Sleep apnea (uykuda solunum durması) nedir ?Sleep apnea ve sebepleri nelerdir?
Uykuda solunum durması (sleep apnea) hastalığı, 1985 ‘den itibaren tum Kulak Burun Boğaz hekimlerinin uzerine eğildikleri bir rahatsızlıktır.

Burun ucundan, ses tellerine kadar olan bolumde, solunum yolunu tıkayan her turlu engel uykuda solunum durmasına ve horlamaya sebep olmaktadır. Burada şunu belirteyim ki, her horlayan hasta sleep apnea' lı değildir, fakat her sleep apnea' lı hasta horlar.
Apnea ve sleep apnea nedir?
Ağız ve burundan giren soluk havasının 10 saniye sure ile durmasına apnea, normal bir gece uykusu sırasında apnea ataklarının 5 den fazla olmasına da sleep apnea hastalığı adı verilmektedir.

Dilin arkası, yumuşak damak ve kucuk dilin olduğu kısmın genizle birleştiği bolge kendiliğinden daralabilen bir bolgedir. Bu yapısal darlıklar birbirine temas edince, solunumla birlikte titreşmekte ve horlama ortaya cıkmaktadır.

Şikayetlere cocuklarda; geniz etleri ve buyumuş bademcikler.
Erişkinlerde ise; yumuşak damak adelelerinin, zayıflaması, gerginliğinin azalması ve gevşemesi sebep olmaktadır.

Hastalığın, Santral (Beyinsel nedenli), tıkayıcı ( Burun, geniz, ağız ici, boğaz nedenli) ve mikst (Santral ve tıkayıcı neden karışımlı) olmak uzere uc tipi vardır. Bizim uzerinde duracağımız , Tıkayıcı uyku apnesi hastalığı (sleep apnea) konusudur.

Hastalık hafif bir horlamadan, kalp ve akciğer rahatsızlıklarına, hatta yatakta uyurken solunum durması nedeni ile olume dahi sebep olmaktadır.

Erişkin insanların en az %45'i zaman zaman horlamaktadır. Bu şikayet %25'inde surekli bir haldedir. Horlama problemi genellikle yakın zamanda kilo almış erişkinlerde ortaya cıkar ve yaşla birlikte her gecen gun artar. Aile yaşamına etkili olan ciddi bir sorun teşkil edebilir. Eğer horlayan ve bu arada uykunuzda solunumu dakikalarca duran bir kişi iseniz, geceleri eşiniz tarafından uyandırılma, yatış şeklinizin değiştirilmesi ikazlarına alışıksınız demektir. Horlayan kişi alay konusu olur. Ailenin diğer bireyleri icin uykusuz gecelerinin sorumlusu tutulur. Horlayan kişi tatil ve iş gezilerinde istenilmeyen oda arkadaşı olur. Uykuda solunum durmasının kişiye verdiği zarar buyuktur. Dinlenilmeden gecirilen geceler vardır. Aşırı horlayan kişilerde yuksek tansiyon horlamayan kişilere gore daha sık gorulur. Horlamanın en ağır formu “tıkayıcı tipte” horlama hastalığıdır.

Bu hastaların uykularında, soluklarının kesilmesi nedeni ile kanlarında ki oksijen duzeyi aşırı oranda duşer. Oksijenin duştuğu bu donemde, kalp, kanı daha cok pompalamak icin zorlanmaktadır. Bir sure sonra kalp ritmi bozulurken, yıllar icinde yuksek tansiyon, kalp buyumesi, akciğer problemleri yerleşir.

Tıkayıcı tipte horlama hastalığı olan kişiler uykularının cok az bir kısmında derin uyku fazına gecebilmektedirler. Hicbir zaman rahat derin bir uyku uyuyamamaktadırlar. Geceleri yataklarında sık sık donmekte, sık idrara kalkmakta boylece, dinlenmeden gecirilen gecenin gunduzu uykulu, yorgun, gergin ve verimsiz gecmektedir. Geceleri uykusuz kalmaları nedeni ile, gunduzleri otururken veya iş yaparken uyuklayacaklar, kucuk cocuklar derslerinde başarısız, hırcın olacaklardır. En onemlisi, calıştıkları iş yerlerinin ozelliği ve yaşam şartlarına gore; yalnız yaşayanlar araba kullananlar, sanayide calışanlar da dikkat ve konsantrasyon eksikliği nedeni ile, kaza ve olumler meydana gelecektir.

Horlayan kişilere yapılacak oneriler genelde genelde şunlardır;

1. Bir hekim gozetimi altında, kilo vermek
2. Adele tonusunun arttırılması amacı ile spor yapılması
3. Uykudan once uyku ilacları, sakinleştirici ve antihistaminik denilen allerji ilacları almamalı.
4. Uykudan 4 saat once ve hatta hic alkol almamalı.
5. Uykudan 3 saat once ağır yemekten sakınmalı.
6. Aşırı yorgunluktan sakınmalı.
7. Uykuda yana yatmak tercih edilmeli.
8. Tum yatağın baş tarafı yukseltilerek şahsın başı yukarıda eğimli yatmasını sağlamak
9. Evde horlamayan kişilerin sizden once uykuya gecmelerini bekleyip, onların sizden once uykuya gecmeleri icin sure tanıyın.

Hastalığın kesin tanısı ve tip tayini, polisomnografi tetkiki ile uyku Laboratuvarlarında yapılmaktadır.
Polisomnografide, rahatsızlığı olan şahıs, uyku laboratuvarında ozel hazırlanmış sessiz odada, bir gece uyutulur. Vicuduna yerleştirilen elektrodlardan elde edilen kayıtlar değerlendirilir. Boylece normal bir gece uykusunda elde edilen sleep apnea sayısı;

0 ile 5 arası hafif
5 ile 15 arası orta
15 ile 25 arası ve ustu ağır sleep apnea olarak değerlendirilir.

Bu gune kadar yuzlerce firma uykuda soluk durması ve horlamaya karşı cihazlar geliştirmiştir. Bazıları hastaların pijamalarına, sırt ustu yatmamalarını sağlamak icin , pijamalarının arkasına tenis topu yapıştırmalarını onermiş (Sırt ustu yatarken horlama daha cok artar). Bazıları cene, boyun askıları, boyunluklar ve ağız icine yerleştirilen cihazlar onermiş ancak, hicbir yarar sağlamamıştır. Horlama sesi ile calışıp hastayı uyandıran elektronik cihazlar bulunmuştur. Butun bunlar hastanın horlamadan uyuma alıştırmaları olarak duşunulmuştur. Ancak maalesef horlama kişinin kontrolunde olmayan bir problem olup tum bu cihazlar hastayı sadece uyutmamaya yoneliktir.

Bugun uygun vakalarda, Polisomnografik tetkik sonucu elde edilen bilgiler doğrultusunda kullanılan, burun dışına maske ile takılarak pozitif hava basıncı veren SPAP veya BİPAP adı verilen cihazlar başarı ile kullanılmaktadır.

Cerrahi tedavide, yukarıda da belirttiğimiz gibi, burun ucundan ses tellerine kadar tıkanmaya sebep olan (geniz, ağızici ve boğaz bolumunde) anatomik yapılar temizlenir.

Bu amacla ceşitli cerrahi metodlar uygulanmakta, bu yaklaşımlar cerrahiyi uygulayacak hekim tarafından değerlendirilmekte ve olumlu sonuclar alınmaktadır.

Sonuc olarak onerim, Horlama kişi ve ailesi icin zararlı hale geldiğinde uzman doktorunuz ile goruşmeniz uygun olacaktır.

[h=2]Bursa Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]