Sosyal fobi (sosyal anksiyete bozukluğu)Kaygı, aslında gunluk yaşamda cogu zaman hissettiğimiz bir durumdur. Kaygı bozuklukları arasında sınıflandırılan sosyal fobi 1994 yılında DSM-IV ile yeni bir isim aldı "Sosyal Anksiyete Bozukluğu".

DSM-IV 'e gore tanı kriterleri şoyledir:
"A. Sosyal ortamlarda ya da performans gerektiren durumlarda veya tanımadık insanlar onunde cıkan belirgin ve inatcı korku. Kişi burada aşağılanmasına veya utanmasına neden olabilecek bicimde davranacağından ya da anksiyete belirtileri gostereceğinden korkar. Not: Cocuklarda, tanıdık kişilerle yaşına uygun toplumsal ilişkilere girebilme becerisi olmalı ve anksiyete yalnızca erişkinlerle olan ilişkilerde değil, akranları ile olan ilişkilerle de ortaya cıkmalıdır.
B. Korkulan toplumsal durumla karşılaşma hemen her zaman anksiyete doğurur. Bu duruma bağlı ya da durumsal olarak yatkınlık gosteren bir panik atak bicimini alabilir. Not: Cocuklarda anksiyete, ağlama, huysuzluk yapma, dona kalma veya tanıdık olmayan insanların olduğu toplumsal durumlardan uzak durma olarak dışa vurulabilir.
C. Kişi, korkusunun aşırı veya anlamsız olduğunu bilir. Not: Cocuklarda bu ozellik olmayabilir.
D. Korkulan toplumsal veya performans durumlarında kacınma, kaygılı beklenti ya da sıkıntının kişinin olağan gunluk işlerini, mesleki işlevselliğini (ya da eğitim ile ilgili olan), toplumsal etkinliklerini veya ilişkilerini bozar veya fobi olacağına dair yoğun bir sıkıntı vardır. 18 yaşın altındaki kişilerde suresi en az altı aydır.
E. Korku veya kacınma bir maddenin (orneğin kotuye kullanılabilen bir ilac, tedavi amaclı kullanılabilen bir ilac) doğrudan fizyolojik etkilerine veya genel tıbbi durumuna bağlı değildir ve başka bir mental hastalıkla daha iyi acıklanamaz (orneğin, agorafobi ile birlikte olan ya da olmayan panik bozukluğu, ayrılma anksiyetesi bozukluğu, vucut dismorfik bozukluğu, yaygın bir gelişimsel bozukluk ya da şizotipal kişilik bozukluğu)
F. Genel bir tıbbi durum veya başka bir mental bozukluk varsa A tanı olcutunde sozu edilen korku bununla ilişkisizdir. Orneğin kekemelik, parkinson hastalığındaki titreme, veya anoreksia nervosa ya da bulimia nervosadaki anormal yeme davranışına ait korku değildir.
Varsa belirtiniz: Yaygın korkular coğu toplumsal durumu kapsıyorsa (orn. soyleşileri başlatma ya da surdurme, kucuk topluluklara katılma, karşı cins ile cıkma, ustleri ile konuşma, partilere gitme). Not: Cekingen kişilik bozukluğu ek tanısı koymayı da duşununuz.

Sosyal anksiyete bozukluğu olan kişiler sosyal ortamlarda sessiz kalırlar, topluluk onunde aktif rol almaktan kacınırlar. Ornek olaral yemek yiyemezler, icemezler, karşı cinsle iletişime gecmekten cekinirler. Aynı zamanda otoriteden cekinirler, ortama sonradan girmekten memnun olmazlar, yeni insanlarla tanışma durumunda mesafeli kalırlar. Yabancı oldukları sosyal ortamlardan uzak durmaya ozen gosterirler. Eğer bu durumlarla karşı karşıya kalırlarsa korku ve kaygı yaşarlar.

Sosyal Fobinin Fizyolojik belirtileri:

Yuz kızarması, yutkunamama, kalp carpıntısı, terleme, baş donmesi, bulantı ve titreme, kasların gerilmesi, boğazın kuruması, midede yanma ve nefes almada gucluk yaygın olarak gorulur, goz teması kuramama da bunlara ektir.

Sosyal Fobinin Bilişsel belirtileri :

Sosyal durumlarla ilgili işlevsel olmayan olumsuz duşunceler, aptalca goruneceği korkusu, duşuncelerde dağınıklık, olumsuz değerlendirilme endişesi taşıyan duşunceler, performansta yetersizlik duşuncesi, kendisine yonelik hoşnutsuzluk duşunceleri olarak ortaya cıkar.

Sosyal Fobinin Davranışsal belirtileri:

Sosyal ortamlardan kacınma, dona kalma, sesin cılızlaşması veya kaybolması, goz kontağı kurmama gibi davranışlardır.

Sosyal fobinin doğası gereği hasta bireyler utanmakta ve yardım arama davranışında bulunmakta oldukca gec kalmaktadırlar. Sosyal fobi bayanlarda erkeklere gore daha sık gorulmektedir.

Sosyal Anksiyete bozukluğu bireylerin iş, sosyal, iş ve kişisel yaşamını negatif yonde etkiler. Kişinin işlevselliğini bozar. Tedavi edilmezse; kişinin hayatını (eğitim, iş, evlilik, vb.) engeller.

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]