Sosyal fobi, toplum icinde konuşmak, yemek, bir etkinliğe katılmak ya da okulda sunum yapmak gibi sosyal ortamlarda kendini belli eden bir tip
kaygı bozukluğu. Ozellikle tanımadık insanlarla iletişime gecmek ve başkalarının gozu onunde bulunmak, sosyal fobisi olan kişiye aşırı rahatsızlık verir. Bu kişiler, başkaları tarafından olumsuz yargılanmaktan ya da reddedilmekten korkar. Sosyal ortamlarda kendini rezil etme veya gulunc duruma duşurme kaygısı da surekli yaşanır. Kaygıların abartılı ve coğunlukla nedensiz olduğunu fark etmek, bunu değiştirmek icin yeterli değil. Bu yuzden kişi, kaygısını tetikleyen her sosyal ortamdan ya tamamen kacar ya da bu ortama buyuk sıkıntı icinde katlanır. Kızarmak, titremek, bulantı Sosyal fobinin bedensel, davranışsal olarak uc ana alanda belirtileri soz konusu. Sosyal ortamlar icinde tetiklenen korku tepkisiyle birlikte kızarmak, titremek, terlemek, kalp atışlarının hızlanması, mide bulantısı, kaslarda gerginlik gibi bedensel belirtiler yaşanır. Kişi ne kadar yetersizve değersiz olduğunu duşunur. Tipik duşunce kalıplarından biri de kişinin uygunsuz bir davranış gostererek rezil olacağına ve başkalarının onu aptal, zayıf ve korkak olarak değerlendireceğine inanmasıdır. Davranış boyutunda coğunlukla, goz kontağı kurmaktan kacınır, mumkun olduğunca az ve sessiz konuşur ve korkulan sosyal durumlardan uzaklaşırlar.
Tetikleyen risk faktorleri Sosyal fobide etkili olabilecek ceşitli risk faktorlerinden bahsetmek mumkun. Doğuştan gelen mizaca bağlı ozellikler, erken cocuklukta gorulen yeni ve tanıdık olmayan durumlardan aşırı rahatsız olma, cekingen davranma buna ornek gosterilir. Diğer onemli risk faktoru ise
sosyal gruplar icinde yaşanan alay edilme, hor gorulme ve dışlanma gibi deneyimler. Cocuğun ozguven gelişimini olumsuz etkileyebilecek aşırı korumacı ebeveyn tutumları da risk.
Nasıl yaklaşılmalı?
Sosyal fobi psikolojik bir rahatsızlık olarak algılanmayabilir. Cunku sosyal fobisi yuzunden cekingen davranan cocukların durumu, efendi olmakla karıştırılır ve toplum tarafından hoş karşılanır. Bu da teşhisi ve erken donemde tedaviyi engellediği icin sorun kronikleşir. Ebeveynler ve oğretmenler genclerde sık rastlanan bu kaygı bozukluğu ile ilgili bilinclendirilmeli ve bir uzmandan yardım alması hakkında bilgilendirilmeli. Bu cocukların, duyarlı, guven telkin eden, sıcak yaklaşıma ihtiyacı var. Toplumdan dışlanmaları engellenmeli.
Akademik başarıyı etkiliyor Sosyal fobi yuzunden acı ceken kişinin hayatı bircok anlamda olumsuz etkilenir. Herkesin icinde bir şey sormak ya da bir soruya cevap vermek zorunda kalmak, başkalarının onunde sunum yapmak yoğun strese yol acar. Boyle durumların coğu okulda gercekleştiği icin sosyal fobi yaşayanların akademik başarısı da yardım alınmadığı takdirde son derece olumsuz etkilenir. Diğer oğrencilerle ilişki kurmada zorlanma,
oğretmenle konuşmada cekingen davranma ve artan sınav kaygısı yuzunden bazı insanlarda okul hayatını yarıda bırakma ve mesleki eğitimin gercekleşmediği gorulebilir. Ayrıca sosyal ilişkileri de sekteye uğrar. Yakın arkadaşlıkların kurulmaması, bireyin kişilik gelişimi icin onemli olabilecek olumlu etkilerinden uzak kalmasına ve giderek yalnızlaşmasına yol acar. Sosyal ilişkilerin azlığı ve devamlı yaşanan guvensizlik hisleri yuzunden bu
kişilerin depresyona girme riski oldukca yuksektir. Sosyallikten kacmayın, yuzleşin Kişinin hapsolduğu yalnızlıktan cıkabilmesi ve sosyal ortamlarda acığa cıkan korkularıyla baş edebilmesi icin, bir uzmana yonlendirilmeli. Kişinin olumsuz inancları sorgulanıp, yerine pozitif inanclar koymasına yardımcı olurken; davranış boyutunda ise kişinin kacındığı sosyal durumla yuzleşmesi ve alternatif davranışları denemesi sağlanır. Orneğin, bir
oğrenci okulda soz almak icin sesini duyuramadığında, diğerlerinin onu ilginc bulmadığı ve onemsemediği sonucuna varıyorsa bir daha ki sefere
bu durumdan kacınabilir. Seanslar kişinin vardığı bu sonucu sorgulamasına ve aynı durumu yeniden yaşadığında olumlu deneyimler kazanmasına yardımcı olur.
Sosyal ortamlarda yaşanmış travmatik deneyimlere bağlı olarak gelişen sosyal fobilerde ise TMS (Manyetik Uyarım ) uygulanması etkili ve kalıcı
sonuclar almak acısından son derece onemli.

[h=2]Antalya Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]