Sınav Kaygısı ( TEOG ve OSS oğrenci velilerine oneriler )
Kaygı nedensiz korkudur.
Bu dunyaya gelen herkes, yaşamak ve yaşamını surdurmek icin başarıya kodlanmıştır. Bu yuzden okula giden her cocuk başarılı olmak ister. Hicbir cocuk kendisine “tembel teneke” denmesini dileyerek sınıfa girmez. Anne,baba ve oğretmenler oğrenmede bir sorunla karşılaşınca cocuğu suclamayıp “bir problem varmı?” diye duşunup bir psikiyatristten yardım almalılar. 5 ceşit zeka var ve herkeste başka biri hakim ve farklı puanlarda. Birde DEHB denilen bir hastalık mevcut. Depresyon ve kaygıda dikkat ve konsantrasyonu bozan hastalıklardır.
Kaygı bozukluklarının bir ceşidi performans anksiyetesidir. Sporcularda, sahnede,sınavda her turlu yarışmalarda gorulur. Mukemmelliyetci, rekabetci,hırslı, beklentisi yuksek ve cocuk,ergenlerde daha cok rastlanır. Anne babanın cocuğu diğerleri ile kıyaslaması,beklentilerinin yuksek oluşu, cocuğun başarısızlıklarının altını cizmeleri, sevgilerini şarta bağlamaları, eğitim giderlerini sık sık hatırlatmaları ortaya cıkışı arttırır. “Bir genci butun mahalle buyutur” demiş kızılderili, mahalle geniş artık, anne baba bir şey demesede geniş aile ,okul, dershanede cocuktan beklentinin yuksek oluşuda ortaya cıkışı arttırır. Bu cocuklarda; genetik olarak kaygı eşiği duşuk, geniş ailesinde pek cok kaygı bozukluğu ve evhamı olan kişi bulunabilir. Cevresel oğrenme ile de “kaygılanmazsam her şey ters gider” otomatik duşuncesine sahip olup bir turlu rahatlamaya izin vermeyebilir. Ya da kaygının fizyolojik belirtilerini tehlike olarak değerlendirip, sınavda ya kaygılanırsam kalbim carparsa diye kaygılanabilir. Bazı cocuklar, kaygılarından oteleyerek kurtulmaya caşılırlar. Uykuya,televizyona,oyuna,yemeğe verirler kendilerini. İc sesi onu surekli huzursuz ettikce, o daha cok internette kendini kaybeder. Bir turlu başlayamaz.başlamak bir stres ve sorumluluktur. O yuzden “başlamak bitirmenin yarısıdır” demişler. Bu cocuklara “tembelsin” demek, calışma isteğini arttırmaz, aynı iştahı olmayan bir cocuğu “Afrikalı cocuk bunu buluyor mu?” demeye benzer. (Bir arkadaşımın bugun yetişkin ve cok eğitimli cocuğu vakityle demiş ki: “ anne sen boyle deyince iştahım acılacak zannediyorsun, uzuluyorum o cocuklara, daha cok kapanıyor” Bugun o cocuk obeziteden muzdarip.) Cocuğun yorumsuz elinden tutup “hadi bir şeyler okuyalım” deyip onun eline odevini verip, kendi elinize kendi kitabınızı alıp okumaya başlayın. Siz dizi seyrederken, cocuk yoğun ders calışmayı kendine yapılmış haksızlık sayar. Bazı cocuklarında ozguvenleri o kadar duşuktur ki “nasıl olsa başaramıyacağım” der, bırakır. Bazı cocuklarda da edinilmiş otomatik olumsuz duşunceler vardır. Başardıkları sınav “zaten kolaydır” 99 sınavı başarır, başaramadığı bir sınavda ki hatasını kabul edemez.Hatasına buyutecle bakar. Okuldan once ki ve okul sırasında cocukların elinden topu alan herkes suclu bence. Sokakta oyun oynamalarına zemin hazırlamayan her yetişkin suclu, cocuk değil. Sek sek oynayan cocuğa, diğer cocuk “yandın sen sıranı bekle” der. Tum cocukların oynayıp sıranın kendine gelmesini kabul eder yanan cocuk. Oyunu bozsada tamir etme şansı vardır, herkes yanar gozleri ile gorur. Sırası geldiğinde de yanmadan gecer “oyun terapisinin” aslı bu!!!
