Skolyoz Nedir?
Skolyoz deyimi , Yunanca eğri kelimesinden turemiştir. Omurganın sık gorulen deformitelerinden olan skolyoz omurganın ortasından gecen sanal cizginin 10 dereceden fazla kaymasına denilmektedir. Omurgadaki bu yana eğilme, omurların kendi etraflarında donmeleriyle birlikte olduğundan uc boyutlu bir deformite meydana gelmektedir.

Skolyoz Nedenleri?
Bu hastalığın sebebiyle ilgili  bir cok calışma yapılmış bir cok teori ortaya atılmış ancak tam olarak nedeni ortaya konamamıştır. Omurga gelişimi esnasında bu hastalığı başlatan herhangi bir faktor gosterilememiştir. Bu nedenle ebebeynlerin bu sureci etkileyebilmeleri mumkun değildir.(4) Okul cocuklarında ortalama %1.5 oranında saptanmıştır. Skolyozun en sık rastlanan tipi idiyopatik skolyoz dur ve %70-90 oranındadır. Skolyozda kalıtımsal rol olabileceği goruşu vardır. Kızlar ve erkeklerde eşit sıklıkta rastlanmakla birlikte kız cocuklarda daha fazla ilerleme gorulur.

Belirtiler Nelerdir?
Omurgaya arkadan bakıldığında eğrilik ,duz durulduğunda bile fark edilebildiği gibi bazen bu denli net değildir . Omuz asimetrisi, kurek kemiği cıkıntılarının eşit olmaması, kalcanın yuksek yada belirgin olması, bir tarafta kol ile govde arasında buyuk bir boşluğun olması, başın kalca uzerinde orta hatta olmaması ve one eğilince sırtın bir tarafının yukarıda olması gibi belirtiler skolyoz teşhisini koymamıza yardımcı olur.

Teşhis Nasıl Konur?
Skolyoz teşhisinde oncelikle hastanın fizik muayenesi yapılır ve bulgular değerlendirilir, daha sonra ise ayakta onden ve yandan rontgen cekilir. Radyolojik değerlendirme sırasında hastalar mumkun olduğunca dik durmalı, dizleri duz, ayakları bitişik olmalıdır. Eğer hastanın alt tarafında uzunluk farkı varsa kısa tarafta ayağın altına uygun bir yukseklik konulabilir. Hasta ayakta duramıyorsa, desteksiz oturma pozisyonunda grafi cekilebilir.

Omurganın yana eğilme grafileri yalnızca ameliyat oncesi flexibilitenin değerlendirilmesi icin cekilir. Bu radyografiler aynı zamanda kaynama seviyelerinin belirlenmesine de yardımcı olur.

Manyeti rezonans spinal kanal anomalilerinin net olarak goruntulenmesinde ozellikle yumuşak doku bozukluklarında onemli bir tanı aracıdır.

Bilgisayarlı tomografi spinal doğumsal anomaliler net olarak gorulse de idiyopatik skolyozun tanısında rutin bir tetkik değildir. Vidaların konumu ve omurganın rotasyonu belirlenebilir.

Eğriliğin Buyukluğunun Olculmesi:
Eğriliğin derecesinin belirlenmesinde Cobb metodu standart kabul edilir. Olcum eğriliğin alt ve ust omurgalarının tespitiyle başlar ve alt omurganın alt yuzeyi ile ust omurganın ust yuzeyinden cekilen dik hatlar arasındaki acıdır.Bu olculen acı tedavinin seyrini belirlemede en onemli kriterlerden biridir.

Cerrahi Tedavi :
Skolyoz tedavisinde cerrahinin temel amacı, guvenli bir şekilde deformiteyi duzeltmek ve eğriliğin ilerlemesini onlemek icin omurgayı dondurmaktır.
Skolyotik eğriliğin buyukluğu cerrahi tedavi kararı icin en onemli faktordur. 45-50 derecenin uzerindeki tum idiyopatik skolyozlar cerrahi tedavi acısından değerlendirilmelidir. Kemik gelişimi tamamlanmış hastalarda 30 derecenin altındaki eğriliğin ilerleme riski yoktur ve eğriliğin şekli ne olursa olsun cerrahi gerektirmez. Fakat Kemik gelişimi tamamlanmış ve 50 dereceyi aşan yada cift eğriliği olan hastalarda eğriliğin zamanla kotuleşme riskinden dolayı cerrahi tedavi gerektirir.
CERRAHİ GİRİŞİMLER
Adolesan idiyopatik skolyoza yonelik uygulanan cerrahi girişimler iki ana guruba ayrılır:
1. Posterior fuzyon ve enstrumantasyon (arkadan dondurma ve vida uygulanması)

