Tanım: Omurgaların primer kendisinin, etrafındaki kas dokularının, ligamentlerinin, omuriliğin icerisindeki sinir hucrelerinin ve zarlarından kaynaklanan iyi veya kotu huylu lezyonlara omurilik tumorleri adı verilmektedir.

Hastalığın genel karekteristikleri ve gorulme sıklığı;

Omurik tumorleri (OT) santral sinir sistemi tumorlerinin yaklaşık olarak %10-25 ini teşkil ederler. Toplumda gorulme sıklığı ise 100000/2-10. Gerek omurgaların gerekse omurilik tumorlerinin gorulme sıklığı tumorun cinsine ve yerleşimine gore değişmektedir. Orneğin vucudun başka bir organından omurgaya yayılım gosteren metastatik tumorlerin % 95 omuriliğin dışından (ekstadural) yerleşirken, % 4 ise omuriliğin icerisinde (intradural) yerleşir. Bu metastatik tumorler cok nadiren ise omuriliğin icerisinde intrameduller yerleşebilirler. Genel bir kural olmamakla birlikte omurliğin icerisinden ve zarlarından veya sinirin kendisinden kaynaklanan tumorler iyi huylu tumorlerdir.

Omurga ve omurilik tumorlerinin sınıflandırması

1: İntradural yerleşimliler,
A: İntradural-ekstrameduller,
B: İntradural-ektrameduller,
2: Ekstradural yerleşimliler
A: Primer omurga tumorleri,
B: Sekonder (metastatik) omurga tumorleri.

Omurga ve omurilik tumorlerinin şikayet ve bulguları;

Bir spinal tumor ister omurga icerisinde isterse dışarıda olsun tumorun yerleşimine gore oncu şikayet belirli olarak bel, sırt ve boyun ağrısı şeklinde ağrı yakınması ile doktora başvururlar. Ağrı başlangıcta kafa ici basıncını artıran manevralardan oksurme, ıkınma, hapşırma ile artar istirahatle rahatlar. Hastalık ilerledikce ağrı istirahatle bile rahatlamaz. Metastatik spinal tumorlerdeki ağrı ise genellikle başlangıcta istirahat esnasında ortaya cıkarken hastalık ilerleyince devamlı hale gelir. Ağrı başlangıcta tıbbı ağrı kesicilerle duzelirken sonra devamlı ve kişinin aktivitesini engelleycek kadar ve tıbbı ilaclara direncli hale gelirler. Bu donemdeki hastayı ilk goren hekim bu ağrı şikayetini genelikle iyi huylu dejeneratif (bel, buyun fıtığı) hastalıklar diye algılayıp tedavi planlar. İkinci olarak tumorun buyukluğu, yerleşimine gore duyusal ( parestezi), motor (kuvetsizlik), sfinkter (idrar, mesane) ve otonom şikayetler ortaya cıkmaya başlar. Burada tablo omuriliğin yarı kesi veya tam kesi tablosu şikayetleri ortaya cıkar.

İntradural-ekstrameduller tumorler

Bu tumorler tum spinal tumorlerin % 40 ını teşkil ederler. Bu tumorlerin % 90 iyi huylu olup, %10 ise kotu huylu veya metastatik tumorlerdir. İntra dural tumorlerin % 70 menengiom veya schwannoma gibi iyi huylu tumorlerdir.

Menengiomalar:
Spinal menengiomların genellikle iyi huyludurlar. Beyindeki menengiomalar gibi omurilik zarlarından kaynaklanırlar. Tum spinal intradural tumorlerin % 25- 48 oluştururlar. 50- 60 yaşlarında en sık gorulurler. Kadınlarda daha sık olup, 4-5/1 oranında gorulurler. En sık torakal % 67-84, % 14- 27 servikal (boyun), % 2-14 lomber (bel) bolgesinde yerleşirler. Genellikle intradural yerleşimli iken, % 3-9 oranında ekstradural, %5-14 inradural ve ekstradural yerleşimli olabilirler. Ağrı en sık şikayeti olup, bunu duyu, motor, sphinkter şikayetleri takip eder. Bu tumorlerin teşhisi oldukca kolay olup gunumuzun gelişmiş teşhis yontemlerinden Magnetik rezonans (MR) kolaylıkla teşhisi konulmaktadır. Oncelikle muayeneyi yapan hekim aklına bir omurilik veya omurga tumoru ontanısı aklına getirsin. Bu tumorlerin tedavisi ise oldukca kolay ve yuz guldurucudu ve başarılıdır. Cerrahi tedavide amac tumoru kaynaklandığı yerden tamamını cıkartmaktır. Cok nadiren habis menengiomlar tipleri vardır. Bunlarda tekrarlama riski olup bunlara radyoterapi eklenir. Spinal menengiom cerrahisi komplikasyonları cerrahın tecrubesine gore oldukca duşuktur.

