Sosyal fobi (yeni adı sosyal anksiyete bozukluğu olarak değiştirildi), bireyin başkaları tarafından yargılanabileceği kaygısını taşıdığı toplumsal ortamlarda mahcup ya da rezil olacağı konusunda guclu ve inatcı korkunun olduğu bir kaygı bozukluğudur. Kişi korkusunun anlamsız olduğunu bilir. Belirtiler 6 aydan uzun surmelidir. Hastalık kişinin olağan gunluk işlerini ve toplumsal etkinliklerini, karşı cins ilişkilerini, okul ve iş başarısını aşağı ceker. Mevcut yetenek ve birikimini ortaya koyamaz.
Kişiler başkalarıyla etkileşimde bulunmalarını gerektiren ya da bir eylemi başkalarının yanında yerine getirebilmeleri gereken durumlarda anksiyete (carpıntı, terleme, titreme, kızarma, ellerde titreme, sesinde titreme, baş donmesi, diare, uyuşmalar vs.) belirtileri gosterirler ve de anksiyete belirtileri gostereceklerinden oturude beklenti anksiyetesi yaşarlar, bunlardan olabildiğince kacmaya calışırlar. Başkalarının kendileri ile ilgili olarak anksiyeteli, zayıf gibi yargılarda bulunacağını duşunurler. Ellerinin ya da seslerinin titrediğini farkına varacaklarıyla ilgili kaygılardan oturu toplum onunde konuşmaktan korkabilirler ya da duzgun bir bicimde konuşamıyor gibi gorunmekten korktukları icin başkaları ile karşılaşmak istemezler. Diğer insanların ellerinin titrediğini gormesinden utanc duyacaklarından korktukları icin başkalarının yanında yemekten, icmekten ya da yazı yazmaktan kacınabilirler ve hatta ortak tuvaletleri kullanmak (utangac mesane) onlar icin cok zor veya imkansızdır.
Sosyal fobik cocuklar mantıksız korkularının olduğunun farkında olamazlar. Ofke belirtisi, ice kapanma, dona kalma şeklinde belirtiler verebilirler. Sadece yetişkinlerle ilişki kurmakta problemleri yoktur, aynı zamanda akranlarıylada ilişki kuramazlar, oyuna katılamazlar. Sosyal fobik cocuğun en iyi terapisi oyun, en iyi terapisti anne-baba ve oğretmenidir. Ama kulturumuzde hareketli cocuk dikkati ceker ve yardım alırken, sosyal fobik cocuklar ve dikkat eksikliği olan kızlar cok gec yardım alırlar. Cocuk ne kadar kucukse yardım o kadar kolay olacaktır.
Sosyal fobik bireyin ebeveyni, aşırı koruyucu, daha reddedici kişilerdir. Baskın insanlar başı dik yurume ve rahatca goz teması kurma eğilimindedir. Sosyal fobikler, başı onde ve goz temasından kacar. Sosyal fobik birey sonucta bekar kalır, statusunden aşağıda bir işte calışır.
Liebowitz Sosyal Fobi Olceği’nde belirlenen sosyal durumlar şu şekildedir.
Toplum icinde veya yalnızken de telefonla goruşme
Kucuk bir grup etkinliğinde yer alma
Toplum icinde yemek yeme
Toplum icinde bir şeyler icme
Otorite ile konuşma
Dinleyiciler onunde konuşma, rol yapma
Partiye/ eğlenceye gitme
Başkaları tarafından izlenirken calışma
Başkaları tarafından izlenirken yazma
Cok iyi tanımadığı biriyle telefonda goruşme
Cok iyi tanımadığı biriyle yuz yuze konuşma
Yabancılarla karşılaşma
Genel tuvaletleri kullanma
Birilerinin oturduğu odaya girme
İlgi odağı olma
Bir toplantıda hazırsızlık konuşma yapma
Yetenek, yeti veya bilgi testine tabi tutulma
İyi tanımadığı birine onaylamadığını veya aynı duşuncede olmadığını ifade etme
Cok iyi tanımadığı birinin gozlerinin icine bakma
Onceden hazırlanmış bir raporu bir gruba sozel olarak sunma
Romantik veya cinsel ilişki amacıyla biriyle tanışmaya calışma
Alınan bir malı parasını geri almak uzere iade etme
Parti / davet verme
Israrlı bir satıcıya karşı koyma
Toplumda gorulme oranı %3-13 arasında değişmektedir. Tum dunyada depresyon, alkol ve madde kullanım bozukluğundan sonra sosyal fobi 3 sırada gorulen kaygı bozukluğudur.
Sosyal fobiye; anksiyete, duygu durum bozukluğu, madde kullanım bozukluğu, bulmia nervoza eş tanı olarak gorulur.
Tedavisi: Kişiye (utanacak ne var) demek yetmez, profesyonel yardım gereklidir. Tedavide ilac ve psikoterapi (bilişsel davranışcı psikoterapi) uygulanır.

[h=2]İstanbul Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]