Psikolojik Savunma Mekanizmaları
Sınav kaygısı ile yuzleşip kaygıyı gidermek icin, calışmaktan kacmaya başladıkları anda cocuklarımızın başvurdukları bazı bahaneler vardır. Bircoğu cok gercekci gorunse de aslında her biri hayal urunu birer engeldir.
Aşağıdaki cumleleri cocuklarınızın ağzından duymaya başladığınızda bilin ki psikolojik savunma mekanizmaları harekete gecmiştir:
• Tum terslikler beni buluyor.
• Aslında calışsam cok da başarılı olurum ama bir turlu calışamıyorum.
• Hep ve durmadan ders calışmalıyım. Hicbir şey icin zamanım yok.
• Hatalı ben değilim. Sınav soruları zordu, oğretmen başarısız vs.
• Bugun calışmayayım, yarın daha cok calışırım.
• Calışmak icin uygun ortamım yok.
• Kendim hallederim, benim kimseye ve yardıma ihtiyacım yok.
Kaygıya yol acan doğrudan sınavın kendisi olsa da bazen sınav sadece bir gerekce olabilir. Zaten yapısal olarak kaygılı, endişeli, gergin olan bir cocuk, bir de sınav gibi onemli konularda iyice endişelenerek durumu kendisi icin icinden cıkılmaz bir hÂle getirebilir. Sınav kaygısı, ismi ustunde, kaynağını sınavdan almakla beraber, başka konularla ilgili olarak da ortaya cıkabilmektedir. Aşağıda bunları acıklayalım.
Dışlanma endişesi: Sınavı kazanamama endişesiyle birlikte, eğer kazanamazsa, ailesi ya da cevresi tarafından reddedilme, dışlanma kaygısı cocuklarda en cok gorulen duygu durumlarındandır.
Hata yapma ve sorumluluğu taşıyamama endişesi: Bazı cocuklar başkalarının kendileri hakkındaki değerlendirmelerine aşırı onem verirler. Sorumluluk duygusunu abartabilirler. Sınavı da kendisine ait ve mutlaka başarması gereken bir gorev olarak gorebilir ve kazanamadığında bu gorevi yerine getirememiş olmanın vereceği kaygıyla başa cıkmakta zorlanabilir.
Yarışta geride kalma endişesi: İster lise isterse universite sınavlarına girilsin, sınav sınavdır ve yaşanan endişe de sınava bağlı olarak gelişir. Cocuklar ve doğal olarak aileler bu sınavları bir yarış olarak gordukleri icin, herhangi bir aksaklık ya da başarısızlık durumunda geride kalmak zaten kaygı yaşayan cocuklar acısından ciddi bir sorun oluşturur.
Belirsizlik: Her ne kadar konular belli olsa da sınavda cıkacak sorular belirsizdir. Sınavın sonuclarına karşı cevreden ve aileden gelecek tepkiler belirsizdir. Sınavın sonucu bile kesinleşinceye kadar belirsizdir. Butun bu belirsiz durumlar, cocuklardaki kaygı duzeyini cok yukarılara taşımaktadır.
Yetersiz bilgi: Maalesef sınav kaygısı yaşayan pek cok cocuk aslında sınava bağlı kaygıdan daha cok, yeterli bilgiyi oğrenememiş olmasının verdiği sıkıntıyı yaşamaktadır. Zamanında duzenli ders calışma alışkanlığı edinememiş cocuklar, ozellikle bu tip buyuk sınavlar oncesinde bilgi eksikliklerinin gercek anlamda farkına varırlar ve bu da onların yaşadığı stresin duzeyini artırır.
Kıyaslanma: Burada bircok ailenin duştuğu bir hata vardır: cocuklarını başkalarıyla kıyaslamak. Bu durum butun cocukları rahatsız eder ve ilginctir ki zamanla cocuklar da bunu kendilerini değerlendirmede kullanmaya başlarlar ve akranlarıyla kendilerini kıyaslarlar.
Ozellikle de zaten bilgi eksiği olan cocuklar, kıyaslanma durumunda kendilerine olan guvenlerini tamamen kaybedebilirler.

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]