SOM sağlam kulak zarı varlığında orta kulakta sıvı birikmesidir. Biriken sıvının yoğunluğu başlangıcta seyreltik olmasına rağmen zamanla yoğunluğu artarak sakız kıvamına gelebilir. Boylece kulak zarı hareketlerini kısıtlayarak ses iletimini engeller ve işitme kaybına yol acar.
Sıvının yoğunluğuna bağlı olarak başlangıcta işitme kaybı az iken yoğunluğun artmasına bağlı olarak işitme kaybı artar.
Olguların %90’ı okul cağında oluşur. Hastalık işitme kaybına , konuşma bozukluğuna, dil gelişimine ve oğrenme zorluğuna sebep olabilir.
ETYOLOJİ
Gecirilen veya gecirilmekte olan viral veya bakteri orijinli enfeksiyonlar ,
Ostaki Tupu Disfonksiyonu,
Nazal Septum Deviasyonu , Nazal polipler vb. mekanik burun tıkanıklıkları ,
Dudak ve damak yarığı, vb kranyo fasyal malformasyonlar ,
Seroz otitis media hastalığına sebep olabilirler.
RİSK FAKTORLERİ
Sosyoekonomik durumun kotu olması
Ailesel hikaye (Cocuk sayısının cok olması )
Doğum ve yenidoğan donemi ile ilgili bazı durumlar
Anne sutu ile beslenme (koruyucu etkisi vardır)
Pasif sigara iciciliği
Allerji
Nasal semptomlar (buruna ait rahatsızlıklar )
Ust solunum yolu enfeksiyonları
Mevsimsel faktorler
Kreş ve okula gitme
** SOM sıklığının KIŞ AYLARINDA fazlalaştığı kabul edilmiştir. Yaz aylarında ise spontan iyileşmenin olabileceği belirtilmiştir.
** ADENOİD HİPERPLAZİSİ, SOM acısından bir risk faktorudur. Adenoid kitlesinin buyukluğune bağlı olarak ostaki tupunde obstruksiyon oluşarak SOM gelişebilir. Ayrıca adenoid doku enflamatuar mediatorlerinin salınmasına bağlı olarak ostaki tupu ve orta kulakta lokal enflamatuar bir reaksiyona yol acarak efuzyon birikimini kolaylaştırır. Adenoid doku SOM ’lu hastalarda fokal enfeksiyon odağı olarak hareket eder ve immun reaksiyon oluşturarak orta kulak icinde enflamasyon oluşturur.
FİZYOPATOLOJİ
SOM’lu hastaların hepsinde OSTAKİ TUPU DİSFONKSİYONU bulunur.
Akut Otit sonrası gelişen SOM’larda bakterilerin ekzotoksinleri silialarda gecici bir paraliziye sebep olur ve enflamatuar odem orta kulak drenajını engeller.
Yapılan calışmalarda SOM sıvısında bakteri elde edilmiştir.
BAROTRAVMA’ da orta kulakta sıvı birikimine yol acar.
DAMAK YARIĞI olan cocukların hepsinde SOM mevcuttur.

MİKROBİYOLOJİ
Yapılan son calışmalarda kronik orta kulak sıvısı olan cocukların kulaklarında ;
S. Pneumoniae
H. İnfluenza
M. Catarrhalis ve grup A streptokoklar izole edilmiştir.
SEKEL VE KOMPLİKASYONLAR
SOM işitme kaybına , artikulasyon gelişimine ve algısal kelime haznesi kaybına yol acabilir. Otolojik komplikasyonlar olarak ;
Kulak zarı cokmesine ,
Kulak zarı perforasyonuna ,
Kronik supuratif otitis mediaya ,
Timpanoskleroza ,
Adeziv otitis mediaya,
Kemikcik nekrozuna ,
Kolesteatomaya,
Sensorinoral işitme kaybına yol acabilir.
DEĞERLENDİRME
SOM tanısı hikaye ve fizik bulgulara dayanır.
Cocuklarda;
İşitme kaybı
Sersemlik hissi
Cınlama
Kulak ici su var hissi
Kulak ağrısı varsa SOM’dan şuphelenerek kulak burun boğaz muayenesi yapılması ve kulağa ait Odyolojik testlerin varlığı hastalığın son durumunu ortaya koyar.
TANI
Otoskopik muayenede kulak zarı mattır ve hareketliliği azalmıştır.
Timpanik membran uzerinde hava-sıvı seviyesi veya hava kabarcıkları gorulebilir. Timpanometri ile teşhis konulabilir. Yapılan işitme testi iletim tipi bir işitme kaybına işaret eder.
TEDAVİ
Tedavide ilk basamak risk faktorlerinin belirlenerek ortadan kaldırılmasıdır.
Sinuzit ve benzeri kronik ust solunum yolu enfeksiyonları ve adenoid hipertrofisinin varlığı tedavi başarısını olumsuz etkileyen faktorlerdir.
SOM olgularında adenoid hipertrofisi varsa o taktirde cerrahi tedavi kacınılmazdır. Bu olgularda medikal tedavi ile vakit kaybetmek gereksizdir. Adenoidektomi ile beraber ventilasyon tupu takılması en doğru yol olacaktır.
Medikal tedavi anlamında secilen antibiyotik terapotik dozda ve 10 gun sure ile verilebilir.
Yapılan calışmalarda antibiyotiklerin SOM’da bariz bir iyileştirici etkiye sahip olmadığı gorulmektedir. Sonbahar ve kış başında gelen olgularda antibiyotik ile başarı sağlanma olasılığı daha duşuk ve iyileşen olgularda da nuks olasılığı yuksektir.
Beraberinde kronik USYE olan olgularda ise tedavi USYE’ye spesifik olmalıdır. USYE’nin kaynağı adenoid dokusu ise medikal tedavi yerine doğrudan adenoidektomi ile birlikte ventilasyon tupu tercih edilmelidir.
SOM’DA CERRAHİ TEDAVİ
SOM’un patofizyolojisi goz onune alındığında sadece parasentez yapılarak orta kulaktaki sıvının aspire edilmesi yetersiz bir tedavi şeklidir.
Parasentez deliği 48-72 saat icinde yeniden kapanır ve efizyon birikmeye devam eder.Ancak SOM’da asıl patoloji mukozadaki enflamasyon ve sekretuar elemanlardaki hiperplazidir. Mudahalenin amacı bu sureci geri dondurmektedir. Bunun icin SOM’da tercih edilmesi gereken cerrahi alternatif , “parasentez + VT(Ventilasyon tupu)” takılması olmalıdır.
VT takılmış cocuklarda , kulağın sudan korunması onerilir.
VT takılması ile hastanın işitmesi birden artar.

[h=2]İstanbul Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]