Cene protez uzmanı sert damaktan ameliyat olacak hastayı onceden group muayene ederse, ameliyat sonrası hastaya yapılacak protezin daha başarılı olabilmesi icin tumor cerrahına bazı onerilerde bulunabilir. Cerrahi obturator hazırlayabilir (cerrahi obturator hasta ameliyatta iken rezeksiyondan sonar takılır ve hasta ameliyattan uyanınca eskisi gibi konuşabilir, cerrahı izin verdiğinde ağızdan su icebilir hatta ağızdan beslenebilir. İyileşme surecinde araobturator ve daimi obturatorlar yapılarak hastanın takibi surdurulur. Hicbir hasta, hicbir ağız, hicbir cene rezeksiyonu ve rezeksiyon sonrası oluşan defektler birbirine benzemez. Ameliyat sonrası geri kalan sağlıklı dişler,dokular, defektin (rezeksiyonun) sınır ozellikleri, buyukluğu ve derinliği protezin yapım yontemini ve başarısını etkiler. Her vakaya ozel tedavi planı ve uygulamalar yapılmalıdır.
YUMUŞAK DAMAK DEFEKTLERİNDE CENE-PROTEZ UZMANININ ROLU
Yumuşak damak defektlerinde hastanın tekrar anlaşılır konuşabilmesi icin, cene protezleri uzmanının yumuşak damak-yutak fonksiyonel birleşimini tekrar sağlamak sorumluluğu vardır. Bunu yapabilmek icin konuşma mekanizmasının bilinmesi gerekir. Yumuşak damak ve diğer damak-yutak defektlerinde ve yetersizliklerinde yapılan obturator protezleri kısaca şoyle sınıflandırılabilir.
1. Tam yumuşak damak defekti :Tumorun cerrahi olarak cıkartılması sonucu veya cerrahi olarak kapatılmamış doğumsal yarık damak.
2. Arka sınır orta hat(median): Tumorun cerrahi olarak cıkartılması veya cerrahi olarak kapatılmış ancak uzunluğu yetersiz kalan doğumsal yarık damak.
3. Arka sınır yan(lateral): Tumorun cerrahi olarak cıkartılması ile oluşan defect.
4. Orta (median) yumuşak damak defekti: Tumorun cerrahi olarak cıkartılması sonucu olur. Doğal yumuşak damak-yutak fonksiyonu korunmuştur. Defektin yumuşak damaktaki sınırları hareketlidir. Protez ile ikinci bir (yutak gibi) fonksiyonel kapak oluşturulmalıdır.
Yukarıda anlatılan rezeksiyon sınıflarında yapılan protezlerin her birinin yapım tekniği farklılık gosterir. Zamanlama yonunden de hemen, geciktirilmiş ve daimi konuşma protezleri yapılmalıdır.
Ozel obturator protezler icinde: 1. Damak kaldıran (palatal lift) protezler, sinirsel hastalıklarda ve cerrahi sonrası doğumsal yarık damaklarda yetersiz boy ve hareket varsa yapılabilir. 2. Burun arkası (meatal) obturatorlar ise sert ve yumuşak damaktan cerrahi olarak tumor cıkartılması sonucunda ve cerrahi olarak kapatılmamış sert ve yumuşak damak yarıklarında yapılabilir.
Gunumuzde implant tutuculu ve destekli obturatorlar yapılabilmektedir. Bircok vakada implantlarla protezlerin başarısı artmaktadır.
Doğumsal yarıkdamak-dudak (cleft lip and palate) hastaları da doğumlarından erişkinliklerine kadar değişik alanlarda uzmanlardan oluşan birtakım tarafından takip edilir.Takım elemanlarından bazıları plastikcerrah, odiyolog, genetikuzmanı, orthodontist, KBB uzmanı, cocukdoktoru, cocukdişhekimi, konuşma uzmanı ve cene protezleri uzmanıdır.
Yenidoğan yarıkdamak-dudak bebeklerine takımdaki ilgili uzmanlar gerekli gorur ve onerirlerse cene protezleri uzmanı bebeğe beslenmeplağı (feeding –appliances) yapabilir. Bebek beslenme plağı ile cok daha iyi emebilir, beslenmesi, kilo alması kolaylaşır. Sert damak cerrahi olarak cocukluk doneminde kapatılmadığı vakalarda kalıcı konuşma bozukluğu olmaması icin konuşma uzmanının onerisiyle obturator yapılmalıdır. Coğu zaman ortodontik edavi ile birlikte olur. Cocuklukta konuşma alışkanlıklarının kazanıldığı donemde sertdamakta (clefte) acıklığa uzun sureli izin verilmemeli obturator yapılmalıdır.
Cerrahi ile kapatılmamış erişkin yarıkdamak hastalarında ağızın durumuna gore sabit ve muteharrik protezler yapılır. Bu hastalarda diş implantlarından daha sık yararlanılabilir.

[h=2]Ankara Diş Hekimi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]