Diyabetli cocuklara gercekten şeker yasak mı? Bu sorunun cevabı aslında diyabetli bireyde. Biz besinlerin omur boyu yasaklanmasından yana değiliz. Kontrol elden bırakılmadığı muddetce şeker de tuketilebilir. Burada onemli olan, beslenme tedavisinin kişiye ve onun yaşantısına uygun olmasıdır.

Diyabeti sadece şekerle bağdaştırmak doğru mudur? Diyabetin halk arasındaki adı şeker ama diyabeti sadece şekerle bağdaştırmak doğru değildir. Kişinin kan şekeri sadece şeker tukettiğinde yukselmez. Kan şekerimiz karbonhidrat icerikli her besinin tuketiminden sonra da yukselir. Dolayısıyla diyabetli bireylerin, ozellikle de diyabetli cocuklarımızın tukettikleri neredeyse tum yiyecek gruplarına dikkat etmeleri gerekir.

Hangi besinlerde karbonhidrat vardır? Sut ve yoğurtta
Ekmek ve nişastalı tum yiyeceklerde
Şekerli yiyeceklerde
Sebze ve meyvelerde

Şeker yasak değil ama bir sınırı var mıdır? Tabi ki tum beslenmemizde sınırlar olmalıdır. Sonucta hicbir besinin sağlıklı tuketimi sınırsız değildir. Aslında şeker tuketimi konusunda temel prensip gunluk enerji gereksinmesinin %5’i kadardır. Ancak bu değer iyi kontrol durumlarında veya ozel gunlerde vb esnetilebilir.

Tatlandırıcı kullanalım mı? Cocukların beslenmesinde tatlandırıcı kullanımından olabildiğince uzak durmayı tercih ediyoruz. Kimyasal bir urun vermektense o urunun doğalını ama daha az miktarda vermeyi tercih ediyoruz. Tatlandırıcılar yasak değil ama son care. Aynı şekilde piyasada satılan light urunler icin de gecerli. Light veya diyabetik urunlerle ilgili diyabetliler, ozellikle de cocuklar iyi eğitilmelidir. Bir urunun light olması şeker icermediği anlamına gelmemektedir. Ayrıca bu urunlerde sanayi tipi daha farklı tatlandırıcılar kullanılmaktadır. Orneğin fruktoz. Fruktoz normalde yediğimiz tum meyvelerde bulunan doğal bir şekerdir. Ancak bu urunun sanayi tipi, kan yağlarına olumsuz etki ediyor. Diyabetlinin beslenme eğitiminde de tatlandırıcı kullanımı ayrı bir konudur. Diyabetlilerin herşeyden once bilincli tuketici olmaları ve besinlerin etiket bilgilerini okumaları gerekiyor. Yine altını cizelim; yasak değil ama bilincli ve kontrollu tuketim şart.

Tatlandırıcılar arasında fark var mı? Evet tatlandırıcılar birbirlerinden farklıdır. Enerji iceren tatlandırıcılar olduğu gibi icermeyenleri de vardır. Sorbitol , mannitol, gibi sonu –ol ile biten tatlandırıcılar aslında şeker alkolleridirler ve bir miktar enerji icerirler. Bu tatlandırıcıların laksatif yani ishal yapıcı etkileri vardır, ayrıca sorbitolun gozde katarakt oluşturma etkisi vardır.
Enerji icermeyen tatlandırıcılar ise aspartam, asesulfam-K, sakkarin, siklamat gibi tatlandırıcılardır. Bu tatlandırıcıların ise pişirilmemeleri gerekiyor. Pişirildiklerinde yapıları bozuluyor ve acı metalik bir tat bırakıyorlar.

Cocuklarımız Proteinleri Nasıl Almalı? Diyabetli cocukların da protein gereksinimleri diyabetli olmayan cocuklarınki kadardır. Buyume ve gelişmenin devam ettirilmesi icin yeterli protein alımı son derece onemlidir. Protein kaynağı olarak kaliteli protein kaynaklarını tuketmek onemlidir. Yumurta, et, sut ve yoğurt gibi besinler, bunlar yoksa kurubaklagil tuketimi kontrollu bir şekilde artırılmalıdır. Kurubaklagiller aynı zamanda yuksek oranda karbonhidrat da icerirler ve bu sebeple et urunlerinden daha farklı olarak kan şekerine etki ederler. Protein gereksinimi diyabetik komplikasyonlar gelişmediyse normal gereksinim kadardır. Şayet mikroalbuminuri, nefropati gelişimi soz konusu ise o zaman protein miktarı da azaltılmalıdır.

Yağ tuketimi nasıl olmalıdır? Diyabetli bireylerde aterosklerotik hastalık gelişme riski yuksektir. Diyabet koroner arter hastalık riskini 3-4 kat artırmaktadır. Bu nedenle gunluk yağ alımına son derece dikkat edilmelidir. Doymuş, yani katı yağları azaltmak gerekiyor. Fazla yağ alımı hem tuketildiği oğunde kan şekeri değerlerinin gec yukselmesine sebep olup insulinin etki zamanlarıyla tutarsızlık oluşmasına sebep olur. Ayrıcai, uzun vadede yuksek yağ alımı yağlanma ve kilo artışı ile sonuclanır. Kilo artışı da diyabetin tedavisini olumsuz etkilemektedir.

Diyabette vitamin / mineral takviyesi gerekli midir? Diyabetlilerin, ozellikle de cocukların beslenmeleri surekli kontrol edilmektedir. Dolayısıyla vitamin ve mineral acısından bir yoksunluk yaşamazlar. Bu sebeple mutlaka bir takviye yapmaya gerek yoktur. Ancak antioksidant desteği yarar sağlayabilmektedir.

Posa nedir? Bitkisel kaynaklı besinlerin, sindirilemeyen oligosakkaritler, nişsata olmayan polisakkaritler, direncli nişastadan oluşan bileşiklerdir. Doğal posanın en iyi kaynakları kurubaklagiller, sert kabuklu meyveler,tahıl urunleri, sebzeler ve diğer meyvelerdir.

Posa alımı ne kadar onemlidir? Posanın kan şekerine olumlu etkileri vardır ve bu sebeple diyabette de onemi buyuktur. Posa hem karbonhidrat emilimini yavaşlatarak kan şekerinin hızlı yukselmesini engeller hem de kolesterol ve trigliserit duzeylerini duşurmeye yarar. Aynı zamanda tokluğu artırır ve bağırsak sağlığını korur. Ancak, ozellikle cocuk beslenmesinde posa alımının fazlasına da dikkat etmek gerekiyor. Cok yuksek oranda posa alımı ne yazık ki demir , cinko, magnezyum , kalsiyum gibi bazı minerallerin emilimini engelliyor. Bu konuda gunluk onerilen posa miktarı 1000 kaloriye 10-13 g posadır. Ornek vermek gerekirse 1 porsiyon kurubaklagilde 12 g posa bulunur, 1 porsiyon sebze ve meyve de ise 2 g posa bulunur .

[h=2]Ankara Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]