Dunyada sudan sonra en fazla tuketilen icecek olan cay, cok eski cağlarda Uzak Doğu ulkelerinde kullanılan bir icecek iken zamanla Avrupa, Amerika ve diğer ulkelerde de yayılmıştır. Thea sinensis veya Camalia sinensis adlarındaki cay bitkilerinin yapraklarının fabrikalarda işlenmesi ile elde edilen cayın kalitesi, bitkinin turune ve yetiştirilmesine gore değişiklik gostermektedir. Cay, flavonoidler bakımından zengin olması sebebiyle koroner kalp hastalıkları, inme, kalp - damar hastalıkları, hipertansiyon ve ceşitli kanser turleri başta olmak uzere bircok hastalığa karşı koruyucu etkiler icermektedir. Bilimsel calışmalar siyah ve yeşil cayda bulunan etken maddelerin hastalıklara karşı korumada benzer etkiler gosterdiğini belirtmektedir.
Cayın, suya gecebilen alkaloid, kafein, tanen pigmentleri ve aromatik esanslarından yararlanılmaktadır. Cay, sıcak su icinde demlenirken bu oğeler suya gecer. Demlenme suresine gore suya gecme oranı değişir, renk koyulaşır ve tadı acılaşır. Yeşil cay, yaprakların fermantasyon surecinden gecirilmeden hazırlanması ile elde edilir. Kurutulup tuketime sunuluyor. Yeşil cay, siyah caya nazaran daha az işlemden gectiği icin antioksidanlardan yana birazcık daha zengindir. Siyah cayda ise, yapraklar toplandıktan sonra fermente ediliyor, daha sonra karartılıp lezzetleri keskinleştiriliyor. Fermantasyon işlemi esnasında sağlığa yararlı olan flavonoidler belki bir miktar azalıyor ama bu işlem siyah cayı daha keyifli bir icecek haline getiriyor.
Yapılan calışmalarda egzersizden once icilen bir fincan yeşil ya da siyah cayın yaklaşık 30 dakika icinde kandaki flavonoid antioksidan seviyesini artırdığı ve bu durumun hucreleri egzersiz sırasında uretilen serbest radikallere karşı koruduğu belirtilmektedir.
Cayda bulunan kafein ve tanenler vucutta demir mineralini bağlayarak demir eksikliği anemisine (kansızlığa) yol acabilmektedir. Bu nedenle ozellikle kansızlık şikayeti olanlara oğunlerden yaklaşık 30 - 45 dakika once veya sonra icilmeleri onerilmektedir. Ote yandan C vitamini demir mineralinin emilimini olumlu yonde etkilemektedir. O nedenle kahvaltıda veya hemen yemek sonrası cay icilecek ise, acık ve limonlu olmasına ozen gosterilmelidir.
Ote yandan kafeinli iceceklerin, kafeinin idrar sokturucu etkisinden oturu iyi bir sıvı kaynağı olmadığı; cay, kahve ve gazlı icecekleri idrar sokturucu etkiler gosterdiklerinden suyun yerini tutmadığı gibi goruşler artık tarih oldu. O nedenle gun icerisine dağıtarak gonul rahatlığı ile cayınızı yudumlayabilirsiniz. Yeşil cay, siyah caya nazaran bir gomlek daha ustun gorunse de aradaki farkı pek de buyutmemek gerekir. O nedenle rengine pek takılmamak lazım.

[h=2]Muğla Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]