Soru 1. Babam 78 yaşında. Akciğer kanserinin son evresinde. Uzun sure kemoterapi ve ışın tedavisi aldı. Doktorlar artık hicbir onkolojik tedavi yapılamayacağını, sadece destek tedavisi verilmesi gerektiğini soylediler. Biz evde bakımını yapamıyoruz. Sağlık personeli gozetiminde olması gerekiyormuş. Kendisi sosyal guvenlik kurumuna bağlı. Tedavisini aldığı hastane de dahil hicbir hastane hastamızı kabul etmiyor. Yapacak bir şeyleri olmadığını soyluyor. Boyle bir şey olabilir mi? Bizim hastamızla nereye muracat etmemiz gerekiyor?
Yanıt 1. Babanız gibi hastalerın durumu tıp dilinde ‘’terminal donem’’ olarak isimlendirilir. Son donemine gelmiş hasta anlamındadır. Ne yazıktır ki gunumuz Turkiye’sinde bu hastaların durumu hep sorun olmuştur ve olmaya da devam etmektedir. Gelişmiş ulkelerde bu tur kişiler icin ‘’hospis’’ denilen terminal donem hasta bakım merkezleri vardır. Burada hemşire ve hatta doktor gozetiminde hastaların son donemlerini rahat ve acısız gecirmeleri amaclanır. Fiziksel ve psikolojik destek sağlanır. Boylelikle zaten buyuk bir stres altında olan hasta yakınlarının da yuku hafifletilir.
Oyle ki bu hizmet, hastanın evinde de verilebilmekte, sağlık personelinin denetiminde hastanın yaşamı sona erinceye değin devam ettirilmektedir. Ulkemizde terminal donemdeki hastalar icin kurumsallaşmış sistemler cok yetersizdir. Bunun icin evde bakım hizmeti evren gruplar vardır. Ancak bunların sayısı hem yetersizdir hem de masraflar, coğu ailenin kaldıramayacağı kadar yuksektir. Sosyal Guvenlik Kurumu da bu masrafları karşılamamaktadır. Hatta ozel sigortaların bircoğu bu hastaları kapsamına almamaktadır. Coğu hastane de bu tur hastaları kabul etmemektedir.
Tum bu koşullar altında en şanslı olanlar, ne yazık ki ekonomik durumu iyi olan ve zamanında hastalarını kapsamlı olarak ozel sigorta ettirebilmiş az sayıda kişi olmaktadır. Bu durumdaki hastalar bir şekilde hastanelerde kalabilmekte ya da evde bakım hizmeti alabilmektedir. Ancak bu kişilerin sayısı yok denecek kadar azdır. Bu durum gercekten Turkiye icin buyuk sorundur. Bunu yaşayan bilir. Hastalar, aileler ve konunun uzmanları bu acıları cok yakından yaşamakatadır. Ama konu, yaşam gailesindeki coğu insana yabancıdır. Oysa ki yalnızca hayatın değil olumun de bir gercek olduğu ve acısız, insan onuruna yakışacak şekilde yaşanması gerektiği bilinclere işlenmelidir.
Konunun bir an once hukumetin gundemine gelmesi ve son donemdeki hastalar icin hastane ya da evde bakım hizmetinin sosyal guvenlik kapsamına alınması en doğru yoldur.
Prof. Dr. Coşkun Tecimer

[h=2]İstanbul Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]