2. Anterior fuzyon ve enstrumantasyon(onden dondurma ve vida uygulanması)
KOMPLİKASYONLAR
Skolyoz cerrahisinde posterior enstrumantasyon sonrası gorulen komplikasyonlar, ortaya cıkış zamanı ve nedenlerine gore uc grupta incelenebilir:

1- Genel Tıbbi Komplikasyonlar
Ameliyat sonrası erken donemde tespit edilmektedir. Anesteziye bağlı komplikasyonlar, yara yeri enfeksiyonu, akciğer ve gastrointestinal problemler bu grubu oluşturmaktadırlar.

2- Tekniğe Bağlı Komplikasyonlar

a) Norolojik Hasar
En sık nedeni fark edilmemiş omurilik sıkışmasıdır. Ayrıca pedikuler vidaların kanal icine doğru uygun olmayan pozisyonu, cengel ve rotların omur ilik kanalına yonelmesi, aşırı duzeltmeye bağlı olarak omur ilik dolaşımının bozulması da norolojik hasara neden olabilmektedir.

b) Kemik Kırıkları
Enstrumantasyon esnasında aşırı guc uygulanması sonucu, omur yuzey kemiklerinin veya omurganın pedikullerinde kırıklar oluşabilmektedir. Bunun onune gecilebilmesi icin aşırı zorlayıcı kuvvetler uygulanmamalıdır.

c) Visseral Organ Yaralanmaları
Onden girişim ile enstrumantasyon sonrası daha sık gorulmektedir. Arkadan enstrumantasyon esnasında pedikuler vidanın omur cisminin on yuzeyine temas edebileceği ve buyuk damarlarda yaralanmaya neden olabileceği unutulmamalıdır.

3-Gec Komplikasyonlar
a) Pseudoartroz
Cerrahi tedavinin amaca yonelik başarısızlığını gostermektedir. Son yıllarda kullanılan daha sert ve guclu implantların yaygınlaşması ile pseudoartroz oranları %1’e kadar inmiştir. Tanı genellikle oblik cekilen grafiler, bilgisayarlı tomografi veya kemik sintigrafisi yardımı ile konulur. İmplant yetersizliği gorulmesi de pseudoartroz lehinde bir bulgudur.

b) Enstrumantasyon Problemleri
Cengellerin yerinden cıkması, rotların kırılması, pedikuler vidaların gevşemesi veya kırılması, transvers bağlayıcıların yerinden cıkması enstrumantasyon sorunları gorulebilmektedir.

c) Gec Enfeksiyon
Cerrahiden aylar sonra, genellikle fistul şeklinde karşılaşılmaktadır. Gec enfeksiyonların bir coğunun operasyon sırasında yerleştiği ve uzun sure subklinik kaldığı duşunulmektedir. Fistul varsa, fistulografi cekilerek enfeksiyonun nereye kadar uzandığı gorulmeli, granulasyon dokuları ve fistul kesilerek cıkarılmalıdır. Eğer fuzyon gelişmiş ise implantlar cıkarılmalıdır.
Genel Tedavi Yaklaşımı
Gozlem
10-20 derece arasındaki eğrilikler ilerleme risklerine gore dort ya da altı aylık aralarla radyolojik ve klinik olarak değerlendirilmelidir. Bu takip iskelet gelişiminin tamamlanmasına kadar surdurulmelidir.

Konservatif Tedavi
20-40 derece arasındaki eğrilikler ilerleme riskine gore ele alınmalıdır. Ozellikle gelişimini tamamlamayan hastalarda ilerleme riski yuksek bulunduğundan mevcut eğim 25 derecenin altındaysa hasta dort –altı ay aralarla takip edilmelidir. Şayet eğrilik 25 dereceden kucuk ve takiplerde 5 dereceden fazla, cok kucuk eğimlerde 10 dereceden fazla ilerleme gosteriyorsa veya ilk gelişinde 25 dereceden buyuk ise konservatif tedavi yontemleri uygulanır. 20-40o arasında eğriliğe sahip hastalar iskelet gelişiminin tamamlanmasından sonra iki yıl sureyle ilerleme yonunden takip edilmelidir. ilerleme saptanmaması halinde tedavi gerekmemektedir. Konservatif tedavide fizik tedavi egzersizler ile ceşitli Breysler ve Ortezler kullanılabilir; bunlardan bazıları Milwaukee breysi, Boston breysi, Wilmington breysi, Charleston breysi v.b.

[h=2]İstanbul Ortopedi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]