Sonbahar ayları ile birlikte alerjik hastalıklarda da bir artış gorulmektedir. Ozellikle gecmeyen oksuruk ve geniz akıntısı burun tıkanıklığı gibi şikayetler ilkbahar ve yaz aylarının bitmesine rağmen devam ettiği hatta şiddetlendiği gorulur. Peki bu şikayetler nicin tekrar artış gostermektedir sorusunun cevabı son bahar aylarında artış gosteren kufler ev tozları veya ragweed gibi yabani ot polenlerinin artması olabilir.
İlk baharda polenlerin yapmış olduğu rahatsız edici alerjik şikayetleri son baharda kuf mantarları ustlenmiştir. Tabii ki sadece kuf mantarları değil ev tozu ve ragweed gibi yabani otların yol actığı polenler de alerjik şikayetlerin artışına yol acar.
Sonbahar ayların başlaması ile birlikte burun kaşıntısı, akıntısı, tıkanıklık ve hapşurma şikayetleri ile kendine gosteren alerjik rinit coğu kez havaların soğuması ve grip salgınlarında artması ile birlikte oluşan mevsimsel grip ile karıştırılabilir. Mevsimsel grip alerjik rinit şikayetlerini kotuleştirebildiği gibi ciddi astım ataklarına da yol acabilir.
Son baharda daha fazla kapalı ortamlarda vakit gecirmek ve kaldığımız ortamdaki camaşırların kurutulması veya neme yol acabilecek olan nem yapan cihazların kullanılması da alerjik rinit şikayetlerinin artmasına yol acabilir.
Son baharda alerjisinin nedenleri nelerdir ?
Sonbahar aylarının girmesi ile birlikte yağmurlar ve yaprakların duşmesi cok guzeldir fakat kuf mantarlarının da doğada artığı bir donemdir. Alerjik rinit ve astımlı hastalarda sonbahar ayları burun akıntısı, hapşırmalar, gozlerde kızarıklıklar ve kaşıntılar nefes darlığı oksuruk gibi uykusuz geceler ve sonrasında da gun icinde devam eden yorgunluk anlamına gelebilir. Yağmurlarla birlikte bitkilerin curumesi ve sonrasında kufleri havaya yayılması sonbaharda alerjik şikayetlerin artışının en onemli nedenidir.
İlkbahar aylarında ot ve ağac polenlerine bağlı olarak oluşan şikayetler sonbaharda ozellikle ağustos eylul ekim aylarında polen vermeye başlayan ragweed gibi yabani ot polenlerinin artışına bağlı olarak oluşur. Son baharda yabani ot polenlerin alerjik rinit ve astım şikayetlerinin artışına yol acabilir ayrıca ozellikle ragweed polen alerjisi olanlarda muz,kavun ve kabak gibi gıdalara da hassasiyet ağız icinde kaşıntı vucutta kızarıklık kabarıklık gibi şikayetler olabilir.
Sonbahar ve ilkbahar aylarının geciş donemlerinde ev tozlarına bağlı şikayetlerin arttığını biliyoruz. Ev tozu alerjisinin sonbahar aylarında şikayetlerde artışa yol acabileceğini unutmamak gerekli havadaki nemin artmasıyla ev tozlarının coğalmasına bağlı olarak şikayetlerde de artış gorulebilir. Bu aylarda ev tozu alerjisi olanların daha duzenli ilac kullanması ve onlemlerini artırması gereklidir.
Son bahar alerjisinin belirtileri nelerdir ?
Yaz aylarının bitmesi ile birlikte evde daha fazla zaman gecirmeye başladığımız son bahar aylarında ozellikle okullarında acılması ile birlikte cocuklarda kuf ve ev tozu alerjilerine bağlı şikayetlerin ortaya cıktığını goruyoruz.
Burun akması
Sulu ve kaşıntılı kırmızı gozler
Hapşırma
Oksurme
Kaşıntılı ve şiş burun
Gozlerin altında koyu halkalar alerjik şikayetlerin başladığını gosterir.
