Neurofeedback uygulaması, beyin dalgaları ve bunların amplitudlerinin goruntulenmesi ve geribildirim yoluyla kişinin beyin dalgaları uzerinde denetim kazanmasını sağlayan bir yontemdir. Neurofeedback uygulaması hakkında Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan calışmalarda, “Brain Aerobic” yani beyin aerobiği terimi kullanılmaktadır.

NEUROFEEDBACK TERAPİSİNİN OZELLİKLERİ

Nasıl kalbin elektriksel aktivitesinin gozlenmesi icin kalp EKG’si cekiliyorsa, beyin dalga amplitudlerinde değişiklik yaratan durumları tespit etmek ve bunları duzenlemek icin Neurofeedback uygulanır. Neurofeedback uygulamasında beynin elektriksel aktivitesi ve beyin dalgaları, bilgisayar ekranında gozlenebilir hale getirilmektedir. Norofeedback uzmanı, kişinin gorunur hale getirilen beyin dalgalarını ekranda izler ve normale gore sapma gosteren değerleri belirleyerek seansa ozel olarak bir calışma protokolu duzenler. Noroterapi seansı sırasında, ses ve goruntulu uyaranlar ile kişiye geribildirim verilerek, tepkilerini kontrol etmeyi oğrenmesi sağlanır. Bu uygulama, beyinin bisiklete binmeyi oğrenmesine benzetilebilir. Neurofeedback, kişinin dağınık ve kontrol dışı calışan dikkat sistemini, belirli protokolleri uygulayarak, daha verimli calışmasını sağlamaktadır.


Neurofeedback ilacsız bir uygulamadır. Kişiye dışarıdan elektrik, ilac ya da başka bir madde verilmez. Sadece saclı deriye yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla beyin dalgaları ve beynin elektrik aktivitesinin ekranda goruntulenmesi sağlanır.

NEUROFEEDBACK HANGİ DURUMLARDA UYGULANIR?


Neurofeedback bircok alanda kullanılabilen bir yontemdir. Stres yonetimi, dikkat dağınıklığı, ozel oğrenme gucluğu gibi durumlarda neurofeedback kullanılmaktadır. En yaygın neurofeedback uygulama alanı ise, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’dur. Ozellikle, ilac tedavisini tercih etmeyen, ceşitli nedenlerle ilac tedavisinin kullanılamadığı veya ilac tedavisine ara verilen DEHB’li cocuk ve ergenlerde neurofeedback tercih edilmektedir.

DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB) ve NEUROFEEDBACK

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nda beyin elektrik aktivitelerinde sıklıkla “kortikal yavaşlama” olarak adlandırılan farklılıklar bulunmaktadır. Bu kişilerde, beynin on bolgesi olan prefrontal kortexte, duşuk frekanslı Theta dalgalarının amplitudlerinde artış ve yuksek frekanslı Beta dalgalarının amplitudlerinde duşme gozlenmektedir. Neurofeedback sırasında uygulanan protokoller, beyindeki Theta ve Beta dalga amplitudlerinin normal değerlere ulaşmasını sağlamaktadır.

DİKKAT EKSİKLİĞİ ve BEYİN DALGALARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Beyindeki Theta dalgaları, dikkatin dağınık olduğu durumlarda artar. Beta dalgaları ise konsantrasyon ve odaklanılmış dikkat ile ilişkilidir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan bireylerde, beyin Theta dalga amplitudleri normal değerlere gore yuksek, Beta dalga amplitudleri ise normale gore duşuktur.

NEUROFEEDBACK İLE DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB) TEDAVİSİ

DEHB’li bireylerin beyin dalgalarındaki Theta/Beta oranı artmıştır. Bu da, duşuk uyanıklık durumu ve odaklanma sorunları ile ilişkilidir. Neurofeedback seanslarında, tek başına Theta dalgalarının amplitudunu azaltmaya yonelik protokoller uygulandığı gibi, iki ayrı dalga boyuna etki edecek olan ve Theta/Beta oranında azalma sağlanmasına yonelik protokoller de uygulanabilmektedir. Noroterapist, her seansta kişiye ozel bir protokolu secerek, uygulanmasını sağlatmaktadır.

NEUROFEEDBACK İLE BEYİN DALGALARINI KONTROL ETMEYİ OĞRENMEK

Neurofeedback, beynin bir ceşit yeniden oğrenme yontemidir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan bireylere beyin dalgaları hakkında gercek zamanlı geribildirimler verilerek, odaklanılmış ve surdurulebilir dikkatin nasıl sağlanacağı ve devam ettiricekleri oğretilir.

NEUROFEEDBACK KAC YAŞINDAN İTİBAREN UYGULANABİLİR?

Neurofeedback, noroterapistin yonlendirmesine uyum sağlayabilecek cocuklardan erişkinliğe kadar her yaş grubunda uygulanabilir.

NEUROFEEDBACK SEANS UYGULAMASI HANGİ SIKLIKTA VE HANGİ SUREDE YAPILIR?

Neurofeedback, her bireyde farklı surede ve farklı oranda fayda sağlayacaktır. İlk olumlu etkinin gozlenmesi yaklaşık olarak 10-12. seans sırasında olmakla birlikte, sağlanan fayda duzeyine gore seans sayıları duzenlenmektedir.

Neurofeedback seanslarının uygulama sıklığı olarak hafta 1 ya da 2 seans uygulaması, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da yayınlanan klinik calışmalarda onerilmektedir.

DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN BİREYLERDE NEUROFEEDBACK UYGULAMALARI HAKKINDA, AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ve AVRUPA’DAKİ GUNCEL BİLİMSEL MAKALE VE YAYINLARDAN ORNEKLER:

1-Neuroscience & Medicine, 2011, 2, 78-86
2-Appl Psychophysiol Biofeedback. 2003 Mar;28(1):1-12.
3-Neurosci Lett. 2006 Feb 20;394(3):216-21
4-Expert Rev Neurother. 2012 Apr;12(4):447-60.
5-http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3128749/
6-J Child Psychol Psychiatry. 2009 Jul;50(7):780-9
7-Eur Child Adolesc Psychiatry. 2011 Sep;20(9):481-91.
8-Z Kinder Jugendpsychiatr Psychother. 2010 Nov;38(6):409-19
9-Clin EEG Neurosci. 2009 Jul;40(3):180-9.
10- Archives of Neuropsychiatry 2011; 48: 94-102
Dr. Bora Kucukyazıcı


[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]