“Oyunu beceren her işi becerir” diye bir atasozu vardır . Cocukken oyunu beceren, buyuyunce harmandalıyı, ciftetelliyi becerir. Sahne korkusu, beceremem korkusu, ne derler korkusu yoktur … Haz vardır herkes seyretmiş alkışlamıştır. Matematik dersi kadar musamere, gosteri, spor da lazım cocuklara…
Tum bunlar gecmişde kaldı bugun sınav kapıda, kaygı icin ne yapacağız diyenlere! Kaygının fizyolojik belirtilerinin; carpıntı,terleme,titreme,sıcak basması,mide bulantısı,baş donmesi,kaslarda gerileme,ağlama,dikkat dağılması,konsantrasyon bozukluğu, uyku bozukluğu,yorgunluk,unutkanlık,karın ağrısının doğal ve herkesce bilinen kaygı belirtileri olduğunu kabul etmesini ve gececeğini soyleyin.
Gunumuzde herşeyin sınavla olculuyor olması, ust uste yapılan sınavlar, değişen sosyoekonomik koşullar, kaotik aileler,oyun bahcesiz okullar, azalan sosyal değerler sebebi ile tum psikiyatrik hastalıkların ortaya cıkışı ve kotu gidişi arttığı gibi, kaygı bozukluğunun ortaya cıkışı ve kotu gidişi artıyor. Duyarlı tedirgin cocuklarda, ders calışma isteksizliği yanı sıra umutsuzluk, sınav hakkında konuşması istememe, denemelere girmek istememe, cok calışmasına rağmen performans duşukluğu gorulur. Sınav arac olmaktan cıkıp amac olmuştur. Cocuk veya genc,sınav ile ilgili gercek dışı kaygılar sebebi ile kendini denetleyemez hale gelir.
Aileye Oneriler
Dinleyin, kaygıyı kabul etmesini soyleyin, sizde panik yapmayın. Proaktiv olun: Cocuğunuzun en iyi eğitim kocu sizsiniz. Oss ye planınız 9.sınıfta başlamalı. Cocuğunuzu tanıyıp,gercekci bir hedef belirleyip hedefe yonelik plan oluşturup, planı uygularkende yardım alın.
Gecmişte ki sınav kaygınız yada herhangi bir kaygınızla baş etme stratejinizi paylaşın ki bu durumun pek cok kişide kuşaklar boyu olduğunu oğrensin.
Şartsız sevginizi gosterip, evinizin,kahvaltınızın,akşam yemeğinizin,Pazar gununuzun sıcaklığını kaybettirmeyin. Şartsız sevgiyi sadece anne baba gosterir ve ozguven icin en iyi ilactır.
Duzenli bir ortam sunun. Masası,odası sade olsun.
Herşeye rağmen olumsuz davranışlarında eleştiri, hakaret değil, objektif geri bildirimde bulunun. Bedenine, aklına, kişiliğine hakaret etmeden “bunu nasıl cozeriz hadi plan yapalım?” deyin. Elde edeceği olumlu sonucları gosterin. Genellikle olumsuzluklar uzerinden aileler konuşur.Pozitif pekiştirec tum canlılarda gecerlidir.
Notunu değil, gayretini odullendirin. En calışkan oğrencinin başına yol kazası gelir. Cocuğunuzun mercedes kalitesinde olması, tekerinin patlayıp bisikletinin bile onu gecmeyeği anlamına gelmez, “patlayan tekerlek” uyarır ve daha buyuk kazaları engeller! Krizler en iyi oğretmendir bazen.
Gelmişte ve gecmişte her birey tek ve ozeldir, onu kimse ile kıyaslamayın, kıyaslarsanız 1,85 oğlunuzda 1,95 olamadım diye boy komplexi gelişir.
Ders calışma aralarında molası, geri donuşu kolay yuruyuşler, dans,muzik gibi şeyler olmalı.
Tv ve dizi, internet oyunu fazla zaman kaybettirir ve konsantrasyonu arttırmaz duşurur. Muzik, spor kaygıyı aşağı duşurur. Profesyonel yardım gerekirse kesinlikle bu bir hekim psikiyatrist olmalı. Bilemezsiniz kızınızın konsantrasyonunu duşuren belki aşırı menstruel kanamasına bağlı demir eksikliği anemisidir.

[h=2]İstanbul Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]