Oksuruk son bahar aylarında kendini gosteren alerjinin ilk belirtisi olabilir bu yuzden hastaların gecmeyen oksurukleri var ve her ilk bahar ve son bahar aylarında ortaya cıkıyorsa alerji duşunmek gerekir bunun dışında son bahar aylarında kendini hissettiren mevsimsel grip salgınları da alerjik şikayetlerin alevlenmesine yol acabilir. Mevsimsel grip salgınları ile birlikte oksuruk şikayetleri astım ataklarına ve buna bağlı hastane yatışlarına yol acabilir. Koku hissi kaybı varsa, sarı yeşil akıntı oluyorsa, tek taraflı burun tıkanıklığı varsa, ciddi bir yuksek ateşe yol acıyorsa enfeksiyon aklımıza gelmelidir.
Sonbahar alerjilerinin tanısı nasıl konulur ?
Sonbahar ayları ile birlikte ortaya cıkan burun akıntısı kaşıntı tıkanıklık hapşırık, gozlerde sulanma ve oksuruk nefes darlığı gibi şikayetler alerjik rinit ve astım belirtileridir.
Alerjik rinit kişilerin hem sağlık hem de sosyal yaşantısını etkileyip hayat kalitesini bozan ciddi bir sağlık sorunudur. Alerjik rinit sadece burun akıntısı kaşıntısı tıkanıklık ve hapşırma şeklinde kalmaz ne yazık ki ileri yıllarda diğer sağlık sorunlarını beraberinde getirir. Alerjik rinit belirtileri olan yetişkinlerde alerjik rinit teşhisi konulması icin iyi bir hikaye alınması ve alerji testleri yapılması gerekir
Sonbaharda gorulen alerjik rinit teşhisi icin oncelikle detaylı bir hikaye alınır. Yetişkin hastalarda sonbahar alerjilerinin hikayesi genellikle alerjik rinit ile başlar alerjik astım ile sonlanır. Burun akıntısı, tıkanıklık, kaşıntı ve sık hapşırma şikayetleri başladıktan sonra genellikle ileriki donemde burun tıkanıklığı daha belirgin hale gelir ve ağızdan nefes almaya başlanır. Cocuklarda ağızdan nefes almaya bağlı olarak geniz eti buyumesi gorulur. Ağızdan nefes almanın başlaması ile birlikte ileride hem yetişkinlerde hem de cocuklarda sinuzit farenjit ve kulak iltihabı kulakta dolgunluk hissi gibi şikayetleri eklenir ve zamanla gecmeyen bir geniz akıntısı ile birlikte oksuruk şikayetleri başlar. Alerjik rinit tedavi edilmezse bundan sonra artık nefes darlığı hırıltı nefes alma oksuruk şikayetleri ile birlikte astım oluşmaya başlar. Erken donemde alerjik rinit tanısı koymak cok onemlidir. Sonbahar aylarında başlayan şikayetler yıl boyu devam edebilir.
Sonbahar aylarında başlayan şikayetlerin tanısını koymak icin alerji uzmanları tarafından alerji testleri yapılması gereklidir.
Sonbahar Alerjisinin Teşhisinde Hangi Testler yapılır ?
Sonbaharda ortaya cıkan alerjik rinit teşhisi icin bazı testler yapılır. Bu testler icinde en onemlisi alerji deri testleridir. Alerji testleri her yaşta yapılabilmekle birlikte alerjik rinit teşhisi icin genelde 2-3 yaşından sonra tum yetişkinlerde yapılabilir. Alerji testi icin en cok deri prick test dediğimiz ciltten yapılan testler tercih edilir fakat bazen deri testi yapılamayan hastalarda kandan da alerji testleri yapılabilir. Ciltten yapılan testler daha doğru sonuc vermektedir. Alerji testi dışında alerjik astım şuphesinde solunum fonksiyon testleri gerekebilmektedir.
Sonbahar alerjisinin tedavisi nasıldır ?
