Diyabetli cocukların oğun duzeni nasıl olmalıdır? Bizlerin genellikle sağlıklı beslenme icin onerdiği duzen ana ve ara oğunlerin olduğu bir duzendir. Diyabetin beslenme tedavisinde oğun duzeni hem insulin tedavisine hem de diyabetlinin uyumuna bağlıdır. Geleneksel olarak onerilen insulin tedavisindeki beslenme 3 ana ve 3 ara oğunden oluşan bir oğun duzenidir. Ancak yoğun insulin tedavilerinde oğun duzeni cok daha bireysel olarak ayarlanabilmektedir. Oğun duzeni acısından burada aslında temel hedef diyabetlinin tedavisine uyumunu artırmaktır. Gunumuz teknolojisinin ve insulin ceşitlerinin gelişmesiyle beraber artık elimizde boyle bir imkan da bulunmaktadır. Sonucta diyabetli bir ara oğununu almak istemediğinde sizin onu beslenmesine yazmanız onun uyumunu artırmak bir yana dursun tamamen engelleyecektir. Diyabetli bireylerin beslenme tedavileri hayat boyunca devam eden bir tedavidir ve bu nedenle bizlerin doğrularıyla, onların yaşantıları arasında ortak bir payda da buluşmak gerekir.

Yoğun insulin tedavi nedir? Yoğun insulin tedavisi gunde 2'den fazla yapılan insulin uygulaması veya insulin pompa uygulamasıdır. Genellikle gece uzun etkili bir bir insulin ile bazal insulin dozu ayarlanır ve her ana oğun ile beraber o oğune denk gelecek bolus insulin dozları yapılır.

Hipoglisemide aileler veya cocuğun kendisi nasıl davranmalıdır? Hipoglisemi aslında onemli olmasından dolayı sakındığımız akut bir komplikasyondur. Hipoglisemide mutlaka mudahale edilmelidir. Zaten bilinc kaybı durumları icin mutlaka tum diyabetlilerde glukagon iğnesi bulunmalıdır. Ama bunun yanı sıra bilincin acık olduğu hipoglisemi durumlarında beslenme ile mutlaka mudahale edilmelidir. Kan şekeri 80'in altına indiyse oncelikle mutlaka kolay sindirilip kısa surede emilen karbonhidrat kaynağı alınmalıdır. Bunlar recel, bal, pekmez, sofra şekeri ve meyve suları olabilir. Cikolata bu grupta olan bir besin değildir ve hipoglisemide kullanılmamalıdır. Bu besinler alındıktan 15 dakika sonra kan şekeri takibi yapılmalıdır. Kan şekerinin yukselmeye başladığı gozlemlenmelidir. Bu aşamadan sonra bir sonraki oğune bir saatten fazla bir zaman dilimi varsa o zaman ek bir ara oğun almakta fayda vardır (1 dilim ekmek ve 1 kibrit kutusu kadar peynir veya 1 su bardağı sut ve biraz tuzlu kraker gibi).

Hiperglisemide aileler veya cocuğun kendisi nasıl davranmalı? Diyabetli cocuğun kan şekeri 250'nin ustunde değilse o zaman kan şekerini duşurmek icin bir miktar egzersiz yapabilir veya hekimi ile goruşup araya bolus insulin dozu yapabilir. Diyabetli karbonhidrat sayımı yontemini uyguluyorsa o zaman kendisi de bolus insulin dozunu ayarlayabilir veya bir sonraki oğununde ne kadar eksik beslenmesi gerektiğini belirleyebilir.

Karbonhidrat sayımı nasıl bir yontemdir? Karbonhidrat sayımı yonteminin temelinde karbonhidrat iceren yiyeceklerin miktarlarının kontrol edilmesi yatar. Kan şekerini asıl etkileyen besin oğesi karbonhidratlardır. Dolayısıyla bu yontemde diyabetli tuketmesi gereken karbonhidrat miktarını oğrenir. Boylece biraz daha esnek olarak oğunlerdeki beslenmesini ayarlama şansına sahip olur.

Kimler oğrenebilir bu yontemi? Oncelikle tedavisine dahil olmayı isteyen, sık kan şekeri kontrolu yapan ve yoğun insulin tedavisi alan diyabetliler oğrenebilir. Karbonhidrat sayımı eğitimi de kendi icinde 3 aşamalı bir eğitim modelidir.

Karbonhidrat sayımının 3 aşaması nelerdir? Birinci basamakta diyabetli besinlerin icerdiği arbonhidrat mıktarlarını ve bu miktarları sayma becerisini oğrenir. Karbonhidrat (CHO) sayımı eğitimi sık kontrollu ve tekrarlı bir eğitimdir. Birinci aşamada CHO iceren besinler, kan şekeri hedefleri, karbonhidratların kan şekerine etkileri, porsiyon olculeri, bireysel olarak tuketilmesi gereken karbonhidrat miktarlarıgibi konuların eğitimi verilir.
İkinci aşama bireysel yanıtların alındığı ve oğrenilenlerin pekiştiği bir aşamadır. Bu noktada bireysel kan şekeri yanıtları ve besin tuketimleri uzerinden tekrarlı ve detaylı bir eğitim verilir.
Ucuncu aşama artık ileri duzey karbonhidrat sayma becerisinin kazandırıldığı aşamadır. Bu aşamada diyabetli kullandığı insulin ile tukettiği karbonhidratları eşleştirmeyi oğrenir. Bu aşamaya gecilebilmesi icin diyabetlinin bazal insulin dozunun iyi ayarlanmış olması gerekir.
Bu aşamada diyabetli ne kadar insulin alırsa kan şekeri ne kadar duşer, ne kadar besin alırsa kan şekeri ne kadar yukselir gibi soruların bireysel yanıtlarını oğrenir. Boylelikle kendisi kan şekerine mudahale edebilecek duzeye gelir.

Bu yontemin avantaj ve dezavantajları nedir? Kan şekerine gore oğunde tuketilecek besin miktarının ayarlanması becerisini kazandırır. Oğrenmesi kolaydır, ancak sık kontrol gerektirir. Tek grup besine odaklanıldığı icin tek tip beslenmeye goturebilir. Dolayısıyla sağlıklı beslenmeden uzaklaşılmış ve komplikasyon riski artmış olur. Sık kan şekeri olcumu gerektiğinden maliyeti daha yuksektir. İstenmeyen kilo artışına sebep olabilir. Sağlıksız besin tuketimine yol acabilir. Hipoglisemi riski daha fazladır.
[h=2]Ankara Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]