Ailelerin tutum ve davranışları cocukların eğitim hayatını olumlu ya da olumsuz yonde etkileyebilir. Ulkemizde iyi bir eğitim icin zorlu sınav surecleri yaşanmaktadır. Bu sınav sureclerinde, ozellikle ailelerin, cocuklarına destek olmaları gerekmektedir. Cocukların davranış ve duygularında sağlıklı bir gelişim sureci sağlamak icin ailelere buyuk gorev duşmektedir. Ozellikle sınav donemleri sadece cocuklar icin değil aileler icin de zorlu bir surectir. Sınav kaygısının yarattığı sınav başarısızlığı ile aile tutumları arasında ilişkilendirme yapılabilinir. Aileler, cocuklarına sevgi ve saygılı tutumlar gosterdiklerinde cocuklarının gelişimlerini olumlu yonde etkileyebilirler. Bu durum sonucunda ise cocuklar sorumluluk almakta zorluk cekmedikleri gibi amac ve hedeflerini kendileri yonetebilirler. Ailelerin bu tutumu cocukların ozguven kazanımı ve ifade becerisini geliştirmekte, yaşanabilecek catışmaları azaltmaktadır. Aileler cocuklarına kendilerini daha iyi ifade edebilecekleri ozgur ortamlar sağlamalılardır. Ozellikle ders calışmasını olumlu yonde etkileyecek faktorlerden biri olan calışma odası, cocuğun dikkatini dağıtmayacak şekilde olmalıdır. Ayrıca aileler, cocuklarının okul ortamlarında yaşadığı sorunlara cozum odaklı yontemler bulmalılardır. Bu durumun daha etkili ve yeterli olması icin aileler Danışma Merkezlerinden veya Rehberlik Merkezlerinden yardım alabilirler.
Aileler cocuklarının calışma isteklerini arttırıp onları cesaretlendirerek kaygılarını giderebilirler. Ailelere duşen en buyuk gorevlerden biri, cocuklarından beklenti icine girerken onlara olan guven duygularını kaybetmemeleridir. Bununla birlikte cocuklarının kapasitelerini farkında olup beklentilerini bu kapasiteye gore oluşturmalılardır. Cunku bircok aile kendi amac ve isteklerini cocuklarına yukleyerek onlardan beklenti icine girebilir ve bu durum cocukların kaygılarını arttırabilir. Aileler, bir uzman yardımıyla cocuklarının kapasitelerini anlayabilirler. Bir başka deyişle bu durum beklentileri kontrol altına alarak cocuklarını zorlamamakla ilişkilendirilebilir. Aile tutumları olumsuz olduğunda, sınav kaygılarında artış gorulebilmektedir. Aynı zamanda, cocukların sınavlardan başarısız olma korkuları, bireysel ve ruhsal sorunlar sonucunda da ortaya cıkabilir. Bu psikolojik gelişim doneminin olumlu gecebilmesi icin ailelerin cocuklarına psikolojik destek sağlamaları oldukca onemlidir. Ozellikle ailelerin cocuklarını olumlu yonlendirmeleri ve onlara inanıp teşvik etmeleri, cocukların kaygı ve stres duzeylerini azaltabilir. Her cocukta belli bir duzeye kadar olması gereken kaygı durumu bulunmaktadır. Olması gerekenden yuksek kaygı durumunun nedeni aslında cocukların kendilerine olan ozguvensizlikleriyle ilişkilendirilebilir. Bu ozguvensiz durum ailelerin tutumları sonucu oluşabilir. Bu yuzden diyebiliriz ki, yuksek kaygı durumu başarıyı olumsuz yonde etkilediği gibi sınav başarısızlığına da sebep olabilir. Cocuklar ailelerinin beklentilerini karşılayamamaktan ve eleştirilmekten korkabilirler. Bu gibi durumlar cocuklarda ozguvensizliğin artışına sebep olabilir.
Bununla birlikte, ailelerin cocuklarını başka cocuklarla karşılaştırmamaları gerekir. Karşılaştırma sadece cocuğun kendisiyle yapılmalıdır. Cocukların suclanarak eleştirilmesi de sınav başarısızlığına sebep olabilir. Ozellikle, aşırı koruyucu, mukemmeliyetci, baskıcı tutarsız ve ilgisiz aileler cocukların sınavda başarısız olmasına sebep olabilir. Bu yuzden, Demokratik aile tipi cocukların psikolojik gelişimi icin en onerilen aile tipidir. Bu aileler, cocuklarından beklentilerini yuksek tutmalarına rağmen cocuklarına karşı sıcak ve duyarlı davranış sergilerler. Hem cocuklarına kurallar koyar hem de cocuklarının fikirlerine değer vererek onlarla fikir alışverişi yapabilirler. Demokratik aileler, cocuklarına destekleyici tutum gosterirler ve yakın ilişkiler kurarlar. Bu sayede cocukların oz yeterliliği ve ozguveninde artış gozlemlenebilir. Cocukların sınav surecinde başarısızlık kaygısını azaltmak icin temel gereklilik mutluluklarıdır. Bu yuzden aileler cocuklarıyla ilgilenerek onları sorgulamaktan kacınmalıdır. Cocukların zamanı etkin kullanmaları, konsantrasyon sağlamaları, doğru planlamalar yapmaları, rekabet kontrolu sağlamaları ve dikkat eksikliğini engellemeleri sınav başarısızlıklarını azaltabilir. Kaygının dengeli hale getirilmesi durumunda da başarıda artış gozlemlenebilir. Cocukların motivasyonunu arttıracak bir diğer etken ise sınavda başarısız olmaları durumunda da ailelerinden herhangi bir sevgi eksikliği gormeyeceklerini biliyor olmalarıdır. Cocuklara, aileleri tarafından gosterilen empati ve inanc, sınav kaygı durumunu engelleyebilen başka bir sebep olarak gosterilebilir. Bu yuzden diyebiliriz ki, cocukları dinleyerek onlara anlayış gostermek sınav kaygısını azaltabilir. Son olarak ailelerin cocuklarına olan yapıcı konuşma tarzları ve sınavların bir ‘’son’’ olmadığını belirtmeleri de sınavda başarıyı yukseltebilecek bir faktor olarak gosterilebilir. Ozetle, ailelerin cocuklarına bu zorlu sınav sureclerinde uyguladıkları her turlu psikolojik destek, guven, sevgi, saygı ve anlayış tutumları cocukların sınavda daha buyuk başarı gostermesini sağladığı gibi sınav kaygı durumlarını da azaltabilir.

[h=2]İzmir Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]