Sigaranın solunum ve kalp-damar sistemi ile ilgili olumsuz etkilerinin yanı sıra, ilk olarak temasa gectiği ağız ortamı ve periodonsiyum uzerine de zararlı etkilerinin olduğu bilinmektedir. Ve bu etkiler azımsanmayacak kadar fazladır.
Sigara ve tutun kullanımının zararlarını şoyle sıralayabiliriz:
• Dişlerin uzerinde katran artıkları ve koyu-kahverengi lekeler birikir.
• Dişetlerinde de siyah-mor renklenmeye neden olarak kotu bir goruntu oluşur.
• Damakta kırmızı renkli iltihabi oluşumlar birikir.
• Diş hastalığına sigara kullanmayan kişilere gore daha fazla yatkınlık gozlenir.
• Kotu ağız kokusu meydana gelir.
• Sigara kullananlar ağız hijyenine de dikkat etmedikleri icin aşırı plak oluşumu gozlenir.
• Siyah kıllı dil goruntusu oluşur.
• Tat duyusunda azalma meydana gelir. Sigara kullananlar yedikleri bircok şeyden tat alamadıkları icin ozellikle sağlıklı ve faydalı olan meyvelerin tuketimini bırakırlar.
• Ağızda doku bozuklukları, oral mukozal lezyonlar daha sık gozlenir.
• Dişeti cekilmesi daha sık gozlenir.
• Ağız kanserlerine yatkınlık daha fazladır.
Sigaranın yol actığı zararlardan biri olan ağız kanserlerinin %75’inde sigara ve alkol alışkanlığı olduğu saptanmıştır. Sigara icmek dudak, damak, yanak ve diş etlerinde ağız kanserlerine de zemin hazırlamaktadır. Kişi sigarayı bırakırsa ağız kanserine yakalanma riski onemli olcude azalır. Sigara bırakıldıktan 10 yıl sonra ağız kanseri olma riski, hic sigara icmeyen bireye denk olur.
Ağız kanserleri;
• Ağızda ağrısız şişlik oluşumu,
• İlerlemiş durumlarda dokuların yıkıma uğramasıyla gecmeyen ağrılar,
• Ağız icinde beyaz-kırmızı odaklar,
• Yutkunma gucluğu, konuşma zorluğu,
• Ağızda kanama odakları, ceneyi acmada gucluk ile ortaya cıkar.
Sigaranın periodonsiyum ve periodontal dokular uzerindeki etkilerini de kısaca şoyle sıralayabiliriz:
• Sigara kullananlarda cep derinliği, ataşman kaybı daha fazladır.
• Periodontal hastalığa yakalanma riski fazladır.
• Dişetinin iltihabi belirtilerini maskelemekte, dişeti daha fibroz bir hal alıp, soluk pembe gorunumundedir.
• Fibroblast fonksiyonlarını olumsuz etkilediği icin yara iyileşmesinde gecikmeler meydana gelip komplikasyonlar artmaktadır.
• Verilen lokal anestezinin etki suresini gereksiz yere uzatır.
• Periodontal yıkım nedeniyle diş kayıpları artmaktadır.
• Perodonsiyumda ve periodontal dokulardaki hasarı nedeniyle implantın başarısını olumsuz etkileyerek başarısızlığa neden olmaktadır.
Sigara; yaş, cinsiyet, sosyoekonomik durum, oral hijyen gibi hazırlayıcı sebepler arasında periodontal hastalığın en buyuk etkeni olarak kabul edilmiştir. Sigara, dişeti hastalığının seyrini olumsuz yonde etkileyen faktorlerin başında gelir. Sigara icenlerde gingivitis ve periodontitisin daha şiddetli olduğu pek cok araştırmacı tarafından ispatlanmıştır. Sigara bakterilerin diş yuzeyine tutunmasını kolaylaştırır. Dişetinin savunma duzenini bozar. Boylece dişetlerini bakterilere karşı daha savunmasız bir hale sokar. Hastalığın erken belirtilerinin ortaya cıkmasını engeller. Tedaviye yanıtı zayıflatır. Diş taşı oluşumu ile ilgili calışmalarda sigaranın tukuruk akış hızını azalttığı ve dolayısıyla diş taşı oluşumunu arttırdığı tesbit edilmiştir. Nikotinin sempatik sinir sistemini uyardığı duşunulmektedir. Bu uyarının etkilerinden birinin de tukuruğu azaltmasıdır. Tukuruk azlığının neden olduğu ağız kuruluğu, diş ve diş etleri uzerinde bakteri plaklarının teşekkulunu kolaylaştırır. Bu da diş taşı oluşumunu arttırır. Tutun dumanı oksidadif reduksiyon potansiyelini değiştirerek, bazı mikroorganizma turleri uzerinde etki gosterir ve anaerobik bakterilerin coğalmasına olanak sağlayarak ceşitli enfeksiyonların oluşmasını kolaylaştırabilir. Nikotinin damarları daraltıcı etkisine bağlı olarak dişetinde kan akımı azalır. Dişetine yeterli oksijen ve kan hucrelerinin ulaşmasına engel olur. Bu durumda dişetinin kendini koruyucu ve tamir edici ozelliğini zayıflatır. Lokal oksijen basıncının azalması anaerobik bakterilerin coğalmasını ve buyumesini sağlar. Ayrıca yanak ve dişetleri uzerine bakterilerin bağlanmasını da arttırabilir. Sigara kullanımının mikrobiyal diş plağının neden olduğu dişetindeki iltihabi değişiklikleri baskılayarak dişeti kanamasını azalttığı, ayrıca alveol kemiği kaybı, cep derinliği ve diş kaybı sıklığının sigara kullananlarda daha fazla olduğu duşunulmektedir. Dişetlerinde oluşacak harabiyetler 6 ayda diş taşı ve dişeti tedavisi yapılarak azaltmak mumkundur. Sigarayı daha uzun sure icenler, daha az icenlere gore daha fazla cep ve periodontal kemik kaybına sahiptirler. Kemik erimesi sonrası diş etleri cekilmekte (kemik seviyesi azalmakta) ve zamanla da dişler kaybedilmektedir.
