Sınav kaygısı nedir, nasıl başedilir?Kaygı, bireyin dış ortama uyum cabasında yaşadığı korku, gerilim, sıkıntı gibi koruyucu tepkidir. Denetim dışına cıktığında bireyim yaşamsal işlevselliğini aksattığından problem halini alır.
Sınav kaygısı ise oğrencilerin yaşadığı, ders calışmalarını planlayamama, ders calışamama oğrendiklerini sınavda kullanamama, dikkatlerinin dağılması, bildiği konuları hatırlayamaması, mide bulantısı, terleme, baş ağrısı, uyku bozukluğu, gerginlik, sinirlilik, başaramayacağım, yapamayacağım duşunceleri gibi bir cok fizyolojik, davranışsal, duygusal, zihinsel belirtileri olan kaygı durumudur.
Kaygının optimal duzeyde olması sınav hazırlık surecinde motive edicidir. Ancak aşırı kaygı sınavların bireyin geleceği acısından cok onemli olduğu ulkemizde telafisi zor sonuclara yol acabilmektedir.
Sınav kaygısının başlıca nedenleri şunlardır:
Zamanı etkin kullanamama ve hazır olamama; sınavdan once yeterli hazırlık yapılmaması, son ana bırakılması, oğrenilmesi gereken konuların yetiştirilmemesi.
Fizyolojik ihtiyacları karşılamamak; duzenli beslenmeme, duzenli uykunun olmaması.
Olumsuz duşunceler; oğrenilmiş caresizlik, korku ve başarısız olma endişesi, başaramayacağım duşuncesi.
Anne baba tutumları; tutarsız, beklentisi yuksek, reddedici ve kucumseyici ebeveyn tutumları, kaygılı olan anne babanın farkında olmadan bu ozelliklerini cocuğa aktarmaları gibi.
Sınav kaygısıyla başetme:
Sınav kaygısını optimum duzeye cekmek ve aşırı kaygıdan kurtulmak icin oncelikle bireye ozgu olan kaygının nedenlerini iyi saptamak gerekir. Yuksek gerilim ve stres duzeyini azaltılması, olumsuz felaket duşuncelerinin değiştirilmesi, zamanın iyi planlanması, uygun olmayan cevre koşullarının iyileştirilmesi, daha onceki olumsuz sınav deneyimlerinin olumsuz etkisinin azaltılması, calışma ve etkili oğrenme tekniklerinin kullanılması, dikkat eksikliklerinin giderilmesi, sınav sonucunun gercekci analizinin yapılması, sınav oncesi ve sonrası sonuclarının ayrıştırılması gerekir.
Sınav kaygısıyla başa cıkmada kaygıyı bastırma yerine kaygıyı kabul etmek, tanımak ve kontrol altına almak gerekir. Sınav oncesinde iyi uyunmalı cunku uykusuzluk dikkattin dağılmasına, hata yapma riskinin artmasına neden olur. Sınav oncesinde gevşeme egzersizleri yapılarak rahatlanabilir.
Anne babalar cocuklarının her sorununu cozmenin kendi gorevleri olmadığı, bu yaklaşımın cocuğun sorun cozme becerisini, gucunu engellediğini bilmeleri gerekir. Cocuklarının hayatlarının sorumluluğunu kendilerinin alması gerektiği şeklindeki yaklaşım daha etkili bir destektir. Ailenin kendi sorunlarını cozmedeki yaklaşımları cocuğa model olabilir. Cocuktaki kaygının temel nedeni genelde caresizlik, surekli kontrol duygusudur. Bu konularda cocuğun kendini rahatca ifade etmesi sağlanmalıdır. Cocuğa sınavların kişiliği değerlendirmediği, sonucunda kazanmanın yada kaybetmenin hayatın bir parcası olduğu anlatılmalıdır. Ebeveynler cocuğu bir başkasıyla kıyaslamamalı, onun olumsuz yonlerinden ziyade olumlu yonlerine vurgu yapmalıdır. Cevredeki olumsuz algı kaygıyı yukseltirken, guven verici bir ortam kaygıyı azaltmaktadır.
Sınav kaygısının bazı durumlarda otoriteyle catışma gibi ciddi dinamik nedenleri olabilmektedir. Bu durumda mutlaka bir uzmandan destek alınmalıdır. Bireyin guven duygusunun artırılması, kendini onemli, başarılı ve değerli gormesi, rahatlıkla başarabileceği duşuncesinin verilmesi gerekir. Ayrıca bilinc altına doğrudan ulaşılan hipnozla, etkili bir şekilde sınav kaygısı azaltılmakta ve rahatlatıcı, olumlu telkinler verilebilmektedir.

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]