi almalarına karşın L carnitine kullanmayan hayvanlara gore daha fazla kilo aldıklarını gozlemlemiştir.Yuksek şiddette yoğun yapılan egzersizler uzerinde L-karnitinin yağ kutlesini azaltıcı ,kas kutlesini artırıcı olduğuna dair bilimsel calışmalar mevcuttur.L-karnitin iceren başlıca besinler;kırmızı et başta olmak uzere,balık , kumes hayvanları, buğday, avakado ve sut urunleridir.
Kafein: Kafein guclu bir uyarıcıdır. Yorgunluğu azaltmak, kanda bulunan yağları yıkmak ,dikkati toplamak icin kullanılmaktadır. Yuksek dozda alınan kafein , sinir sisteminde harabiyet ,kalp yukunde artış ,tansiyonun yukselmesi ,idrar cıkışında artışa neden olarak sağlıı olumsuz yonde etkiler.
C vitamini başta olmak uzere kullanılan antioksidanlar: Antioksidanlar denilen grup vitamin, mineral ve birtakım fitokimyasal dediğimiz bileşenlerdir. Şiddetli egzersiz esnasında dinlenemeyen kaslarda oksidatif stres artar. Oksidatif stresin artması hucrelerin oksijensiz kalması ve hucresel bozulmanın başlaması demektir. Oysaki antioksidan dediğimiz bu bileşikler aslında meyve ve sebzelerin ta kendisidir. Doğal alınan antioksidanların spor esnasında etkisi dışarıdan takviyelere gore cok daha fazladır.
Tum bunlardan yola cıkarak ek destek urunleri kimin ne şekilde onerdiği onemlidir. Eğer gercekten sporcuysanız ve kullanılması gerekiyorsa mutlaka bir doktor ve sporcu diyetisyeninin tavsiyesi uzerine kullanmanız gerekir. Ek desteklerin bilincsiz kullanımı ,aşırı dozda alımı karaciğer enzimleri ve bobrek fonksiyonlarını bozarak mide bulantısı,kusma,ishal ,kaşıntı gibi yan etkiler yapabilir.
Duzenli egzersiz yapıyorsanız..orta tempoda uzun sureli egzersizler yağ yakımızı daha fazla destekleyecektir. Bunun yanında duzenli ve dengeli beslenme, iyi bir uykuyu hayatınıza almanız hepsinden cok daha fazla etkili olacaktır.





[h=2]İzmir Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]