İlkoğretimde olsun lisede olsun cocukların hayatı sene ici, sene sonu, lise ve universiteye giriş sınavlarıyla dolu. Yakın zamanda yine SBS sınavına girecek cocuklarımız… Cocukların gelişim evrelerinde epey bir sınav tecrubeleri olsa da, kolayca bu sınavlara alıştıklarını duşunsek de sınav kaygısı olduğunda durum her zaman boyle değildir.
Yuksek not alma ve sınavlarda başarılı olma baskısı oğrencilerin stresini oldukca arttırmakta ve sınavlar eşittir stres arttırıcı bir tecrube olarak algılanmaktadır. Karın ağrısı, baş ağrısı ve vucudun ceşitli yerlerindeki ağrılar, sınav oncesi ve/veya sırasında sınav stresi ceken cocukların genel yakınmaları olabilmektedir.
Hatta bazen de ebeveynler aşırı stresli ve kaygılı olup bunu cocuklarına yansıtırlar ve cocuklarına kaygılı olma oğretisini kazandırabilirler.
Sağlıklı Stres ve Sağlıksız stres:
Orta derecede stres sınavlardan once gercekten yararlı olabilir, oğrencileri daha başarılı olmaları icin motive edebilir. Stres yaratılmazsa ya da cok duşuk seviyede stres olursa uyku hali ve isteksizlik yaratabilir.
Bunun tersine cok yoğun stres de oğrencilerin kendine guvenlerini azaltabilir, bloke olmalarını ve onemli bilgilerin hatırlanmasını engeller. Aynı zamanda anlama ve sonuca gitmelerini bozar bu da problem cozmede zorluk yaşamalarına neden olur. Bunun sonucu olarak da aldıkları notlar gercekte onların sıkı calışmasının karşılığı değildir.
Oğrenciyi stresten uzak tutmak icin neler yapılabilir?
Oğrenciyi sınava hazırlama konusunda anne-babalar neler yapabilir?
SINAV ONCESİ
Sınavdan onceki akşam calışmak oğrencileri oldukca yorabilir ve daha cok stres yaratabilir, bu yuzden sınavdan cok daha onceki gunlerde azar azar calışmak ve ailelerin de buna cesaretlendirmesi onemlidir.
Sınavla ilgili tecrube edinmesi acısından deneme sınavlarına katılması onemlidir, bu, aynı zamanda sınav stresinin azalmasını da sağlayacaktır.
Sınavdan onceki gece cocuğunuzun erkenden yatağa gidip iyi bir uyku uyuması onun stresini azaltacaktır. Uyumadan once ılık bir banyo yapabilir. Aile de yatmadan once cocuğuna elinden geleni yaptığını bildiğinizi, sınavda ne olursa olsun onu her zaman seveceğinizi ve yanında olacağınızın guvenini vermek onemlidir. Ayrıca, cocuklarınıza, yatağa gitmeden once kendi icindeki anlaşmazlıklarını cozmeleri icin destek olun.
Sınavın zor olabileceğini ve herkesin tum sorulara cevap veremeyeceğini, kimsenin ondan da boyle bir beklentisi olmadığını ve sınav icin pozitif olması gerektiğini hatırlatın. Sınav icin elinden gelenin en iyisini yapacağını acıklayın.
Kan şekeri sabahleyin en duşuk seviyededir. Yapılan araştırmalar, cocuğunuzun kahvaltı yapmasının, onun sınavda problem cozme becerisi icin gerekli olduğunu gosteriyor.
Aileler, cocuğunuzun sınav icin rahat kıyafetler tercih etmesini sağlayın.
Cocuğunuza her gun nasıl davranıyorsanız sınav oncesi de aynı şekilde davranın, sınavıyla ilgilendiğinizi hissettirin ancak ustune gitmeyin.
Cocuğunuzun sınav oncesi fiziksel aktivite (orneğin koşu veya hızlı yuruyuş) yapması onun vucut gerginliğini azaltacaktır.
Sınava zamanından once ve hazırlıklı ( kalem, silgi gibi) gitmesi, kucuk detaylarla uğraşarak strese girmesini engelleyecektir, bu da onun yalnızca sınavına odaklanmasını sağlayacaktır.