Schwannoma/ Norofibroma

Sinir kılıfı tumorleri olup genel nufusda 100 000/ 0.3-0.5 gibi nadir gorulen tumorlerdir. 30-50 yaşlarında sıktır. Kadın erkek oranı aynıdır. En sık torakal bolge olmak uzere burayı servikal ve lomber bolgeyi secer. Bu tumorler de menengiomlar gibi yavaş yavaş buyurler başlangıcta ağrı bunu motor gucsuzluk ve duyu, sfinkter, sikayetleri takip eder. Bu tumorlerin teşhisi de aynı menengiomlar gibi oldukca kolay ve cabuk olarak MR sayesinde konulmaktadır. Tedavisi cerrahi cıkartmadır. Ameliyatında en onemli husus orijinlendiği sinir kokunu doğru tanıyıp bu kokle birlikte tumorun tamamını cıkartmaktır. Nuksler genellikle kısmı cıkartmalar sonucunda kacınılmazdır. Cerrahi başarı cerrahın tecrubesi ile yakından ilgilidir. Sonuc genellikle mukemmeldir.

İntradural- İntrameduller Tumorler

Bu gurub spinal tumorlerin ise % 45 ını astrositomlar, % 35 epandimomlar teşkil ederer. Bu yerleşimde olanlar tum spinal tumorlerin % 20-30 unu, cocuklarda ise % 40-50 sini teşkil ederler. Bunlarda başka hemanjioblastomlar ve kalıntı tumorlerinden (dermoid, epidermoidler, teratomlar, lipomlar), ayrıca noronal tumorlerden (oligodendrogliom, ganglogliomlar) bu yerleşimde gorulen tumorlerdir. Bu yerleşlimli tumorlerde başlangıc şikayet ağrı bunu motor, duyu, sfinkter şikayetleri takip eder.

Epandimomlar

Erişkinlerin en sık intrameduller tumorleri olup, cocuklarda ise ikinci sıklıkla gorulen spinal tumordur. 30-40 yaşlarında sık gorulur. Erkek/ kadın oranı 2/1 şeklindedir. En sık lombo-sakral bolgeyi secerken burayı servikal ve torakal bolge takip eder. Başlangıc şikayeti ağrıdır bunu duyu, sfinkter ve motor bulgular takip eder. Bu hastalar kliniğe genellikle ilerlemiş evrelerde gelmeketedir. Bunun nedeni hastanın şikayetlerini iyi tanımlayamaması, iyi bir spinal kord muayenesi yapılamaması ve en onemlisi ise uygun tetkik yaptırılmamasıdır. Butun bunlara rağmen gunumuzun gelişmiş MR tetkikiyle bu tumorlerin teşhisi oldukca kolaydır. Spinal epandimomların bir psodo kapsululu olduğundan total cıkartılmaları mumkundur total rezeksiyon yapılanlarda nuks gorulmemekle birlikte kısmı rezeksiyon yapılanlarda tekrarlama riski vardır. Epandimomlarda ışın tedavisine duyarlıdırlar. Kemoterapi tartışmalı olamakla bereber bazı olgularda uygulanmaktadır.

Metastatik Spinal Tumorler

Omurga en sık metastaz yeridir. Akciğer, meme, prostat, bobrek, tiroid, gastroentestinal bolge ve lenfomala gibi primer kanserler omurgaya sirayet ederler. Metastatik tumorlerin % 60 erkelerde, % 40 kadınlarda gorulur. 40- 60 yaşları arasında en sık gorulme yaşıdır. Metastazlar en sık lomber bolgeyi burayı torakal ve servikal bolge takip eder. Spinal metastazların % 95 ekstradural yerleşimli iken % 4 intradural-ekstrameduller ve % 1 ise intarmeduller yerleşimlidirler. Hastalar şikayetler genellikle kısa surelidirler en sık şikayet yine ağrıdır. Bu ağrının niteliği istirahat esnasında olması diğer spinal tumorlerden ayırıcı ozelliğidir.Ağrı şikayetini yarım kord kesisi veya tam kord kesisi gibi tablolar cok yakından takip ederler. Tedavide oncelikle primer tumorun yaşam suresi ile yakından ilgilidir. Primer tumorun tipi omurgadaki tutulum şekli ve sayısı diğer vucut organlarının durumuna gore karar verilir. Kemik sintigrafisi ve PET- CT lezyonun genişliği tedavide goz onunde bulundurulmalıdır. Tedavide cerrahi, radyoterapi, ve kemoterapi secenekleri tek başına veya birlikte uygulanmaktadır. Cerrahiye alınanlarda sadece tumor dekompresyonu yeterli olamayıp omurganın stabilizasyonu aynı seansda planlanmalıdır.

[h=2]İstanbul Beyin Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]