Sorularla hamilelikte beslenmeHamilelikte donem donem beslenme nasıl olmalıdır ?
Gebelikte donemsel olarak değişen bir beslenme şekli yoktur . Hamilelik surecinin genelinde nasıl beslenildiği onemlidir .Hamilelerin bir gun icersinde tukettikleri besinler ve miktarları ihtiyaclarını karşılamalıdır. Ancak oğun duzenini de oluşturmak onem taşır. Ana oğunlerle birlikte ara oğunleri de unutmamak gerekir. Oğunler atlanmamalı veya geciştirilmemelidir.
Kahvaltılar onemli…Geciştirmek yerine biraz daha vakit ayırıp kahvaltıyı duzenli yapmak gerekir. Vakit varsa sut , peynir ( cok yağlı olmayanlarından ) , mevsimine uygun soğuş sebze ( yazın domates , salatalık , biber; kışın maydanoz , marul , roka gibi yeşillikler ) ve ekmekten oluşan bir menu veya daha da kolayı bunlardan oluşmuş bir sandwich tuketilebilir. Sabah sut icilemiyorsa gun icersinde başka bir yerde telafi edilmelidir. Cay besinlerdeki demirin emilimini engellediğinden tercih edilmemelidir ancak kuşburnu gibi C vitamin iceriği yuksek bitki cayı icilebilir. Diğer bitki cayları ozellikle adacayı riskli olabileceğinden tercih edilmemelidir. Bebek duşuklerine neden olabilircvbnmoc..
Oğle ve akşam yemeklerine corba gibi hafif yiyeceklerle başlamak hamile annenin mide sağlığı icin uygundur. Sebzeler hem vitamin-mineral deposu hem de kalorilerinin duşuk olması sebebiyle rahatlıkla tuketilebilir. Kullanılan yağın cok olmamasına dikkat edilmelidir.
Et miktarı her gun kişiye gore değişmekle birlikte ortalama 150 gr. et yeterlidir. Tavuk , balık veya kırmızı et olarak donuşumlu tuketilmelidir.
Hamile annenin vitamin-mineral ihtiyacı yuksektir. Bu nedenle hazırlanan yiyeceklerde vitamini kaybetmemek icin doğru pişirme şekilleri kullanılmalıdır. Kızartma , yuksek ısıda pişirme , kavurma gibi yontemler kanser riskini arttırdığı gibi besinlerin butun vitaminlerini kaybetmesine neden olur .
Aslında herkesin her zaman uygulaması gereken beslenme kurallarını hamile anneler doğacak bebekleri icin uygulamalıdırlar.
Hamilelik sırasında bebek annenin beslenmesinden nasıl etkilenir ? Doğum sonrasında da bu durum devam eder mi ?
Bebek annesinden her turlu vitamin ve mineral ihtiyacını karşılar . gerekirse annenin dişlerinden kalsiyumu ceker ama yine de karşılar. Bu nedenle anneler bebekleri icin değil daha cok kendileri icin beslenirler. Depoda bir yetersizlik oluşturmamaya calışılmalıdır . bundan dolayı beslenirken annenin ihtiyacları doğru karşılanmalıdır . Emzirme doneminde ise durum biraz daha değişir. Annenin aldığı vitamin , mineral veya zararlı katkılar vs . anne sutu yoluyla bebeğe gecebilir. Bu nedenle emziklilik donemi daha dikkat edilmesi gereken bir donemdir.
Hamilelik doneminin rahat gecirilmesi ile beslenme arasındaki ilişkiden bahseder misiniz ?
Oncelikle alınan kilo buyuk onem taşır . Fazla kilo durumlarında anne daha zorlu bir hamilelik gecirir. Nefes alması gucleşir , uyku kalitesi duşer , hareket kabiliyeti azalır. Fazla kilo hamilelik doneminde bazı hastalıkların da ortaya cıkmasına neden olabilir. Gestasyonel diabet ( Hamilelik şekeri ) gibi. Bu nedenle gebeliğin başından itibaren doğru kilo artışı ile sağlıklı bir hamilelik gecirilmeye calışılmalıdır .
Hamilelik suresince alınması gereken minimum ve maksimum kilo oranı ne kadar olmalıdır ? Maksimum seviyenin uzerine cıkılmaması icin genel olarak nelere dikkat edilmelidir ?
En ideal kilo alımı 9-13 kilo civarıdır . cunku bu kadarla bebek ve annede herhangi bir yetersizlik olmadan sağlıklı bir hamilelik gecirilebilir. Altında kalmak bebekte de yetersizlikler oluşturabilir. Fazlası bebeğe fayda etmeyeceği gibi sadece anneyi yorar .
