Ses teli felci, ses tellerine hareket uyarımı taşıyan sinirlerde ki hasarlanma sonucu oluşur. Ses telini hareket ettiren kasın felc olmasıdır. Bu hasar sinirin cıkış yeri olan beyinde olabileceği gibi, sinirin ses teline girdiği yerde de olabilir.
Kısaca ses tellerinin yapısı ve gorevlerinden bahsedecek olursak; Ses telleri soluk borumuzun en ust kısmını kapatan, sağ ve sol olmak uzeri iki adet bant şeklinde kas yapısıdır, on kısmı birleşik arka kısmı acılıp kapanır. Ses bantlarının arka kısmı acık olduğunda yani ses bantları birbirlerinden uzakta durduğunda soluk borusundan nefes alırız, ses bantları kapandığında veya bir birine yaklaştığında, aradan gecen havanın titreştirmesi ile ses oluşur.Ayrıca ses bantlarının en onemli gorevlerinden biri de yemek yeme ve su icme esnasında soluk borusunun ustunu kapatarak soluk borusuna bir şeyler kacmasını engellemesidir.
SES TELİ FELCİ BULGULARI
Bir veya her iki ses telinin felc olmasına gore farklı bulgular ortaya cıkar.
İki ses telinin aynı anda felc olması cok nadir bir durumdur ancak ciddi bir durumdur ve hayati onem arz eder. Cunku iki ses teli felc olduğunda ses telleri kapalı pozisyonda kalır yani soluk borusunun ust kısmını her iki yandan kapatır ve soluk alma zorluğu oluşur. Soluk borusuna solunumu devam ettirmek icin bir pencere acılması gerekir.
Tek taraflı ses teli felci cok daha sık gorulur. Tek taraflı olarak ses teli hareket edemediğinden, ses telleri yutma sırasında soluk borusunu tam kapatamaz ve kacak olur, bunun sonucunda oksuruk boğulma hissi oluşur. Ayrıca konuşma sırasında sestelleri bir araya gelemediğinden yetersiz boğuk ses oluşur.
Ses Teli Felcinde Sık Gorulen Bulgular
Seste kısılma, boğuklaşma,
Konuşma ve ses kapasitesi azalması, konuşurken sık sık nefes alma ihtiyacı,
Yemek yerken, su icerken veya tukruğunu yutarken oksurme veya boğulma,
Yuksek sesle konuşamamak ve bağıramamak,
Oğurtu refleksinde azalma,
Guclu oksurememek,
Sık sık boğaz temizleme ihtiyacı,
Ikınma gucunde ve birşeyleri kaldırırken zorlanma olur.
2 haftayı gecen butun ses kısıklıklarında doktora gidilmelidir.
Ses sinirinin seyri
Ses teli felc sebeplerine gelmeden ses sinirinin ilginc seyrinden bahsetmekte fayda var. Direk beynimizden cıkan sinir, boyun ana damarları arasında butun boynu aşağı doğru kat eder. Ana sinir ses tellerinin yanından gecerken ust dallını verir, ancak asıl ses kaslarını hareket ettiren alt dalını vermez. Alt dal goğus boşluğuna girerken ana sinirden ayrılırlar ve goğus boşluğu ust kısmındaki ana atar damarların altından dolaşarak tekrar yukarı doner geldiği yolun bir kısmını kat eder ve tiroid bezi alt orta kısmından gırtlağımızın icine girer. Ses telerine uyarı taşıyan sinirlerin uzun ve dolambaclı bir seyir gostermesi kolay hasarlanmalarına sebep olur.
Ses Teli Felci Sebepleri
Sinir cevresinde yapılan ameliyatlardan sinirin zarar gormesi: En sık tiroid ve paratiroid bezi ameliyatları, boyun fıtığı ameliyatları, aort ameliyatları, yemek borusu ameliyatları ve goğus boşluğu ameliyatları sırasında sinir hasar gorebilir.
Boyun ve goğusu ilgilendiren yaralanmalar: Kunt ve kesici cisimle olan boyun ve goğus yaralnmaları, trafik kazaları sonucu sinirin zarar gormesi.
Beyinde pıhtı veya kanama gibi sebeplerle sinirin ana cekirdeğinin zarar gormesi.
Tumorler: Kanser veya kanser dışı boyun ve goğus boşluğu kitleleri. Tiroid bezi nodulleri, boyun kitleleri, boyun lenf bezi hastalıkları, goğus boşluğu ve akciğer tumorleri. Gırtlak tumorleri.
Enfeksiyonlar: Lyme hastalığı, Epstein-Barr virus ve herpes enfeksiyonları sinir cevresinde odeme sebep olarak veya direk siniri tutarak zarar verebilir.
Norolojik hastalıklar: Multipl skleroz veya Parkinson gibi hastalıklarda da ses teli felci olabilir.
Sebebi bulunamayan ses teli felci: Sıkca gorulen bir durumdur, yapılan tetkik ve araştırmalar sonucu herhangi bir hastalık tespit edilemez ancak ses teli felclidir.
Ses Teli Felci Tedavisi
Tek taraflı ses teli felci sonrası ses kısıklığı veya yiyecek icecek kacağı varsa ve vucut bunu kompanse edemiyorsa, tek taraflı olarak ses telini orta hatta doğru yaklaştırmaya yonelik ameliyatlar ile bu tedavi edilebilir. Bu ameliyatların genel ismi vokal kord medializasyonu dur. Bunun en kolay olanı dolgu maddesi enjeksiyonu ile ses teli kapanışının sağlanması lokal veya genel anestezi ile yapılabilir. Uygulaması nispeten daha kolay olup her hangi bir bolgeye kesi yapılmadan iğne enjeksiyonu şeklindedir. Gırtlak catı cerrahisi ile medializasyonda gırtlak kartilajına acılan bir pencereden yerleştirilen silikon veya gore-tex gibi maddelerle gırtlak kasının orta hatta doğru itilmesi ameliyatıdır. Dışardan yapılan 3-4 cm’lik bir kesi ile yapılır, lokal veya genel anestezi ile uygulanabilir.
Cift taraflı ses teli felclerinde hastada solunum sıkıntısı olduğundan konuşma onemini yitirir ve hastanın normal soluk alıp vermesi onem kazanır, bu hastalara genelde rahat nefes alsın diye soluk borusuna pencere acılması ameliyatı zaten coğunlukla yapılmıştır, hastayı bundan kurtarmak icin ses teli acıklığını artıran ameliyatlar yapılır. Bu ameliyatlar bir onceki anlatılanların zıttı girişimlerdir. Yani ses teli kenara cekilir, bunlar genel olarak lateralizasyon ameliyatları olarak adlandırılır. Tek taraflı ses telinin kısmi olarak alınması, tek ses telinin iple kenara cekilmesi ve/veya ses teli yapışma yeri kıkırdağının tek taraflı alınması gibi operasyonlar yapılabilir.

[h=2]İstanbul Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]