Sigaranın ağızda neden olduğu problemlerden biri de lokoplaki denilen ve ağızda yumuşak dokuda gorulebilen beyaz lezyon oluşumunu arttırmasıdır.
Hastalığın belirtileri tukuruk zarlarında veya ağız boşluğunda gorulmekte ve yanak iclerinde, damakta, dişetlerinde, dilde, yutak duvarında beyaz ya da mavimtrak beyaz kalınlaşmalar olarak gozlenmektedir. Bu kalınlıklara bazen cıkıntılı, bazen de sertleşmiş veya kabuklaşmış olarak da rastlanmaktadır.
Asıl nedeni bilinmemekte ise de, en cok sigara icenlerde rastlandığından sigara icmekten ağızda meydana gelen tahrişin, hastalığın gelişmesinde onemli bir faktor olduğu duşunulmekte. Ayrıca puruzlenmiş diş ucları, iyi yerleşmemiş takma dişlerin vb. lokoplakiye neden oldukları sanılmaktadır.
Coğunlukla hicbir belirtisi yoktur ve hastalık kazara hastanın kendisi tarafından fark edilmekte veya doktor ya da diş muayenesinde meydana cıkabilmektedir. Bazı hallerde yanma, sızlama hissedilmektedir.
Lokoplaki kanserin oncusu olabileceğinden onem arzetmektedir.
Lokoplakinin tedavisi;
· Sigara icmeyi bırakmak.
· İyi yerleşmemiş takma dişler veya puruzlenmiş protez yuzeyleri gibi butun tahriş yapabilecek muhtemel nedenleri ortadan kaldırmak.
· Lokoplaki olan kısmı, ya elektrikli iğne ya da cerrahî mudahale yolu ile temizlemekle tedavi edilir.
Sigara kullanımı dil uzerinde de lezyonlara sebep olur. Tutun kullanmak, fazla baharatlı veya fazla sıcak yemekler dilin kızarmasına ya da tahriş olmasına yol acabilir.
Sigara, periodonsiyum uzerine direkt zararlı etkisinin yanı sıra, sistemik hastalıklarda gorulen klinik tablonun daha şiddetli olmasına da yol acmaktadır. Ozellikle diyabetle birlikte gorulen periodontal hastalığın butun klinik parametrelerinde onemli artışlara sebebiyet vermektedir.
Yapılan calışmalarda genel olarak; osteopeninin (osteopeni; kemiğin ortalamadan daha ince olması) periodontal hastalığın oluşumunda rol oynadığına dair goruş birliğine varılmıştır. Osteopenide rol oynayan periodontal hastalık, alveolar kemik rezorpsiyonu, yumuşak doku ataşmanı ve diş kayıpları ile karakterizedir. Periodontal hastalığın primer etkeninin mikrobiyal dental plak olması ile birlikte osteopeniden dolayı oluşan oral kemik kaybı, periodontal hastalık icin onemli bir zemin oluşturabilir. Bunun yanı sıra osteopeni ve periodontitisin, hastalığın gelişimini direkt veya ılımlı etkileyebilen faktorleri paylaşmaktadırlar ki bunlardan biride sigara kullanımıdır. Periodontal hastalık, sigara alışkanlığı ve ostoeporozisin şiddeti arasındaki ilişkiyi araştıran calışmaların sonuclarına gore; sigara, hastalığın şiddetini icmeyen bireylere gore daha fazla arttırmaktadır.
Sonuc olarak, sigara pek cok hastalıkta olduğu gibi periodontal hastalıkların da oluşumu ve prognozunda ciddi sorunlara neden olmaktadır. Gunumuzde sigaranın icimi kadar, solunmasının dahi insan sağlığı uzerinde olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir. Merakla başlayıp sonradan kişiyi kendisine esir alan sigaranın, genel sağlığa ve ağız diş sağlığına verdiği zararların yanında kişiye verdiği ekonomik zarar da yadsınamaz. Unutulmamalıdır ki; sigaraya başlamak kişisel bir tercihse, bırakmak da kişinin iradesini kullanarak gerektiğinde profosyonel hekim desteği alarak yapabileceği bir tercihtir. Sigarayı bıraktığımızda sağlıklı bir vucut ve ferah bir nefes, sağlıklı ve beyaz dişler, sağlıklı dişetleri bizi bekleyecektir ve her yonden daha kaliteli bir yaşama tekrar merhaba deme şansımız olacaktır.

[h=2]Konya Diş Hekimi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]