Sınav sırasında yonergeleri iyi okumasını ve anlamadığı bir yonerge olursa sorması gerektiğini hatırlatın.
Eğer sınavda 3 yanlış bir doğruyu goturmuyorsa ve sınav coktan secmeli ise mumkun olduğunca soruları boş bırakmamasını ve tahmin yurutmesini onerin.
SINAV SIRASINDA NELER YAPILABİLİR?
Sınavı gozden gecirmesi onun beklenmeyen surprizlerden etkilenmesini engelleyecektir. Aynı anda zamanı iyi kullanmasını ve tek bir soru uzerinde cok fazla vakit kaybetmemesini sağlayacaktır.
Sınavdan once oğrencinin kucuk notlar alması, sınav sırasında onemli noktaları ve anahtar bilgileri hatırlamasına yardımcı olacaktır.
Bazı oğrenciler sınav sırasında o kadar gergin oluyorlar ki sınav yonergelerini atlayabiliyorlar, bu yuzden sınav yonergelerinin cok dikkatli okumaları sınavdaki başarıyı etkileyecektir.
Kolay sorulara oncelik vermek, zaman ve enerjilerini daha zor sorulara odaklamalarını sağlar.
Zor soruları kendilerinin anlayabileceği kelimelerle ve sorunun anlamını değiştirmeden yaparlarsa bu, onların problemi daha kolay anlamalarını sağlatabilir.
Oğrenciler coktan secmeli ve acıklamalı sorulara verecekleri cevapları kafalarında planlarsa, soruları cevaplarken kendilerinden emin olurlar.
Sınav sırasında akla gelen olumsuz duşunceler, kendilerine olan guvenlerini yıkabilir; ”Bu sınavı gecemem “gibi olumsuz duşuncelerin yerini, “Bu sınava cok iyi hazırlandım ve bu sınavdan iyi bir not alacağım” gibi olumlu duşunceler alırsa beyne olumlu mesajlar gonderilmiş olur.
Sınav sırasında kendinizi huzursuz hissederseniz, aşağıdaki rahatlama tekniklerini uygulayabilirsiniz:
Derin ve yavaş bir nefes alma ve her nefes verişte vucudunuzda hissettiğiniz gerginliği de beraberinde azaltma,
Kasları 5 saniye sureyle kasıp gevşetme ve bunu 3 kere tekrar etme,
Gozleri kısa bir sure kapatıp, kendinizi rahat olduğunuz, mutlu ve huzurlu bir ortamda hissetmek ve sonra gozlerinizi acıp vucut pozisyonunuzu da bir miktar değiştirdikten sonra sınava devam etmek…
SINAV SONRASI AİLE DESTEĞİ
Sınav sonrası cocuğunuzla sınav hakkında konuşun ve onun bu sınav icin ne kadar caba sarf ettiğini anladığınızı hissettirin.
Zor ve kolay sınav soruları hakkında ve aynı zamanda bu sınavdan ne oğrendiği ile ilgili konuşun.
Cocuğunuza bu sınava tekrar girmesi gerekirse ne farklı olurdu onu sorun.
Cocuğunuza, onu sevmenizin sınavdaki performansıyla bir ilgisi olmadığını, onu, sadece cocuğunuz olduğu icin sevdiğinizi, bu dunyanın sonu olmadığını acıklayın.
TUM BUNLAR İŞE YARAMAZSA…
Eğer tum bunlara rağmen sınav stresini azaltmakta zorluk cekiyorlarsa sınavdan bir sure once biofeedback yonteminden faydalanabilirler. Biofeedback bir oğrenme stratejisidir ve insanların kendi beyin dalgalarını ve fizyolojik değişkenliklerini (beyin dalgası, kalp atışı, solunum, terleme) değiştirmesini oğreterek calışan bir ceşit egzersizdir.
Biofeedback'ten faydalananlarda sınav stresi ve heyecanı duymada azalma ve ozguvende belirgin artış gorulmuştur. Biofeedback sistemi ağrısız, yan etkisiz, guvenli bir eğitim yontemidir ve etkisi genelde kalıcıdır.


[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]