Şeker hastalığı olan hamileler nelere dikkat etmelidir ?
Diabetes Mellitus ( şeker hastalığı ) ceşitli sebeplerle kan şekeri seviyesinin ayarlanamadığı bir hastalıktır. Buna bazen kandaki şekeri dengeleyen insulin hormonun yetersizliği bazen de yokluğu neden olur. Ortaya cıkış nedenleri değişsede belirtileri cok yemek yeme , sık idrara cıkma , cok su icmedir. Şeker hastalığı bazen ilk kez gebelikte ortaya cıkar. Buna gestasyonel diabet yani gebelik şekeri denir. İster onceden şeker hastası olsun ister hamilelikte şeker tanısı konsun beslenmeye cok dikkat edilmesi gerekir. Kan şekerindeki ani değişimler anne karnında bebek olumlerine bile neden olabilir. Bu nedenle hamilelik doneminde uygulanan beslenme programı cok onemlidir.
Anne adayının kan şekerinin dengede kalabilmesi icin yediği besinleri şeker miktarı onemlidir. Sadece cay şekeri olarak bildiğimiz şeker değil ; ekmek , pilav , makarna gibi karbonhidratlı besinler de parcalanıp şekere donerler. Bu nedenle yemek secimlerine dikkat edilmelidir.
Ana oğunlerin dışında ara oğunler de cok onem taşır. Kan şekerini dengeler. Ama ara oğunlerde sectiğimiz besinlerin iceriği tek başına karbonhidrat olmamalı. Yanında mutlaka proteinli bir besin de almak gerekir. Proteinli yiyecekler karbonhidratın kana gecmesini yavaşlatır. Ornek verecek olursak ekmeğin yanında peynir , meyvenin yanında sut , pilav-makarnanın yanına ayran veya yoğurt uygun olur. Bu şekilde kan şekerini kontrol etmek daha kolay olacaktır.
Secilen karbonhidratların turune dikkat edilmelidir. Beyaz ekmek , pirinc , makarna gibi kan şekerini hızlı yukseltecek besinler yenine kepekli ekmekler , tam tahıllı ekmekler , kepekli pirinc veya makarna , bulgur daha uygun besinlerdir. Bunlar ayrıca lifli – posalı oldukları icin kana gecişleri yavaştır . hamilelikte cok sık gorulen kabızlık şikayeti icin de iyi birer yardımcıdırlar.
Şeker metabolizması yağ ile birebir ilişkilidir. Fazla yağlı besinleri tuketmemek gerekir. Hic yememek te doğru değildir. Bu kez yağda eriyen A , D, E , K vitaminleri vucutta emilemez. Yemekler aycicek , soya , mısırozu gibi bitkisel sıvı yağlarla; salatalar zeytinyağı veya fındıkyağı ile hazırlanmalıdır. Yağlar ne kadar sağlıklı olursa olsun fazlası hem şeker hem de kan kolesterolu icin tehlikeli olabilir. Ayrıca kilo aldırabilir.
Meyveler hem vitaminli hem de sindirimin calışmasına yardımcı besinlerdir ancak şeker hastası olan bireylerin meyve secimleri onemlidir . muz , şeftali , uzum , kayısı gibi cok şekerli meyvelerin yerine elma , armut , portakal , mandalina , greyfurt , erik gibi daha az şekerli meyveleri secmeli ve yanında mutlaka sut- yoğurt urunu tuketmelidir.
Şeker hastalarının ette bir sınırlaması yoktur. Yaklaşık 150 – 200 gr. kadar tuketilebilir ancak etler yağsız olmalıdır ve uygun pişirme yontemi olan ızgara , fırın veya tencere yemeği şeklinde hazırlanmalıdır.
Susama ihtiyacları fazla olabilir. Bu ihtiyacı en iyi su karşılayacaktır . meyve suları tercih edilmemelidir cunku coğu şeker icerir. Bitki caylarının secimi doğru yapılmalıdır. Ihlamur , kuşburnu gibi caylar uygundur . bu caylara şeker kullanmamak gerekir. Hamilelik doneminde her turlu katkıdan uzak durulduğu icin tatlandırıcı kullanmamalıdır. Caylar ve diğer icecekler şekersiz icilmelidir.
Piyasada şeker hastalarına uygun bircok diabetik urun bulunmaktadır. Almadan once etiketler iyice okunmalıdır. Hamileler icin uygun katkılar icermeyebilirler. Bu nedenle beslenme uzmanına veya doktora danışmadan bu urunler kullanılmamalıdır.