Sonbaharda gorulen alerjiler icinde alerjik hastalıkların hepsinde gecerli olan alerjenden korunma ve onlem, ilac tedavisi, alerji aşısı, tamamlayıcı tedavi gecerlidir.
Sonbaharda ozellikle kuf ve ev tozlarının artışına bağlı olarak ortaya cıktığı icin kuf mantarlarından ve ev tozlarından korunmak onemlidir.
Ev tozu ve kuf icin alınacak onlemler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Havalandırma, icerideki kuf gelişimini onlemeye yardımcı olur ama dışardan iceriye girebilecek olan kuf ve polenler acısından cok ruzgarlı zamanlarda havalandırmamak gereklidir. Evde kuf ve toz partikullerini tutabilecek olan hava filtresi kullanılabilir.
Kiler, yaprak yığınları, ormanlık alanlar gibi kufun yoğun olduğu yerlerden uzak durmaya calışmak sonbahar aylarında uygun olur.
Kuf yoğun ortamlardan kacınılması mumkun olmadığında bir yuz maskesi yardımcı olabilir.
Mutfaklarda, banyolarında temizlik kuf mantarlarını azaltmaya yardımcı olur.
Kıyafetleri ic mekanlarda kurutmamak onemlidir
Dolaplardaki giysiler arasında biraz boşluk bırakılması ve havalandırma icin kapıları hafifce acık bırakılması uygun olur.
Banyolar, duşlar ve pişirme buharının diğer alanlardan uzak tutmak icin ic kapıların kapatılması uygun olur.
Depolama alanındaki ozellikle gıdaların curumemesine dikkat edilmesi gereklidir.
Daha az bitki saksısı veya mumkunse hic olmamasına ozen gosterin. Bitkiler varsa kuflerin buyumesini onlemek icin toprağı değiştirilmesi uygun olur.
Mumkunse evdeki nemlendiricilerden kacınmaya calışmak, ancak gerekliyse de nem oranını mumkun olduğunca duşuk tutulması evde nem ve ısı olcer kullanılması onemlidir.
Bu tur onlemler sonbaharda alerjilerimizin alevlenmesini azaltabilir.
Alerjik şikayetlerinin daha kotu seyretmesine yol acan mevsimsel grip icinde onlem alınması ve zamanı geldiğinde grip aşıların yapılması iyi olur ozellikle alerjik astım şikayetleri olan hastaların grip aşısını yaptırması daha onemlidir.
Alerjik şikayetleri kontrol altına almak icin gerekli olan antihistaminikler nasal steroidler veya inhaler steroidler gibi ilaclarlar duzenli kullanılmalı bu sayede astım ve alerjik rinit şikayetlerinin oluşmasını engellenebilir.
Alerjik hastalıkların tedavisinde en onemli basamağı oluşturan alerji aşılarıda (immunoterapi ) alerjik şikayetlerin ortaya cıkmasını engelleyebilir. Alerji uzmanları tarafından uygun şekilde başlanan alerji aşıları ile alerjik hastaların tedavisi mumkun olabilir.
Sonuc olarak;
Son bahar aylarında kuflerin, ev tozlarının ve polenlerin artışına bağlı olarak burun akıntısı tıkanıklık kaşıntı hapşurma oksuruk ve nefes darlığında artış gorulebilir.
Alerjik yapıya sahip kişilerin sonbahar aylarında şikayetlerinin artmaması icin onlemler alması alerjenlerden korunması, alerji ilaclarını duzenli kullanması ve mevsimsel grip yakalanmamak icin grip aşılarını yaptırması onemlidir.
İnatcı oksuruk geniz akıntısı ve rinit şikayetleri olan hastaların her son baharda şikayetleri artıyorsa alerji uzmanları tarafından alerji testlerinin yapılması gereklidir.
Son baharda alerjisi olan hastalar alerji testleri ile tanısı konulduktan sonra uygun tedavi ile astım olmadan tedavi edilebilir.

[h=2]İstanbul Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]