~~Cekingenlik mi? Sosyal fobimi?
Cekingenlik sosyal ortamlarda suskun ya da geri planda kalmak olarak tanımlanmaktadır. Kişi bir takım oğretiler, kişilik ozellikleri ya da rol modellerin etkisiyle sosyal ortamlarda geri planda ya da suskun kalmaktadır. Bu durum oldukca yaygındır ve hastalık kabul edilmez. Hatta bazı toplum ve kulturlerde cekingen olmak olumlu olarak bile değerlendirilmektedir. Ancak cekingenlik iş, ilişkiler, sosyal yaşam, okul yaşamı ve diğer onemli yaşam alanlarında belirgin sorun yaratıyorsa o zaman tanı sosyal fobi olarak değerlendirilir. Eğer bu durum bir tek performans gerektiren sosyal ve profosyonel ortamlarda ortaya cıkıyorsa “performans sıkıntısı” ya da “başaramama korkusu” olarak da tanımlanabilmektedir. Kendini cekingen olarak tanımlayan kişilerde yapılan bir calışmada bu grubun sadece yuzde 12’ sinin sosyal fobi kriterlerini karşıladığı bulunmuştur. Yani her cekingen sosyal fobik değildir. Sosyal fobi sıklıkla ergenlik doneminde başlayan ve kucuk duşeceği ya da aşağılanacağı, eleştirileceği korkusuyla sosyal ortamlardan ya da performans gerektirecek ortamlardan kacınmayla seyreden bir durum olarak tanımlanabilir. Kişi surekli olarak bu ortamlardan kacınır ya da sıkıntı ile bu duruma katlanır. Bu duygu ve duşuncelere fiziksel bazı belirtiler eşlik edebilir (carpıntı, ses titremesi, yuz kızarması, el titremesi, terleme, vs).
Sosyal fobide en cok korkulan durumlar;
Toplulukta konuşma, başkalarına tanıştırılma, yetkili kişilerle tanışma, telefon da konuşma, misafir kabulu, izlenme (imza, yazı gibi), şakalaşma, yemek yeme, genel tuvalet kullanma, alış veriş, kusmaktan korkma, kızarma korkusu, idrar kacırma korkusu.
Sosyal fobinin tedavisi coğunlukla kolaydır. Tedavi edilmediğinde sıkıntı, depresyon, madde bağımlılığı, potansiyelin kullanılmamasına bağlı kariyer, ilişki problemleri ortaya cıkar.
Genelde ilac ve psikoterapi yontemleri ya da her ikisinin birleşimi kullanılmaktadır. Ozellikle psikoterapi doğru uygulandığında cok işe yarar, secilmiş ve gerekli durumlarda ilac tedavisi eklenebilir.
Ceşitli psikoterapi yontemleri kullanılır. Kişiye yakınlığa, anlama ve desteğe ihtiyac duyduğunda utandığı farkettirilir. Yargılanma korkusunu abarttığı farkettirilir. Asıl yargılayıcı olanın kendisi olduğunu farkettiğinde artık bunu yansıtmaz ve yargılanmaya hassasiyeti azalır ve uzun zamandır kullanmadığı haklarını kullanmaya başlar. Ustune gitme, korkuya dayanma, yuklenilmiş şemalardan kurtulma ve kutup calışmaları gibi bir cok yontemle kişi hızla duzelir.


[h=2]İstanbul Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]