SINAV KAYGISI
Kaygı, bireyin dış ortama uyum cabasında yaşadığı korku, gerilim, sıkıntı gibi koruyucu tepkidir. Kişinin kontrolu dışına cıktığında problem oluşturur ve yaşamın işlevselliğini aksatır.
Sınav kaygısı ise, sınava hazırlanan kişilerin yaşadığı, ders calışmayı planlayamama, ders calışamama, oğrendiklerini sınavda kullanamama,dikkatlerin dağılması, bilinen konuların hatırlanmaması, mide bulantısı,terleme, baş ağrısı, uyku bozukluğu, gerginlik, sinirlilik, yapamayacağım duşunceleri gibi bir cok fizyolojik, davranışsal,duygusal ve zihinsel belirtileri olan kaygı durumudur.
Kaygı ve korku kavramları farklıdırlar. Korku, kaygının daha yerleşik bir bicimidir. Korku yaşanan ortamda, gercekci bir fiziksel tehdit soz konusudur. Orneğin; yılandan kaygılanmayız, korkarız. Bunun aksine, kaygı yaşanan durumlarda yorumlara dayalı, benliğe yonelik sanal bir tehdit vardır. Bilgimizin sınandığı sınavlardan ya da yeni bir iş başvurusunun ardından insan kaynakları uzmanı ile yaptığımız goruşmeden korkmayız, kaygılanırız. Tum bunlara ek olarak, korkunun kaynağını biliriz, ancak kaygının kaynağı belirsizdir, biz sadece bildiğimizi zannederiz. Korku, kaygıdan daha kısa surelidir. Yani, korku duygusuna vesile olan durum ya da obje ortadan kalktığında kişi rahatlar. Fakat, kaygı daha genel bir durumdur, uzun sure devam eder.
Bir oğrencinin eğitim-oğretim hayatı boyunca biriktirdiği bilgiyi, sınav sırasında etkili bir bicimde kullanılmasına engel olan ve başarısının duşmesine yol acan yoğun kaygıdır. Buradaki onemli nokta, kaygının performans uzerinde olumsuz bir etki yaratmasıdır. Yoksa, sınava girecek butun herkes kaygı yaşar ki belli bir seviyeye kadar olan kaygı yararlıdır, uyanıklık sağlar, koruyucudur, dikkati toplamaya yardımcı olur ve oğrencinin motivasyonunu arttırır. Kaygının hicbir zaman “0” duzeyine inmesi faydalı değildir, cunku uyanıklığı ve motivasyonu yok eder.
Sınav Kaygısının Başlıca Nedenleri;
Sınav kaygısının en cok karşılaşılan sebebi sınava yeteri kadar hazırlanmamış olmak; zamanı etkin kullanamamak, konuların yetişmemesidir.
Anne baba tutumları; sınava farklı anlamlar yuklenmesi, tutarsız ve yuksek beklenti, reddedici ve kucumseyici tutumlar, kaygılı anne ve babanın fark etmeden bu ozellikleri cocuğa aktarması.
Kişinin duyguları, deneyimleri ve inancları ile ilişkili olan başarısızlık korkusu, caresizlik hissi ve sınavı kendilik değerine karşı bir tehdit olarak gorme sınav kaygısına sebep olur.
Eğer birey başarısızlıkların abartıldığı, başarıların kucumsendiği, surekli başka yaşıtları ile karşılaştırıldığı, belirli bir duzeyin altındaki başarısının başarısızlık olarak gorulduğu bir ortamda yaşıyor ise sınav kaygısı geliştirme riski oldukca fazladır.
Fizyolojik ihtiyacların karşılanmaması; duzenli beslenmeme, duzenli uykunun olmaması
Sınav Kaygısıyla Baş Etmek İcin;
Sınav kaygısını en az duzeye cekmek ve aşırı kaygıdan kurtulmak icin oncelikle bireye ozgu olan kaygının nedenlerini iyi saptamak gerekir.
Yuksek gerilim ve stres duzeyinin azaltılması, olumsuz felaket duşuncelerinin değiştirilmesi, zamanın iyi planlanması, uygun olmayan cevre koşullarının iyileştirilmesi, daha onceki olumsuz sınav deneyiminin olumsuz etkisinin azaltılması, calışma ve etkin oğrenme tekniklerinin kullanılması, dikkat eksikliklerinin giderilmesi, sınav sonucunun gercek analizinin yapılması gerekir.
Sınav kaygısıyla baş etmede, kaygıyı bastırmak yerine onu kabul etmek, tanımak ve kontrol altına almak daha iyi bir yontemdir.
Uyku ve yemek duzenine dikkat edilmelidir, fizyolojik ihtiyaclar dengeli bir bicimde karşılanmalıdır.
Anne babaların sınavların kişiliği değerlendirmediğini, kazanmanın ve kaybetmenin hayatın bir parcası olduğunu kabul etmeleri ve cocuklarına bu bilinci vermeleri gerekir.
Ana babalar cocukları başkasıyla kıyaslamamalı, olumsuz yonlerden cok olumlu yonlere vurgu yapılmalıdır. Olumsuz algı kaygıyı arttıracağından, guven verici ortam oluşturulmalıdır.
Gercekci hedefler konulmalı, uygulanabilir calışma programı yapılmalıdır.
Sınav kaygısının bazı durumlarda otoriteyle catışma gibi ciddi dinamik nedenleri olabilmektedir. Bireyin guven duygusunun arttırılması, kendinin onemli, başarılı ve değerli gormesi, rahatlıkla başarabileceğini duşunmesi gerekir. Bunu aile ve sosyal cevre desteği ile sağlayamıyorsa uzman desteği alınmalıdır. Bilicdışına ulaşılan hipnoz tekniği ile sınav kaygısı azaltılmakta ve rahatlatıcı, olumlu telkinler verilmektedir. Ozguven desteği sağlanan kişi kendine guvenmekte, sınava karşı kaygı dolu bakış acısı değişmektedir.
Psikolog & Psikoterapist
Sema KAHVECİ

[h=2]Samsun Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]