Şeker hastalığı olan anne adayları icin en iyi haber zorunlu olarak sağlıklı beslenmek zorunda olmalarıdır. Aslında herkesin uygulaması gereken beslenme şeklini onlar zorunlu uygulamalıdırlar. Uygun ilac tedavisi ve beslenme duzeniyle cok sağlıklı ve sorunsuz bir hamilelik gecirilebilir…
Hamilelik sırasında ve sonrasında anne ve bebek sağlığını olumsuz etkileyecek , kacınılması gereken beslenme alışkanlıkları nelerdir ?
Yağlı hamur işleri , kekler , tatlılar mumkun olduğu kadar beslenmede yer almamalıdır. Gereğinden fazla kalori ve yağ alımına neden olurlar . kilo alımını kolaylaştırırlar.
Tuz mumkun olduğu kadar sınırlandırılmalıdır. Gunde maksimum 2 gr. tuz alınmalıdır . Tansiyon problemi yaşamayan hamileler bile sınırlı kullanmalıdır . odemlerin artmasına neden olurlar. Gebelik donemi icersinde hipertansiyon riskini arttırırlar.
Şekere vucudun hic ihtiyacı yoktur. Sadece cok sevildiği icin tuketilebilir ancak vucutta insulinin gereğinden fazla salgılanmasına neden olur. Diabet ( şeker hastalığı ) riskini arttırırlar.
Hazır gıdalara cok dikkat edilmelidir. Ambalajlı gıdalardan mumkun olduğu kadar uzak durulmalıdır . katkı maddesinin ne olduğu bilinmeyen gıdalar tuketilmemelidir. Tatlandırıcılar hamile anne icin riskli olabilir. Riskli olduğu icin alınmamalıdır.
Midede hassasiyet olabileceği icin baharatlar secilerek tuketilmelidir. Acı baharatlar yenmemelidir.
Kafeinli icecekler uyarıcıdır. Bebeğe gecebilir. Bu nedenle cay , kahve , kolalı icecekler gibi kafeini yuksek icecekler tuketilmemelidir.
Doğumdan sonraki donemde sutu arttırmak icin nasıl beslenilmelidir ? sutu arttırıcı ozellikle tavsiye ettiğiniz bir besin , meyve vs. var mı ?
En onemli kaynak sudur . Sıvı ihtiyacı doğru karşılandığında sut yeterli miktarda salgılanır. Bunun dışında sutun kalitesini arttırmak icin sebze , meyve , et urunleri , sut urunleri yeterli miktarda alınmalıdır . Doğru beslenip ihtiyac karşılanır sutun miktarıyla birlikte kalitesi de artar . Gebelik doneminden farklı olarak gunluk enerji ihtiyacı + 500 kalori olarak değişir . Bunun uzerine cıkıldığında kilo alımları başlar . Ozellikle bir besin sutu arttırmaz . Bunu en iyi annenin kendisi fark eder. Cunku her besinin her vucutta verdiği reaksiyon farklıdır .
Halk arasında sutu arttırmaya dair pek cok hurafe var . mesela yaygın olarak bilinen tatlı ve şekerli gıdaların fazla tuketilmesi gercekten sutu arttırır mı ? kacınılması gereken hurafeler nelerdir ?
Emziklilik doneminde anneyi en cok yoran konulardan biri anne sutudur . Herkesin bu konuyla ilgili bir yorumu vardır . Anne tum bu bilgi kirliliği arasında ne yapacağını şaşırır. Şekerli gıdalar sadece kalori yukler , sutu arttırmaz. Annenin gereksiz kilo alımlarına neden olur . Emzirme doneminde tatlı ihtiyacı artar ancak bunları daha doğru şekerlerden almak gerekir. Meyve gibi. Ozellikle kuru meyvelerle birlikte fındık , ceviz veya badem birlikte tuketildiğinde tatlı ihtiyacı karşılandığı gibi dengeli bir ara oğun oluşturulur .
Doğum sonrası fazla kilolardan kurtulmak icin diyet yapan pek cok anne var. Diyet icin uygun donem ne zamandır ?
İlk bir yıl anne sutu verilmesi onerildiğinden annenin diyet yapması uygun olmaz. Ancak doğumdan cok kilosu kalan anneler bir an once kilolarını vermek isterler. Bu nedenle diyet onerilmez ancak mutlaka doğru beslenme tavsiye edilir. 1 yıl icersinde bebek yeterince anne sutu alacağı ve annenin hormonları yeniden oturacağından daha kolay diyet yapılabilir. Ancak doğru ve duzenli beslenen anneler zaten her ay 1-1.5 kilo kaybederler. Bu nedenle bir yıl sonra da kilolarının coğunu vermiş olurlar . Diyet yapmak anne sutunu azaltabilir bu nedenle risklidir.





[h=2]İstanbul Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]